Stel je voor: een nachtdienst zonder onnodige verstoringen, waarin bewoners rustig slapen en zorgverleners hun aandacht kunnen richten op degenen die het nodig hebben. Technologie die real-time inzicht geeft, rust brengt en werkdruk verlaagt. Dat is geen toekomstmuziek, maar de dagelijkse praktijk bij zorginstellingen die werken met de Momo BedSense App. Het is precies het type innovatie dat de ouderenzorg nodig heeft. De vraag is hoe we ervoor kunnen zorgen dat zulke oplossingen niet bij toeval ontstaan, maar structureel worden ontwikkeld en opgeschaald.
De potentie is er: de werkvloer zit vol professionals met goede ideeën en steeds meer ondernemers richten zich op zorgoplossingen. Tegelijk lopen veel initiatieven stuk in tijdelijke pilots of versnipperde subsidietrajecten. In andere sectoren − zoals de bouw en industrie − is het gebruikelijk dat aanbieders zelf investeren in innovatie en ook profiteren van de opbrengst. Dat model werkt, en verdient navolging in de zorg. En dat is precies wat IFOZ doet.
Samen investeren, besluiten en implementeren
Wat is IFOZ? Dit Innovatiefonds Ouderenzorg is in 2021 opgericht. Een unieke samenwerking tussen Archipel Zorggroep, Envida, Thebe, tanteLouise en CbusineZ. In 2025 sloot ook Aafje zich aan, en er lopen gesprekken met andere zorgorganisaties die willen meedoen.
Het idee is eenvoudig en krachtig: zorginstellingen en CbusineZ leggen samen geld in. Ze vormen een gezamenlijke Investor Board die beslist over investeringen in innovatieve bedrijven. Want in de ouderenzorg zijn veel bedrijven actief met waardevolle pilots, maar de goede pilots blijven vaak beperkt tot enkele enthousiaste zorgorganisaties. Met kapitaal dat opschaling mogelijk maakt, kan IFOZ dit soort initiatieven verder helpen. Daarbij kunnen de oprichters van IFOZ de bedrijven helpen om dicht bij de praktijk te komen. Ze zorgen er samen voor dat innovaties daadwerkelijk worden opgeschaald. Geen vrijblijvende pilots, maar een gedeeld commitment om een innovatie groot te maken.
De oprichters krijgen ondersteuning van een bredere kring van implementatieversterkers: Mijzo, De Wever, Surplus, Oktober, Vitalis, Avoord en Topaz. Deze organisaties stellen hun netwerk, kennis en praktijkkracht beschikbaar om innovaties sneller en breder ingevoerd te krijgen.
IFOZ is complementair aan andere innovatie-initiatieven in de ouderenzorg, zoals Anders Werken in de Zorg. IFOZ stimuleert de groei van innovaties in een vroege fase van ontwikkeling én helpt ze op het gebied van structurele bekostiging en duurzame inbedding in de praktijk. Anders Werken in de Zorg versterkt die opschaling door kennisdeling. Twee mooie voorbeelden zijn Momo Medical en Attendi, die zich mede dankzij IFOZ snel hebben kunnen ontwikkelen. Anders Werken in de Zorg versnelt door een collectieve inkoopovereenkomst af te sluiten met deze ondernemingen vervolgens de opschaling.
Zo werkt IFOZ
IFOZ is geen subsidieprogramma, maar een revolving fonds: opbrengsten uit succesvolle participaties worden opnieuw geïnvesteerd. De deelnemende zorgorganisaties bepalen samen welke innovaties het relevant en kansrijk zijn. Ondernemers krijgen daarbij intensieve ondersteuning. Niet alleen op het gebied van groei, implementatie en financiering, maar ook in de gezamenlijke zoektocht naar impact.
In het netwerk zijn professionals en bestuurders actief. Zij bespreken regelmatig wat werkt, waar het beter kan en welke factoren bepalend zijn voor succes. Het is een gezamenlijke leercirkel waarin ondernemers en zorginstellingen elkaar scherp houden, zodat ondernemerschap en praktijkervaring de innovaties sterker maken. Zo wordt sturing op implementatie een gezamenlijke verantwoordelijkheid en blijft innovatie geen papieren werkelijkheid, maar een gedeelde missie.
Een ander belangrijk onderscheid ten opzichte van klassieke investeerders is dat IFOZ maatschappelijke verankering eist. Denk aan een eerlijke prijsstelling, gegarandeerde beschikbaarheid van innovaties in Nederland en aansluiting bij open data-standaarden. Zo borgt het fonds dat technologische vernieuwing ten goede komt aan de hele sector.
Wat heeft IFOZ opgeleverd?
Na drie jaar blijkt dat de aanpak van IFOZ werkt. IFOZ ondersteunt inmiddels zes innovaties (zie kader), en de zevende en achtste innovaties zijn op komst. De innovaties die vanuit het fonds zijn ondersteund, leidden in 2024 al tot een structurele tijdsbesparing van meer dan 426 fte per jaar. In euro’s uitgedrukt gaat het om een besparing van bijna 20 miljoen per jaar.
Dat is nog maar het begin, want de groei gaat de komende jaren plaatsvinden. Het is gelukt om innovaties daadwerkelijk in de praktijk te brengen: bij 70 tot ruim 90 procent van de deelnemende zorginstellingen zijn de oplossingen in gebruik genomen. Mede daarom is besloten om de samenwerking tot ten minste 2027 te verlengen, waarbij opnieuw enkele miljoenen beschikbaar zijn gesteld om verdere opschaling mogelijk te maken. Wel blijft het verzilveren van deze tijdswinst een vak apart: het vraagt aanpassingen in organisatie, roosters en financiering om er ook daadwerkelijk personeelsruimte mee te winnen.
Bouwen aan betere zorg
IFOZ laat zien dat innovatie in de ouderenzorg sneller, beter en effectiever kan – als je het maar slim organiseert. Door geld, ondernemerschap en praktijk te bundelen ontstaat een model dat werkt. De komende jaren wil IFOZ verder groeien. Met nieuwe initiatieven, nieuwe zorginstellingen en nieuwe ondernemers.
Door IFOZ ondersteunde innovaties
- Momo BedSense:
Een bedsensor met app die real-time inzicht geeft in de slaappatronen van bewoners. Zorgverleners kunnen gericht handelen, wat leidt tot rustigere nachten, minder verstoringen en efficiëntere inzet van personeel.
- HelpSoq:
Een hulpmiddel waarmee ouderen zelfstandig of met minimale hulp steunkousen kunnen aantrekken. Dit verhoogt de zelfredzaamheid en verlaagt de fysieke belasting voor zorgverleners.
- Attendi:
Met spraakgestuurd rapporteren kunnen zorgverleners sneller én beter verslagleggen. Minder administratie, meer tijd voor zorg, en betere dossiervorming volgens door de zorginstelling gekozen methodiek.
- SUP:
Een platform waarmee zorgverleners snel en eenvoudig alle zorgproducten kunnen bestellen. Het vermindert de administratieve last en verbetert de logistiek in de zorg.
- KOMPAZ:
Een infrastructuur voor zelfzorgacademies, gebaseerd op bewezen concepten uit het MUMC+ en Envida. Biedt cliënten de training en tools om handelingen zelf uit te voeren, wat bijdraagt aan eigen regie en ontlasting van de zorg.
- TESSA (Tinybots):
Een digitale zorgassistent die ouderen helpt met structuur en herinneringen, bijvoorbeeld aan medicatie of afspraken. Vooral waardevol bij beginnende dementie, en bewezen effectief in de thuissituatie.