Onderzoek naar inzet AI voor diagnose longafwijkingen bij darmkanker

De reden om dit onderzoek te gaan uitvoeren heeft te maken met het feit dat er veel onzekerheden zijn over kleine longafwijkingen die kunnen voorkomen bij patiënten met darmkanker. In tien procent van de gevallen ontstaan op enig moment uitzaaiingen in de longen. “Doel is om zo de patiënt meer duidelijkheid te geven en de diagnostiek van darmkanker te verbeteren. We hopen dat we hiermee in de toekomst een persoonlijker behandelplan kunnen opstellen en daarmee ook de kwaliteit van leven kunnen verbeteren”, vertelt Nederend.

AI voorspelt oorsprong longafwijkingen

Momenteel is het nog een kwestie van ‘de tijd moet leren of de afwijkingen die op CT-scans in de longen goed- of kwaadaardig zijn’. Met het onderzoek wil radioloog Joost Nederend kijken of het mogelijk is om ook maar een klein beetje van de onzekerheid en angst die dit wachten veroorzaakt kan worden weggenomen. “Wij willen onderzoeken of het mogelijk is om met artificial intelligence te voorspellen waar longafwijkingen op CT-scans vandaan komen. Computers leren deze voorspellingen te maken door ze heel veel gegevens aan te bieden en te laten verwerken. Doel is om zo de patiënt meer duidelijkheid te geven en de diagnostiek van darmkanker te verbeteren. We hopen dat we hiermee in de toekomst een persoonlijker behandelplan kunnen opstellen en daarmee ook de kwaliteit van leven kunnen verbeteren.”

Deep learning

Voor het onderzoek wordt gebruik gemaakt van deep learning modellen. Om die te trainen zijn 15.000 CT-scans uit het Erasmus Medisch Centrum en het Catharina Ziekenhuis Eindhoven geselecteerd. Dat zijn scans waarvan de radiologen en onderzoekers al weten of erg al dan niet uitzaaiingen in de longen te zien zijn of dat die op een later stadium nog ontstonden. “De computer leert ingewikkelde patronen en relaties te herkennen door heel veel gegevens te verwerken”, aldus Nederend. Het onderzoek zal in juli van dit jaar (2023) van start gaan. De onderzoekers streven ernaar dat over minimaal vier jaar het ontwikkelde instrument, of een gedeelte daarvan, al in de kliniek kan worden ingezet. Dat is een ambitieuze doelstelling, maar Nederend hoopt dit te kunnen bereiken door de voor het onderzoek gekozen combinatie van technische en klinische kennis. Specifiek voor dit onderzoek is daarom een samenwerking opgezet tussen de Erasmus Medisch Centrum Rotterdam, het Catharina Ziekenhuis Eindhoven en de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) en tussen de specialismen interne geneeskunde, chirurgie en radiologie.

KWD investeert in impactvol onderzoek

Het KWF investeert dit jaar ook bijna 14 miljoen euro in negentien onderzoeken die gericht zijn op het verbeteren van het leven van kankerpatiënten, zowel tijdens als na hun zware operatie. Directeur Carla van Gils van KWF Kankerbestrijding, benadrukte onlangs nogmaals dat wetenschappelijk onderzoek de voornaamste drijvende kracht is achter vooruitgang. “Dankzij de voortdurende steun van onze donateurs kunnen we blijven streven naar betere vooruitzichten voor (voormalige) kankerpatiënten.” Ook de NWO doet de komende jaren onderzoek naar het inzetten van AI voor de verbetering van de behandeling van kanker. Daarbij gaat het concreet om AI-gestuurde toepassingen om de zorg in de oncologie beter te personaliseren.