Digitale vertegenwoordiging wordt voor het leveren van goede digitale zorg steeds belangrijker. Patiënten hebben niet alleen het recht op digitaal inzicht in hun medisch dossier, maar moeten daarin ook vertegenwoordigd kunnen worden.
De voorwaarden hiervoor zijn bepaald in de Wet digitale overheid. Zorgaanbieders zijn verplicht om hun digitale dienstverlening te ontsluiten met inlogmiddelen, zoals DigiD, die wettelijk erkend zijn op het hoogst beschikbare betrouwbaarheidsniveau. In 2022 deed TNO al onderzoek naar veilige inlogmiddelen binnen de zorgsector.
Publieke machtigingsvoorziening
Op dit moment is voor de publieke machtigingsvoorziening alleen gekoppeld aan DigiD als een erkent inlogmiddel. Patiënten hebben echter het recht om zelf een inlogmiddel te kiezen voor digitale inzage in hun medisch dossier. In de toekomst moet het voor deze machtigingsvoorziening ook mogelijk zijn dat middels met erkende private inlogmiddelen te regelen. Het zorgveld werkt met deze technologie aan meer digitale inclusie onder portaalgebruikers. Voor digitale inzage via het patiëntenportaal maakte Nictiz in 2018 al een uitgebreid handboek.
Het afgeven van een machtiging betekent echter nog niet de manier waarop klantreis voor vertegenwoordigers verloopt binnen het patiëntportaal of de PGO bij de zorgaanbieder geregeld is. Zorgaanbieders moeten dat, eventueel in samenwerking met de softwareleverancier, zelf vastleggen. Hiervoor kunnen zij voor de implementatie van voorzieningen binnen de digitale dienstverlening, verschillende keuzes maken.
Handreiking Digitale Vertegenwoordiging
De handreiking ‘Digitale Vertegenwoordiging in de Zorg’ van Nictiz informeert zorgaanbieders over deze keuzerichting, die is afgestemd op de belangen van de patiënt. Ook zijn in de handreiking ervaringen uit de praktijk meegenomen. Die bieden ruimte aan de verschillende belangen en sentimenten uit het brede landschap van zorgorganisaties in Nederland.
Voor een veilige, toekomstbestendige digitale dienstverlening is standaardisatie wenselijk. Uniforme adoptie voorkomt onduidelijkheid en vergroot herkenbaarheid en toepasbaarheid van de functionaliteit voor zowel patiënt als de vertegenwoordiger, bepleit Nictiz.
Binnenkort komt voor het hele zorgveld ook een gezagsvoorziening beschikbaar. Dieis ontwikkeld door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het vaststellen van een gezagsrelatie is onder andere belangrijk voor het verlenen van digitale toegang voor ouders tot het medisch dossier van een kind.
Verkenning Nictiz en VWS
In aanloop naar de inwerkingtreding van deze vorm van digitale vertegenwoordiging, is Nictiz daarom in samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) een verkenning gestart om samen met het zorgveld te bepalen wat er nodig is om toegang voor ouders van kinderen tot het medisch dossier te kunnen implementeren.
Die verkenning was een directe aanleiding voor het samenstellen en publiceren van de handreiking Digitale Vertegenwoordiging in de Zorg. “Voor de totstandkoming van dit document is samengewerkt met experts op dit gebied zoals kinderartsen, CMIO’s, juristen en security officers vanuit verschillende zorgsectoren. Door praktijkervaringen, kennis en expertise mee te nemen, is de handreiking een levend en interactief document dat vanuit samenwerking met het zorgveld komende periode geactualiseerd blijft. De voorzieningen voor digitale vertegenwoordiging in de zorg blijven de komende jaren namelijk volop in ontwikkeling”, aldus Nictiz.
