Kan augmented reality (AR) mensen met neglect helpen? In Nederland zijn er jaarlijks ongeveer 45.000 mensen die een Cerebro Vasculair Accident (CVA) doormaken. In driekwart van de gevallen treft het CVA iemand ouder dan 65 jaar. Eén gevolg van een CVA is neglect, een aandachtstoornis waardoor één zijde van de ruimte en/of lichaam onvoldoende wordt waargenomen. Judy Bakker onderzocht in hoeverre een AR-gebaseerd spel hierbij hulp kan bieden.
Bij zorgorganisatie Omring is Judy Bakker werkzaam als ergotherapeut en afgestudeerde Master Digitale Innovatie in Zorg en Welzijn. Zij heeft de behandeling van mensen met neglect onderzocht binnen de Geriatrische Revalidatie Zorg(GRZ) van Omring. Uit haar onderzoek bleek dat de meest aanbevolen behandelmethode, visuele scanningstherapie (VST), die binnen de CVA-richtlijnen van ergotherapie Nederland wordt aangeboden, onvoldoende aansluit bij de doelgroep.
De benadering binnen deze methode wordt door de doelgroep als onprettig ervaren, omdat de cliënt wordt geconfronteerd met een probleem (neglect) dat hij/zij niet ervaart. Neglect gaat vaak gepaard met anosognosie, waardoor de cliënt zelf geen inzicht heeft in zijn of haar aandoening. De intrinsieke motivatie om te leren omgaan met het neglect ontbreekt. Dit biedt sterke aanwijzingen dat de behandeling extrinsiek moet worden aangeboden.
Vanuit eindgebruikers
Om de doelgroep beter te leren begrijpen, vond via diverse design thinking methodes verdieping plaats bij zeven cliënten met neglect. De belangrijkste conclusie is dat hun doel tijdens het revalidatieproces vooral gericht is op mobiliteit: het weer zelfstandig kunnen verplaatsen. De cognitie wordt niet als belemmerende factor benoemt. Zelfstandig verplaatsen binnen- én buitenshuis met neglect is echter onveilig. Je kunt verdwalen, inadequaat reageren op verkeer of tegen objecten aan lopen.
Naast de doelgroep waren er ook acht ergotherapeuten betrokken om hun rol bij de behandeling van mensen met neglect te verhelderen. Hierbij bleek dat het behandelen van mensen met neglect voor een ergotherapeut erg tijdrovend is. Met het oog op de toekomst (dubbele vergrijzing) zal hier mogelijk nog minder tijd voor zijn.
HoloLens Microsoft
Met dit uitgangspunt is gezocht naar een toepassing die de VST-behandeling extrinsiek kan bieden tijdens het verplaatsen. De toepassing moest ook minder tijdrovend zijn, zodat deze op de toekomst is voorbereid. Een geschikt middel bleek de de Augmented Reality (AR) HoloLens van Microsoft, die de mogelijkheid biedt om met behulp van een bril een virtuele wereld over de werkelijkheid te projecteren. Deze keuze is gemaakt omdat:
1) Het mogelijk is om in de eigen context te gebruiken waardoor de transfer naar de werkelijkheid makkelijker kan worden gemaakt.
2) Het een breed scala aan mogelijkheden heeft voor het ontwikkelen van een app passend bij de extrinsieke motivatie van de doelgroep.
3) Het gebruik door mensen met een loophulpmiddel of rolstoel niet in de weg staat.
Daarnaast wordt de zelfstandigheid en eigen regie van de cliënt bevorderd, wat aansluit bij het efficiënter aanbieden van de VST.
Prototype testing
Via ontwerpgericht onderzoek is een app ontwikkeld in nauwe samenwerking met de doelgroep en ergotherapeuten. Iteratief is per prototype onderzocht welke wijzigingen en/of verbeteringen nodig waren voor een passende app. Dit werd een spel waarbij de cliënt schilderijen zoekt in een virtueel museum in de eigen omgeving. De schilderijen hebben een eigen verhaal met een nostalgisch thema. Uit onderzoek blijkt namelijk dat nostalgie positief werkt op de gemoedstoestand van de cliënt en ook bepaalde gebieden in de hersenen stimuleert.
