Verrassend is die uitkomst niet voor bestuurder Jan-Kees van Wijnen van de West-Brabantse zorgorganisatie. “Niet voor ons, in elk geval. Wij weten nu wat we eigenlijk al wisten. Wij hebben van meet af aan geloofd in dit concept en daar - in nauwe samenwerking met CZ zorgkantoor - maximaal op ingezet. Het is fijn dat onafhankelijk onderzoek daadwerkelijk inzicht geeft in de impact en de kosten van dit nieuwe zorgconcept tussen thuis en het verpleeghuis. Die kennis is van belang bij de verdere uitrol van dit concept binnen ons totale werkgebied.”
De eerste locatie van VanThuisUit – waar het onderzoek plaatsvond - staat in Steenbergen. Gedurende de hele week biedt tanteLouise in het Dag & Doecentrum in het hart van de vestingstad ondersteuning aan zo’n 70 deelnemers. De meesten van hen zijn 80 jaar of ouder en wonen nog zelfstandig. Het liefst blijven ze zo lang mogelijk vitaal met regie over het eigen leven.
Als gevolg van (beginnende) dementie of lichamelijke hulpvragen staan ze net voor of op de drempel van het verpleeghuis. Dat maakt enige mate van ondersteuning gewenst. VanThuisUit voorziet daarin. Met een kennisplatform voor mantelzorgers, een uitleenbalie voor zorgtechnologie en met ondersteuning van de mensen thuis of in het Dag & Doecentrum. Sommigen komen daar eens per week, anderen komen er elke dag voor een op hun maat gesneden activiteitenprogramma.
Mix van interventies
Van Wijnen vertelt: “Wat VanThuisUit zo bijzonder maakt, is dat we deelnemers ondanks hun dementie of lichamelijke beperkingen zoveel mogelijk stimuleren en motiveren om in beweging te komen. Om samen actief naar buiten te gaan, maar net zo goed om een uurtje te lezen of te puzzelen om de hersenen te prikkelen. Sommigen koken samen, anderen duiken achter de computer en vergroten zo hun digivaardigheid. Met als som der delen dat ze nieuwe vaardigheden opdoen en dingen die ze vergeten zijn opnieuw aanleren. Met een uitgekiende mix aan interventies vergroten we niet alleen het zelfvertrouwen maar ook de zelfredzaamheid. Met als resultaat: een betere kwaliteit van leven voor de deelnemer, minder kans op overbelasting bij de mantelzorger.”
"Wij hebben van meet af aan geloofd in dit concept"
Met deze multidisciplinaire aanpak – zo leert het onderzoeksrapport (zie kadertje rechts) – stabiliseert tanteLouise de achteruitgang op een aantal wezenlijke risicofactoren (zoals eenzaamheid), maar wordt ook de toestroom van cliënten naar de verpleeghuizen gedempt. Significant becijfert op basis van alle beschikbare data dat bij twee derde van de deelnemers een uitstel van verpleeghuisopname ‘aannemelijk’ is van minimaal negen tot twaalf maanden.
Wat de zorgkosten betreft scoort VanThuisUit net zo goed: die zijn ruim 60 procent lager dan bij opname in het verpleeghuis bij een Wlz-indicatie met een zorgprofiel VV5. Ook als dezelfde cliënt deelname aan VanThuisUit combineert met maximale thuiszorg, zijn de kosten substantieel lager, in dat geval naar schatting meer dan 30 procent.
Mensen centraal
Mooi, dat soort cijfers, belangrijk voor de bedrijfsvoering, maar tanteLouise gaat het in eerste instantie toch altijd om de mensen, zowel de deelnemers als de eigen medewerkers. Die maken uiteindelijk het verschil. Dus kijken de medewerkers - of dat nu de verpleegkundige Active Ageing of de Social Worker is - niet alleen naar wat de deelnemer mankeert, maar meer nog naar de mens erachter, zegt geriatrisch consulent Corine Bosters.
“Draaien we aan de knoppen van het ziektebeeld of is iemand beter af met een meer sociale benadering? Het is de kunst om de juiste bouwstenen te combineren. Je kunt iemand die graag wandelt, maar zich niet zo goed kan oriënteren. op pad sturen met een GPS-horloge, maar dan moet hij wel weten hoe hij daarmee alarm kan slaan als hij verdwaalt. Je hebt niks aan een mooie auto zonder een rijbewijs. Aan ons de taak om uit te dokteren wat per deelnemer het juiste traject is om te oefenen en te onderhouden, waar iemand op aanslaat. Wat is iemands passie? Hoe kunnen we die aanwakkeren of inzetten als intrinsieke motivatie?
Goede motivatie
Met die motivatie bij Robert Duiker, deelnemer van het eerste uur, zit het wel snor. Hij kwam ruim twee jaar geleden, één dag per week naar het Dag & Doe-centrum, maar dat werden er al snel twee. “Uiteindelijk werd het zelfs vijf dagen per week, maar dat trok ik fysiek niet meer. Ik ben inmiddels bijna 92 en dan zijn dit soort dagen - hoe leuk ook - toch best intensief. In goed overleg hebben we nu op woensdag een rustdag ingelast. Kan ik me thuis fijn een dagje opladen.”
Duiker is vaste klant in het proeflokaal waar door de deelnemers van VanThuisUit samen wordt gekookt en gegeten. De drukke baas heeft – ondanks zijn volle programma – wel even tijd voor een praatje, want er staat bami op het menu en dat is de specialiteit van iemand anders. Duiker is niet verrast door de positieve resultaten in het Significant-onderzoek, zo laat hij weten. “Het is hier ook top. Niets dan lof. Laatst kwam de burgemeester hier op bezoek. Weet je wat hij zei? Dat hij hier graag zou willen werken. Nou, ik snap dat wel.”
Duiker is niet de enige die enthousiast is. Het onderzoeksrapport onderstreept nog eens dat de waardering onder de deelnemers hoog is. Duiker hierover: “Weet je, ik mankeer best wel wat, het piept en het kraakt soms, maar door VanThuisUit kan ik me nog altijd prima redden thuis. Dat is fijn, toch? Ik kom hier met plezier – op de scootmobiel – en ben vast van plan om dat nog heel lang vol te houden. Om te beginnen tot ik 95 ben. Kijken we daarna wel weer verder. Goed?”
CV
Jan-Kees van Wijnen is bestuurder van tanteLouise.
Robert Duiker is deelnemer aan VanThuisUit.
Corine Bosters is geriatrisch consulent bij tanteLouise.
Marc Molenaars is woordvoerder en woordvinder bij tanteLouise.