Volgens de monitor worden e-health en andere digitale toepassingen zeer uiteenlopend gebruikt in de gezondheidszorg. Zo maakt het volgens het Nivel en Nictiz verschil of alleen de zorgverlener met de toepassing gaat werken, of dat ook de zorggebruiker hierin een rol heeft. Een goed voorbeeld hiervan is online inzage in medische gegevens.
Complexiteit, interactie, urgentie
De snelheid van implementatie van e-health- en andere digitale toepassingen in de zorg wordt bepaald door meerdere factoren:
- De complexiteit van het zorgproces.
- De interactie tussen zorggebruiker en zorgverlener.
- De urgentie die betrokkenen voelen.
Zo is te zien dat het gebruik van elektronische patiëntendossiers (EPD’s) toeneemt. Verder gebruiken in de ouderenzorg zorgverleners steeds vaker toezichthoudende technieken, zoals leefstijlmonitoring.
Zorggebruikers zoeken via internet of apps antwoorden op hun vragen over gezondheid en ziekte. Daarnaast houden ze steeds vaker digitaal hun lichamelijke activiteit bij. In 2020 is het wettelijk verplicht dat iedere zorggebruiker online zijn/haar medisch dossier kan inzien. Om die reden is er dit jaar in de eHealth-monitor extra onderzoek gedaan naar online inzage.
E-health ontwikkeling traag
Daar waar de zorggebruikers en de zorgverleners allebei een rol hebben in het gebruik van e-health, gaat de ontwikkeling relatief traag. Bij het gezamenlijk gebruik van e-health is het namelijk essentieel dat beide partijen de meerwaarde inzien. Daar komt bij dat niet iedereen de digitale vaardigheden heeft die nodig zijn om met e-health toepassingen te werken. In ieder geval is het duidelijk dat het bij elkaar brengen van twee werelden – die van de zorgverlener en die van de zorggebruiker – tijd en verandering vergt, aldus het rapport.
De meeste verpleegkundigen en medisch specialisten zijn positief over online inzage. Bij huisartsen zien we door de jaren heen een wisselend beeld. Onder veel artsen heerst nog bezorgdheid over de effecten van online inzage. Zij denken dat er zorggebruikers zijn die moeite hebben met het interpreteren van gegevens of dat ze niet altijd bewust met hun gegevens omgaan.
Daarentegen verwachten veel zorggebruikers juist dat online inzage – zoals via een PGO – hen meerwaarde gaat bieden. Ze hebben interesse in online inzage, maar het gebruik ervan groeit langzaam. Goed gebruik van online inzage vraagt een verandering in het zorgproces en het vergt ook een andere rol van zorgverlener én zorggebruiker. Een van de aanbevelingen uit de eHealth-monitor 2018 is dan ook om zorgverleners en zorggebruikers te faciliteren in het zinvol en doelmatig gebruik van online inzage.
Aanbevelingen voor beleid
Om duurzaam en doelgericht gebruik van e-health bij zorgverleners en zorggebruikers te stimuleren, doen Nictiz en het Nivel in het rapport een aantal aanbevelingen. Beleidsmakers kunnen deze aanbevelingen gebruiken voor het ontwikkelen van nieuw beleid, terwijl belangengroepen keuze kunnen inzetten in de communicatie met hun achterban en bij het prioriteren van hun activiteiten.
- Zet e-health in vanuit een heldere visie en een helder beleid. Zorg ervoor dat visie en beleid bekend zijn onder medewerkers.
- Faciliteer zorgverleners in het aanbieden en gebruiken van e-health. Een zorgverlener moet weten welke mogelijkheden voor e-health er op de markt zijn en hoe deze kunnen worden ingezet.
- Faciliteer zorggebruikers in het gebruiken van e-health. Ondersteun hen bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van digitale vaardigheden en zorg voor begrijpelijke handleidingen.
- Stel een onderzoeksagenda op voor onderzoeksorganisaties en faculteiten met een overzicht van de kennis die nodig is en met de onderwerpen die moeten worden onderzocht.
Openingsmanifestatie van de e-healthweek 2019
Meer weten over hoe, waarmee en met wie de zorg haar toekomst implementeert? Bezoek dan op 21 januari 2019 de jaarlijkse ICT&health Openingsmanifestatie van de e-healthweek. Entreekaarten zijn gratis, dus wacht niet en meld u snel aan want op is op!
