Het Rotterdamse Ikazia Ziekenhuis werkt hard aan digitale innovatie. Sinds april 2023 verloopt zelfs alle communicatie met patiënten digitaal. Tegenwoordig worden patiënten standaard en geautomatiseerd uitgenodigd voor de BeterDichtbij-app. In december 2023 wordt een nieuwe versie van het EPD gelanceerd in de vorm van HiX 6.3. Liesbeth ten Velde, manager poliklinieken van Ikazia, legt uit hoe het Rotterdamse ziekenhuis de digitaliseringsreis heeft uitgestippeld. "Samenwerking en het zodoende vergroten van schaalgrootte zijn de sleutels tot digitaal succes."
In een wereld van voortdurende technologische vooruitgang en veranderende zorgbehoeften onderscheidt Ikazia zich met een opvallend snelle digitaliseringsslag. Liesbeth ten Velde vertelt hoe het ziekenhuis dit heeft opgepakt.
“De digitale transformatie begon met de introductie van het VIPP-programma (versnellingsprogramma informatie-uitwisseling patiënt en professional, red.) in 2018. Ikazia deed mee met dit programma en zorgde dat het patiënt-
endossier digitaal kon worden ingezien via het patiëntportaal. In de jaren die hierop volgden is het portaal steeds verder opengezet. Zodoende werden steeds meer medische gegevens voor de patiënt inzichtelijk, want Ikazia is vastbesloten om de voordelen van digitalisering zoveel mogelijk te benutten.”
VIPP 5 aanjager transformatie
De overheid lanceerde in 2021 het VIPP 5-programma, bestaande uit 3 modules. Het programma stimuleert de digitale informatie-uitwisseling met patiënten en tussen professionals onderling. De doelstellingen voor 2022 en 2023 heeft Ikazia behaald. Dit betekent dat het ziekenhuis digitaal informatie met patiënten kan uitwisselen met een Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO).
Met de komst van HiX 6.3 in december kan het ziekenhuis binnenkort, samen met drie andere ziekenhuizen in de regio (het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis, Maasstad Ziekenhuis en Spijkenisse Medisch Centrum) ook voldoen aan de laatste module. Het gaat dan concreet over het uitwisselen van Basisgegevensset Zorg (BgZ) en relevante informatie met andere instellingen.
In het algemeen blinkt de regio Rijnmond volgens Ten Velde uit in het digitaal uitwisselen van gegevens. Alle ziekenhuizen aangesloten bij de Stichting Rotterdamse Ziekenhuizen (SRZ) doen bijvoorbeeld mee aan een speciaal versnellingsprogramma voor het digitaal uitwisselen van patiëntengegevens.
Volledig open EPD
Om meerdere digitale doelen te bereiken, werkt Ikazia intensief samen met verschillende zorgverleners in de regio. Door digitale oplossingen in te zetten, wordt ruimte gevonden om uiteindelijk iedereen voldoende zorg te bieden. In de praktijk wordt die zorg als het kan digitaal verzorgd en fysiek als het moet. Zo ontstaan er mogelijkheden in capaciteit en planningen, waardoor bijvoorbeeld controle-afspraken niet altijd meer fysiek hoeven plaats te vinden.
Door meer inzicht in hun eigen dossier via het patiëntportaal en het gebruik van gegevensuitwisseling en apps krijgen patiënten meer regie over hun zorg en de zorgplanning die daarbij komt kijken. Dit past bij de visie van Ikazia om zoveel mogelijk passende en persoonsgerichte zorg te geven die past bij de context en de behoefte van patiënten en hun naasten.”
Telemonitoring voor betere zorg
Ten Velde vertelt dat Ikazia ook volop in telemonitoring heeft geïnvesteerd. “In 2021 zijn we gestart met telemonitoring voor aandoeningen zoals COPD en hartfalen. Hoewel het in eerste instantie moeizaam verliep, ontstond er steeds meer draagvlak voor deze manier van werken bij zorgverleners en patiënten. We willen telemonitoring daarom graag uitbreiden. Veel ziekenhuizen richten hiervoor een monitoringsafdeling in. Wij hebben besloten om op dit gebied intensief samen te werken met het Maasstad Ziekenhuis, dat al een monitoringsafdeling heeft.”
