Zorginstellingen voor ouderen krijgen te maken met steeds complexere zorg. De nadruk op langer thuis wonen betekent dat ouderen pas voor een verpleeghuis in aanmerking komen als zij echt niet meer zelfstandig kunnen wonen. Zorgdomotica – alarmeringsystemen, leefstijlmonitoring - wordt steeds slimmer en kan zorgprofessionals, mantelzorgers en cliënten ontlasten. Een cruciale succesfactor hierbij is de juiste aandacht voor impact en adoptie van technologie, weten Wouter Meijer van kpn Health en Robert Perdon van Winvision uit ervaring.
“ZorgVrij, de zorgdomotica-propositie van kpn Health, biedt een oplossing voor zowel de cure als de care-markt ter ondersteuning van de sterke vergrijzing in Nederland”, vertelt Meijer. “We bedienen zo diverse groepen: senioren die langer thuiswonen – extramuraal – senioren of mensen met een beperking in verpleeghuizen – intramuraal – en mensen die eigenlijk niet meer zelfstandig kunnen wonen, maar voor wie nog geen plek is in een verpleegtehuis.”
Voorbeelden van die laatste groep zijn mensen met dementie, die je met technologie vaak kan helpen om verantwoord thuis te blijven wonen. Of mensen die uit revalidatiecentra komen en daar cure-bedden bezet houden. Daarnaast neemt de zorgcomplexiteit toe voor cliënten in verpleeghuizen. Wie daar binnen komt, heeft gemiddeld genomen een zwaardere zorgindicatie.
Ondersteunende rol
Technologie heeft hierin een faciliterende en groeiende rol. Het kan zorgprofessionals echt ondersteunen om zorg te verlenen. Mantelzorgers kunnen op de juiste momenten meer betrokken zijn en weten hoe het met iemand gaat.
Meijer: “Je hoeft niet altijd te acteren, maar het neemt al veel last weg als je weet dat het goed gaat. Zo heeft Sensara, één van onze leveranciers, een dashboard voor mantelzorgers. Dat geeft normale leefstijlpatronen en afwijkende patronen aan. Bij cliënten kan de inzet van dit soort technologie ook schuldgevoel te veel druk op de mantelzorger en het gevoel van afhankelijkheid verminderen.”
Technologie kan ook helpen om alarmmoeheid tegen te gaan. Door een goede inrichting van de technologie zoals bijvoorbeeld sensoren, en alarmafhandeling op een smartphone, komen alleen díe meldingen binnen die relevant zijn. Het vermindert het aantal alarmen en zo weet zorgverlening dat er écht iets is.
Adoptie technologie
Zorgprofessionals vrezen vaak dat meer technologie ook meer afstand tot de cliënt betekent, al blijkt in de praktijk dat zij juist meer tijd en overzicht krijgen. Dit vooroordeel kan ook de adoptie van nieuwe technologie beperken. Kpn heeft op dit gebied de afgelopen jaren veel lessen geleerd in wat wel én niet werkt, vertelt Meijer.
“Een goede begeleiding is cruciaal voor het succes van een nieuw domoticasysteem. Dat bleek onder meer bij zorginstelling Het Zand. Daar is in nauwe samenwerking met Winvision een nieuw domoticasysteem uitgerold, met veel aandacht voor verandermanagement en adoptie. Ook bij zorginstelling Blankenborg bleek hoe belangrijk aandacht voor een goede adoptie is, met als basis volledige support vanuit bestuur en management: om een nieuw systeem geaccepteerd te krijgen en om medewerkers te helpen ermee te werken.”
Bewustzijn, draagvlak
Een adoptieprogramma zoals kpn biedt, begint met het creëren van bewustzijn en draagvlak: bij het personeel, de cliënt én diens familie. In totaal zijn er vijf stappen met daaraan gekoppelde fases, zoals bewustzijn (‘ik snap het’), houding (‘ik wil het’), kennis ( ‘ik kan het’) en gedrag (‘ik ga het doen’ en ‘ik blijf het doen’).
Elke zorginstelling kan bepalen in welke mate het zelf voor adoptie verantwoordelijk wil zijn en waar het steun van kpn wil. Ook kan kpn het programma volledig uitvoeren. “We hebben hiervoor een adoptiemanager, die helpt om ervoor te zorgen dat een nieuw systeem ook optimaal gebruik wordt door alle betrokkenen. Dat betekent onder meer dat het systeem ingebed wordt in zorgprocessen van de medewerkers. Maar ook dat je er aandacht voor blijft houden na de eerste uitrol, zodat er in de praktijk bijgestuurd kan worden.”
Meijer benadrukt het belang dat leveranciers al vanaf het eerste gesprek – denk aan domotica in nieuwbouw, vervanging van een verouderd VOS - met een potentiële klant de juiste focus moeten leggen op elke fase van de impact die nieuwe technologie heeft. “Daarom moet je vanaf het begin verandermanagement inzetten, zoals bij Het Zand is gebeurd. Want al hebben wij voor elke fase tools om een klant te helpen, die klant moet het uiteindelijk zelf doen.”
Technologie is één ding en moet het natuurlijk altijd doen, maar de kritische succesfactor is echt wel het omarmen van nieuwe technologie en het borgen hiervan in het zorgproces. Meijer: “We hebben hier dus eigen programma’s voor, maar werken ook veel samen met partijen om deze veranderingen aan te pakken. Bij Het Zand is Winvision de partij die dit verandermanagement begeleidt. Winvision heeft veel ervaring op het gebied van business consultancy en verandermanagement binnen zorg en heeft de mens centraal staan bij technische veranderingen. Samen met ons én de klant zorgen ze voor een succesvolle verandering.”
