Verbeterde overdracht van ambulance naar SEH

do 9 november 2017
Verbeterde overdracht van ambulance naar SEH
Databeschikbaarheid

Estafette in de keten Acute Zorg. Nictiz heeft samen met ketenpartners een nieuw bericht ontwikkeld voor de elektronische overdracht tussen ambulance en de Spoedeisende Hulp (SEH) van het ziekenhuis. Het wordt nu op verschillende plaatsen getest en naar verwachting volgend jaar landelijk uitgerold. Dit nieuwe bericht leidt tot een betere communicatie tussen ambulance en SEH. Bovendien komt het gelijktijdig binnen bij de huisarts van de spoedpatiënt. In een situatie waarin elke seconde telt, is dit niet alleen een grote stap vooruit voor de ambulanceverpleegkundigen en de SEH zorgprofessionals, maar ook voor de huisarts, de patiënt en het thuisfront. Waar zit de verbetering in en wat betekent dat in de praktijk voor de ambulance en de SEH?

Nederland is verdeeld in 25 ambulanceregio’s. In alle regio’s is er al elektronische overdracht tussen ambulance en SEH. Uit de cijfers blijkt dat het aantal van dit soort overdrachten stijgt. Per jaar worden er ongeveer één miljoen patiënten door de ambulance binnengebracht op de SEH. Op dit moment ligt het aantal elektronische overdrachten boven de 90.000 per maand. Dat betekent meer dan 1 miljoen elektronische overdrachten per jaar. Er is dus alle reden om die te optimaliseren in samenspraak met het veld.

Aansluiting op de SBAR-methode

Gert Koelewijn is productmanager voor de Informatiestandaard Acute Zorg bij Nictiz, het expertisecentrum eHealth. Het nieuwe bericht ‘Ambulanceoverdracht naar SEH’ sluit aan op de zogenaamde SBAR-methode. Deze methode is ontwikkeld voor gestructureerde informatieoverdracht in acute situaties en wordt door de ketenpartners in de acute zorg gebruikt. SBAR staat voor: Situation (situatie), Background (achtergrond), Assessment (beoordeling) en Recommendation (aanbeveling). De ambulanceverpleegkundige verzamelt met SBAR snel de beschikbare data, zoals toestandsbeeld, meetwaarden en behandelingsgegevens, en voegt deze toe aan het bericht dat direct vooruitgestuurd wordt naar de SEH van bestemming. Koelewijn: “Door het gestructureerde format van het bericht gaat de registratielast voor de ambulanceverpleegkundige omlaag, terwijl de zorgprofessionals op de SEH zich beter en sneller kunnen voorbereiden op de komst van een patiënt. Bovendien komt het bericht direct op de SEH binnen en niet langer op een portal waarop je eerst moet inloggen. Daardoor staat alles en iedereen klaar als de patiënt binnenkomt en krijgt hij optimale zorg.”

Snomed en de eenheid van taal

Niet alleen de aansluiting op de SBAR-methode is een belangrijke modernisering in de overdracht tussen ambulance en SEH. Minstens zo belangrijk is dat het bericht gebruik maakt van gestandaardiseerde vaktermen. Pim Volkert is coördinator van het terminologiecentrum van Nictiz dat werkt aan de realisering van eenheid van taal binnen de elektronische informatie-uitwisseling in de Nederlandse zorg. Volkert stelt: “Je zou het misschien niet verwachten, maar de ambulanceverpleegkundige, de medisch specialist en de huisarts spreken in de uitoefening van hun vak niet automatisch dezelfde taal. Sommige termen worden anders gebruikt en geïnterpreteerd.” Het team van Volkert legt in overleg met de betrokken zorgverleners de betekenis van medische terminologie vast die wordt gebruikt in de elektronische informatie-uitwisseling. Zo komt een ‘gedeeld woordenboek’ tot stand waarbij mens en computer elkaar onderling begrijpen. Zodra je de betekenis van een term met elkaar hebt vastgesteld en vastgelegd, kun je erop aan dat die term in allerlei zorgcontexten dezelfde betekenis krijgt, aldus Volkert. “Bij elektronische informatie-uitwisseling kun je precies nakijken wat er onder een term verstaan wordt. Als vertrekpunt gebruiken we Snomed, een internationale terminologiestandaard. Nictiz is een vertaalproject gestart om alle relevante termen in het Nederlands beschikbaar te maken, waaronder de bij acute zorg gebruikte termen.”
De ambulanceverpleegkundige, de medisch specialist en de huisarts spreken in de uitoefening van hun vak niet automatisch dezelfde taal

Meervoudig gebruik data patiënt

De secondaire effecten van de invoering van het nieuwe overdrachtsbericht zijn minstens zo interessant. Koelewijn: “Met het nieuwe bericht treedt er geen dataverlies meer op in de keten. Zo kan de elektronische informatie overgenomen worden in een elektronisch patiëntendossier (EPD) of een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Voorheen ging de informatie uit de ambulanceoverdracht nogal eens verloren. De ambulance is geen houder van de informatie, maar draagt de patiënt met zijn data over aan de SEH. Om die data te behouden, moest iemand vrijgemaakt worden om die informatie in te tikken. Daar kwam in de hectische praktijk van een SEH meestal weinig van terecht.” Het nieuwe bericht verstevigt ook de rol van de huisarts. Als een patiënt wordt meegenomen naar een SEH, ontvangt zijn huisarts direct bericht en krijgt elektronisch de beschikking over de ambulancerapportage. Deze informatie kan hij dan opnemen in het dossier van de patiënt. Ook dit is nieuw en een wezenlijke stap naar betere samenwerking in de keten.