Herman Konings (1964) is veranderpsycholoog en beheerder van het Antwerpse trend- en toekomstonderzoeksbureau Pocket Marketing/nXt. Samen met Stefaan Vandist schreef hij het boek We, myself & AI. ICT&Health spreekt met hem over de samensmelting van deze drie aspecten, met name toegespitst op de zorgsector.
Als we Konings vragen naar het waarom van het boek, neemt hij ons mee terug in de tijd na de Tweede Wereldoorlog. “Amerika rolde toen het Marshallplan over Europa uit. Een omvangrijk materieel hulpplan, dat zich vooral richtte op symbolische consumptie. Oftewel, het consumeren van merken, logo´s et cetera. De Amerikanen hebben ons geleerd competitief na te denken. De Babyboomers hebben echter niet goed de consequenties op lange termijn overzien van genoemde consumptie.”
We, myself & AI gaat over het anders denken: niet meer competitief maar coöperatief. Het draait om het samenspel tussen het intermenselijke (We), het innermenselijke (Myself) en het uitermenselijke (AI). Konings: “De toekomst is niet aan AI, maar aan een samenhang tussen de sociale, persoonlijke en de hypercognitieve (AI) intelligentie.”
Intuïtieve technologie
Alvorens we met Konings verder praten over de samenhang tussen de drie aspecten, nemen we AI en gezondheidszorg apart. “In de generatie voor ons stond de wetenschap nog in de kinderschoenen”, vervolgt de veranderpsycholoog. “Het was nog niet mogelijk om mensen op een adequate wijze te helpen met gezondheidsklachten. Nu, in onze generatie, hebben we een sprong gemaakt. Denk aan de strijd tegen kanker. Steeds meer mensen overleven deze ziekte. Met de komst van wearables zijn we sneller in staat te achterhalen, wat er eventueel mis is in ons lichaam.”
Moeten we meer betalen als we zwakkere genen hebben?
De generatie na ons neemt weer een stap. Zij gaan steeds meer intuïtieve technologie gebruiken. Konings: “In de jaren ‘90 kochten we een stand alone computer en printer met daarbij een dik boek of een lange mail met de gebruiksaanwijzing. Niemand begreep er iets van. De technologie van nu is meer en meer intuïtief. We hoeven niet meer te begrijpen, hoe technologie werkt. Willen we onze bloeddruk weten? Dan doen we een wearable om in de vorm van een horloge en het werkt.”
Intuïtieve technologie voldoet volgens Konings aan de 0-1-2-3-norm. Geen handleiding (0), één (1) toegangsknop aan/uit, twee (2) functietoetsen/keuzemogelijkheden - het begint altijd met twee keuzes - de keuzearchitectuur moet helder zijn: naar links of naar rechts? “Drie (3) staat voor het aantal seconden waarbinnen een antwoord gegeven wordt op een vraag.”
Vergrijzing en AI
Intuïtieve technologie is belangrijk in een maatschappij waarin sprake is van vergrijzing. De komende jaren neemt het aantal ouderen rap toe volgens CBS Bevolkingsprognose. Waren er in 2012 nog 2,7 miljoen 65-plussers, in 2041 zullen dat er 4,7 miljoen zijn. Tot 2060 blijft het aantal schommelen rond 4,7 miljoen.
Steeds meer ouderen, betekent meer zorg door steeds minder mensen. Want het Babyboomtijdperk is over. De werkdruk in de zorg is hoog. Wat te doen? Konings: “Stel, een thuishulp rijdt haar auto - in de file - naar mevrouw Jansen. Een parkeerplaats vinden is een probleem. Het kost tijd en stress. Mevrouw Jansen verwacht een goede verzorging. Maar veel tijd heeft de thuiszorgmedewerker niet. Even snel naar mevrouw Jansen luisteren, rap de bloeddruk meten en een paar pilletjes in de mond stoppen. ‘Sorry mevrouw Jansen, ik moet dringend door naar meneer Petersen’. Dit moet anders.”
Dat kan ook, met een technologisch systeem. Denk aan het analyseren van de ochtendurine in het toilet, waarbij de data direct naar bijvoorbeeld een huisarts doorgestuurd worden. Iets niet goed? Dan kan er direct ingegrepen worden. “Door het inzetten van AI heeft de thuiszorgmedewerker meer tijd om haar sociale en emotionele intelligente te gebruiken voor mevrouw Jansen. ´U heeft een nieuwe hobby? Vertelt u mij er eens over´. Hospitality is about a very human trade of empathy.”
Nadelen AI
AI is ook belangrijk in gespecialiseerde functies, vervolgt Konings. “Denk aan het wegsnijden van microscopisch kleine ziektekiemen door een robot. Deze AI is veel meer bij machte de ingreep te doen, dan een chirurg die een off day kan hebben en daardoor minder geconcentreerd is.”
AI is dus een positieve ontwikkeling? Konings: ¨Inderdaad. Maar er zijn ook negatieve aspecten te benoemen. Jobs gaan verloren. Hebben we nog wel een chirurg nodig als we robots inzetten? Niet prettig als iemand tien jaar voor het vak gestudeerd heeft.”
Een ander eventueel nadeel betreft de privacy, meent Konings:”Neem het koppelen van het genenpaspoort aan verzekeringspremies. Moeten we meer betalen als we zwakkere genen hebben? Dit ruikt enigszins naar discriminatie. Aan de andere kant wordt gezegd: moeten we als samenleving betalen voor andermans ‘slechte genen’. Patiëntendata kan doorverkocht worden. Het mag niet, maar er zijn altijd omwegen. In het privacydomein liggen nog vele vraagstukken.”
