De revolutie van het perspectief van de patiënt, die beloofde de gezondheidszorg te transformeren, balanceert op de rand van uitsterven. Wat begon als radicale herziening van de genezingsrelatie - een heilig verbond tussen zorgvrager en zorgaanbieder - is systematisch ontmanteld. Niet door openlijke afwijzing, maar door iets veel geniepigers: de langzame vergiftiging van oprechte verbinding middels commercialisering, technologische barrières en de co-modificatie van zorg. Als iemand die beide kanten van deze kloof van dichtbij heeft ervaren – met name als patiënt - voel ik me geroepen om deze reis in kaart te brengen: de opkomst en denkbare ondergang van onze collectieve stem.
Gezondheidstechnologie - ooit geprezen als onze redding - is een landschap geworden van gebroken beloften en geschaad potentieel. Achter de glanzende interfaces van wellness-apps en apparaten voor remote monitoring schuilt een zorgwekkende realiteit: technologie die zonder inbreng van patiënten is ontworpen, zal onvermijdelijk onvoldoende aan de behoeften van patiënten voldoen.
De slanke wearables die elke hartslag volgen, verzamelen gegevens die verdwijnen in bedrijfsclouds en zelden terugkomen in vormen die onze persoonlijke gezondheidsreizen verlichten. Door patiënten gegenereerde gegevens - de intieme kronieken van onze ervaring met ziekte - worden bedrijfsbezit, geanalyseerd voor winst in plaats van genezing. Ondertussen blijven de stemmen die zinvolle innovatie kunnen sturen - de patiënten - opvallend afwezig. En dat anno 2025 in ontwikkelingsteams en bestuurskamers waar beslissingen onze technologische toekomst vormgeven.
Wanneer ik met medepatiënten praat over hun technologische ervaringen, komt een patroon naar voren: tools die bedoeld zijn om te ‘empoweren’, brengen vaak juist een extra last met zich mee. Elk nieuw systeem vereist het leren van verschillende interfaces, onthouden van diverse wachtwoorden en navigeren door verschillende workflows - cognitieve arbeid die het zwaarst weegt op zij die al de last van ziekte dragen. De technologie die moet bevrijden, heeft in veel gevallen een nieuwe laag van onzichtbaar werk toegevoegd aan de toch al vermoeiende ervaring van ziek zijn!
Collectieve actie
Het pad vooruit vereist collectieve actie:
- We moeten eisen dat transparant verantwoording wordt afgelegd over hoe bedrijven onze gezondheidsinformatie gebruiken.
- We moeten bewust onze zorg richten op zorgverleners en instellingen die blijk geven van een authentieke inzet voor samenwerkingsmodellen.
- We moeten gemarginaliseerde stemmen versterken via patiënten-belangenorganisaties die praktijkervaring boven professionele kwalificaties stellen.
- We moeten tevredenheidsmetingen uitdagen die perceptie meten zonder resultaten te evalueren.
- We moeten aandringen op betekenisvolle betrokkenheid van patiënten bij technologische ontwikkeling, vanaf de conceptfase tot aan de implementatie.
- We moeten eisen dat de media patiëntverhalen gebruiken als legitieme bronnen van kennis.
Deze heropleving begint met het herwinnen van een fundamentele waarheid: jouw ervaring doet ertoe. Jouw kennis van je lichaam is waardevol. Jouw stem verdient respect en waardering, dat mag gezien, gehoord en gewaardeerd worden!
Zorg als heilig partnerschap
Zorg, ontdaan van het perspectief van de patiënt, is geen zorg maar een commerciële transactie die is verpakt als genezing. Dat onrecht verdienen patiënten niet. Wij verdienen meer dan dat. Wij verdienen heilige partnerschappen, geworteld in wederzijds respect en gedeelde menselijkheid. Maar hoe brengen we dit ethos binnen in de Raad van Toezicht en Raad van Bestuur?
De sleutel ligt in het herdefiniëren van zorg binnen de strategische visie. Maak duidelijk dat de organisatie niet alleen streeft naar gezondheid, maar naar verbinding. Introduceer vaker patiënten in de besluitvorming; voeg ervaringsdeskundigen toe aan de Raden en verzeker hun stem bij cruciale beslissingen. Breng bewustwording over het belang van empathie en menselijke waardigheid. Laat de leden beseffen dat achter iedere spreadsheet een mens schuilgaat.
Daarnaast kan een ethische commissie bijdragen aan het bewaken van die menselijkheid: kunnen we zorgen voor meetbare feedbackmechanismen waarin patiënten en zorgprofessionals samen evalueren of beleid echt bijdraagt aan het patiëntenperspectief en partnerschap.
Dit alles vraagt inspanning, maar het brengt ons ook terug naar waar zorg om moet draaien: niet transacties, maar relaties. Een zorgsysteem waar menselijkheid niet wordt afgedwongen, maar gedeeld. Dáár ligt de toekomst – een toekomst waar je als bestuurders, toezichthouders, patiënten én zorgverleners met trots deel van mogen zijn.
De toekomst begint vandaag!
Together we care!
