E-health raakt weliswaar steeds meer ingeburgerd, maar wordt nog lang niet breed genoeg ingezet. Opschalen is en blijft de uitdaging voor de komende jaren. Dat is de kernboodschap van de derde landelijke e-health week en de Openingsmanifestatie, die op 21 januari jl. plaatsvond in het Louwman Museum in Den Haag. Ruim 2.000 mensen bezochten het event, waar minister van Medische Zorg & Sport Bruno Bruins de aftrap voor de e-healthweek gaf.
Centraal thema tijdens de 3e landelijke ICT&health Conferentie:
Waar de eerste twee edities van de e-healthweek vooral gericht waren op bewustwording van het belang en de mogelijkheden van e-health, ging het afgelopen januari al veel meer om concrete succesnummers (zie ook het artikel over de e-health week op pagina 10 en 11). Inmiddels is duidelijk dat e-health - mits goed in de zorgprocessen ingebouwd - een krachtige ondersteunde tool kan zijn. Zowel voor patiënten, cliënten en consumenten als voor zorgprofessionals, variërend van chirurg tot thuisverzorger.
E-health geen gimmick
“E-health toepassingen zijn geen verzameling losse gimmicks meer”, stelde minister Bruins. Hij vindt het dan ook tijd worden om concrete succesnummers te belichten. Als voorbeeld noemde Bruins de ‘COPD in Beeld’ oplossing die is ontwikkeld door thuiszorgorganisatie Sensire, het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem, zorgverzekeraar Menzis en thuiszorginnovator FocusCura.
“Waarom is deze oplossing nog niet overal te vinden?” vroeg Bruins. “Digitalisering heeft in elke sector doorgang gevonden. Toen ik onlangs op reis ging, was voor alles wat in nodig had wel een app te vinden, die vaak zelfs internationaal gebruikt wordt. Maar in de zorg is dat nog niet het geval. De vraag die we ons moeten stellen, is hoe we dat kunnen veranderen. Hoe komt het dat gegevens nog niet probleemloos uitgewisseld kunnen worden? En hoe organiseren we de privacy en veiligheid hier omheen?”
Daarnaast zet VWS via aanvullende wetgeving in op meer regie over gestandaardiseerde informatie-uitwisseling, een belangrijke voorwaarde voor het succes van de benodigde zorgtransitie. Bruins: “Het verhaal moet deze e-healthweek niet alleen gaan om 1.000 bloemen laten bloeien, maar ook kijken naar waar en hoe het beter kan. Keuzes maken en daar vol op inzetten.”
Praktijkervaring gedeeld
In de vele sidesessies tijdens de Openings-manifestatie werd ingegaan op wat wel of juist niet werkt bij het toepassen van e-health en ICT in de zorg. Opvallend was dat er niet alleen maar prototypes werden gedemonstreerd, maar vooral veel concrete praktijkervaringen zijn gedeeld.
Ook is op de Openingsmanifestatie een aantal prijzen voor concrete toepassingen en gebruikerscases uitgereikt door secretaris-generaal Erik Gerritsen van het ministerie van VWS. Zo ging de titel ‘Verpleeghuis van de Toekomst 2018/2019’ naar de Noord-Hollandse zorgorganisatie Evean. Het ministerie van VWS riep vorig jaar april de ‘Challenge Verpleeghuizen van de Toekomst’ in het leven. In de loop van 2018 zijn acht zorginstellingen actief ondersteund bij de implementatie van technologie.
De onafhankelijke jury stelde dat Evean samen met zusterorganisatie Philadelphia via slim incontinentiemateriaal meerwaarde creëert voor verpleeghuisbewoners en zorgmedewerkers.
Juryvoorzitter Marijke van Hees gaf ook aan dat alle deelnemers aan de challenge hebben getoond wat de kracht is van implementatie samen met zorgprofessionals en gebruikers. Tegelijk vond ze het jammer dat er slechts acht deelnemers waren en sprak ze de hoop uit dat het er volgend jaar veel meer zijn. Gerritsen onderschreef dit, mede door erop te wijzen dat zorginnovaties nodig zijn omdat er over een paar jaar onvoldoende zorgmedewerkers zullen zijn.
Beste app voor iedereen
Naast het ‘Verpleeghuis van de Toekomst’ werd ook de winnaar van de ‘Beste app voor iedereen’ bekend gemaakt. Uit drie genomineerden kwam de VraagApp als beste naar voren. Deze applicatie is bedoeld voor mensen die de samenleving ingewikkeld vinden. Via de VraagApp krijgen ze snel antwoord op alledaagse vragen, waardoor hun zelfredzaamheid toeneemt.
Met een cheque van 10.000 euro en professionele begeleiding kan de VraagApp worden doorontwikkeld voor vragen op gebieden als gezondheid en seksualiteit. De prijsvraag ‘Beste app voor iedereen’ is een initiatief van Pharos (expertisecentrum gezondheidsverschillen) en NeLL (National eHealth Living Lab).
Disrupt je organisatie
Verder verzorgde Buro Wisselstroom de workshop ‘Disrupt je eigen organisatie’ voor duo’s van een manager/bestuurder en een zorgprofessional. De workshop bestond uit een korte inspiratiesessie waarna de duo’s onder begeleiding disruptieve innovatie toepasten op een pijnpunt uit de eigen organisatie.
Stichting Cliniclowns bedacht samen met het vrouw-kindcentrum van het Amsterdam UMC het winnende concept in deze workshop. Beide organisaties winnen een door Buro Wisselstroom begeleid vervolgtraject. Hierin wordt het concept verder uitgewerkt en wordt op hoofdlijnen verkend wat er organisatorisch nodig is om het concept te realiseren. ICT&Health volgt het traject en de uitkomsten daarvan, onder meer met een prestentatie van het ontwikkelde concept tijdens het volgende ICT&Health-event.
Digitale vaardigheden
Tijdens de Openingsmanifestatie van de e-healthweek werd ook de noodzaak onderstreept van het beter laten aansluiten van de vaardigheden van zorgprofessionals op digitalisering. Niet alleen moeten opleidingen voor zorgprofessionals digitalisering via e-health en ICT vanaf het begin meenemen, ook in de zorg zelf moeten digitale vaardigheden beter ontwikkeld worden.
Dit uitgangspunt is een reden voor onder meer zorginstelling ’s Heeren Loo om de eigen website en ervaring op dit gebied landelijk open te stellen. De kennissite digitaal-vaardig.nl biedt adviezen en instrumenten om medewerkers digitaal vaardiger te maken. Zo moeten ze beter in staat zijn mee te gaan in het gebruik van digitale instrumenten en e-health toepassingen voor cliënten of patiënten.
Volgende fase e-health
Uit de presentaties en workshops tijdens deze derde e-healthweek blijkt duidelijk dat e-health en digitalisering in en van de zorg de volgende fase ingaan. Ze zijn zeker nog niet doorgebroken, maar een groeiende kopgroep ziet de mogelijkheden en past ze toe om knelpunten en uitdagingen aan te pakken en de zorg te verbeteren.
Bij het eerstvolgende ijkpunt, de e-healthweek 2020, zal de balans op dit punt worden opgemaakt: haakt de grote middenmoot aan en begint de zorgtransitie echt op gang te komen? In januari 2020 organiseert ICT&health weer de Conferentie met een compleet nieuw programma van twee dagen inclusief een grote beurs.