"Digitalisering vereist zorgvuldige planning en het creëren van draagvlak onder het personeel"
Telemonitoring heeft als doel patiënten met een chronische afwijking stabiel te houden met minder polikliniekbezoeken. Zo kunnen er meer patiënten gezien worden met chronische aandoeningen. Telemonitoring is financieel interessant op het moment dat dit om grote aantallen gaat. Door dit gezamenlijk op te pakken, worden de aantallen vergroot. In de toekomst hoopt Ikazia dat ook de huisartsen bij deze centrale monitoring zullen aansluiten.
Monitoring op afstand is volgens Ten Velde ook een duidelijk voorbeeld van een digitale optie waarbij schaalgrootte en samenwerking met andere partijen essentieel is. “Deze vorm van zorg heeft grote voordelen voor patiënten en zorgverleners, omdat patiënten hun gezondheid vanuit hun eigen omgeving kunnen monitoren en zorgverleners op afstand kunnen ingrijpen."
Digitale patiëntcommunicatie
Bij Ikazia gaat digitalisering uiteindelijk een stuk verder dan een up to date EPD, een patiëntportaal en digitale monitoring. Sinds mei 2023 verzorgt Ikazia bijvoorbeeld de communicatie vanuit de poliklinieken naar de patiënt volledig digitaal. Alle communicatie omtrent afspraken gaat vrijwel volledig papierloos via ‘Mijn Ikazia’, het patiëntportaal. Bij doelgroepen die minder of niet digitaal vaardig zijn, verstuurt Ikazia wel nog gewoon alles op papier.
Maar ook de directe digitale communicatie tussen patiënten en zorgverleners wordt steeds verder doorontwikkeld. Hierbij wordt gekozen voor uniformiteit. Zo maken alle poliklinieken gebruik van de BeterDichtbij-app (zie kader). Met deze app kunnen patiënten op een laagdrempelige manier vragen stellen.
Het uiteindelijke doel van alle genoemde digitaliseringsstappen is volgens Ten Velde om in de toekomst nog meer regie bij de patiënt te leggen. "Digitalisering vereist zorgvuldige planning en het creëren van draagvlak onder het personeel. Het vergt tijd en inzet, maar het resultaat is de moeite waard. We moeten ook oog hebben voor uniformiteit en samenwerking met andere organisaties om de voordelen van schaalgrootte te benutten."
BeterDichtbij nu in alle poliklinieken
De meest recente digitaliseringsslag bij Ikazia is het beschikbaar stellen van de BeterDichtbij-app op alle poliklinieken. Deze stap is onderdeel van de voortdurende digitalisering van hun poliprocedures, waarbij patiënten nu eenvoudig digitaal contact kunnen opnemen met hun arts of zorgverlener. Bij de start van een behandeling op de polikliniek krijgt elke patiënt nu standaard de BeterDichtbij-app aangeboden, hetgeen naadloos past binnen het persoonsgerichte zorgbeleid van het ziekenhuis: digitaal als het kan, fysiek als het moet.
Deze digitalisering van communicatie op de poliklinieken van Ikazia is een recente ontwikkeling, waarbij alle patiënten nu standaard de mogelijkheid krijgen om digitaal te communiceren via de BeterDichtbij-app. Voorheen werden fysieke brieven verstuurd voor afspraken, zelfs als deze werden gewijzigd, wat leidde tot problemen zoals verloren brieven en extra kosten voor herverzending. Dit probleem is nu opgelost met de digitale optie.
Meer controle
Het gebruik van de BeterDichtbij-app is laagdrempelig en wordt goed ontvangen door patiënten, omdat het hen in staat stelt om gemakkelijk contact op te nemen met hun zorgverleners. Dit heeft ook voordelen voor zorgverleners, omdat het hen meer controle geeft over hun tijd. Liesbeth ten Velde, de manager van de poliklinieken in Ikazia, benadrukt het positieve feedback van patiënten over de app.
Sander Bijl, de operationeel directeur van BeterDichtbij, noemt deze aanpassing van processen in nauwe samenwerking met zorgverleners een ‘bewonderenswaardige prestatie’. BeterDichtbij wordt landelijk als communicatieplatform gebruikt door meer dan 45 ziekenhuizen en zorgorganisaties. Andere ziekenhuizen, zoals Franciscus Gasthuis en Vlietland, Zaans Medisch Centrum en het Diakonessenhuis, omarmen ook de brede inzet van digitaal contact. BeterDichtbij vindt inmiddels ook zijn weg naar de thuiszorg en revalidatiecentra.
