Een app alleen zet weinig zoden aan de dijk. Zeker wanneer het om stoppen met roken gaat. Roken is namelijk vaak een uitlaatklep om met problemen om te gaan. Reden voor Pharos, Trimbos Instituut en Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) om aan de slag te gaan met de in Engeland al effectief bewezen toepassing StopAdvisor. Tijdens de e-healthweek in januari 2019 wordt de app gelanceerd en het startsein gegeven om in lokale pilots vooral lager opgeleiden te helpen bij het stoppen, vertelt Robbert van Bokhoven van Pharos.
Pharos, Expertisecentrum gezondheidsverschillen, werkt al langer samen met het mede vanuit het LUMC opgerichte NeLL (Nationaal eHealth Living Lab). Doel is om samen te valideren of e-health apps en toepassingen doen wat ze beloven. Daaronder ook StopAdvisor.
“Het idee is dat we het wiel niet opnieuw uitvinden,” vertelt Robbert van Bokhoven van Pharos. “Samen met het Trimbos wilden we de werkzame elementen van de Engelse interventie vertalen naar de Nederlandse context. We zijn toen met de doelgroep in gesprek gegaan om te kijken naar wat hen echt gaat helpen bij het stoppen met roken.”
Waarom een adviesapp voor mensen die willen stoppen met roken? Roken is de nummer één te voorkomen doodsoorzaak, stelt Van Bokhoven. Ruim drie miljoen Nederlanders roken. De overgrote meerderheid (80 procent) wil stoppen, maar slechts één op de drie doet een poging. Hiervan vindt slechts 8 procent een effectieve manier om te stoppen. Bovendien is er met het Nationaal Preventieakkoord dat eind november is gepresenteerd nu een mooi momentum ontstaan. Roken is één van de drie thema’s waarop dit akkoord zich richt.
Van Bokhoven: “Iedereen kan de app gebruiken die wij ontwikkelen. De persoonsgerichte opzet en de lokale inbedding brengen hulp en ondersteuning dichtbij huis. Dat blijkt juist voor lager opgeleiden bovengemiddeld effectief. Tel daarbij op dat lager opgeleiden meer dan gemiddeld roken en last hebben van rookgerelateerde gezondheidsklachten en de winst is duidelijk.”
Uitrol in gemeenten
Komend jaar vindt de uitrol van StopAdvisor via een pilot in maximaal vijf gemeenten plaats, waaronder Stadskanaal en Weststellingwerf. “Elke gemeente, elke regio heeft weer net een wat andere problematiek. Een aantal gemeenten gebruikt een community-aanpak, waarbij samen met inwoners, zorgverleners en andere lokale partners ook wordt gekeken naar achterliggende problemen zoals armoede, schulden en eenzaamheid.”
Er komt ook een leernetwerk om al tijdens de pilot ‘lessons learned’ te delen met andere gemeenten, stelt Van Bokhoven. “Het is een actiegericht en collectief leerproces. Er zijn veel gemeenten met belangstelling. We willen dus niet wachten tot het einde van de pilot om al ervaringen uit te wisselen.”
Maatwerk, positieve feedback
Een belangrijk werkzaam element van de toepassing is dat StopAdvisor gericht advies geeft, toegespitst op wensen, mogelijkheden en problematiek van de roker. Van Bokhoven: “Roken staat vaak niet op zichzelf, maar heeft te maken met stress die bij lager opgeleiden veel oorzaken kan hebben, zoals schulden, armoede of werkloosheid. Daar moet aandacht voor zijn en dat is één van de redenen waarom een lokale community-benadering zo goed is. Dan kun je lijntjes leggen naar alle lokale ondersteuning, van stoptrainingen tot hulp bij schulden of een cursus stressreductie. De app geeft verder vooral positieve feedback en werkt met kleine, overzichtelijke stappen. Allemaal zaken die effectief blijken bij lager opgeleiden.”
