“Zo’n 70 procent van alle diagnoses wordt gesteld op basis van radiologische diagnostiek of laboratoriumdiagnostiek. Dat is 70 procent van de datastroom in het ziekenhuis. Als je zo’n datastroom produceert, moet je je volgens mij ook afvragen: doen we wel de juiste dingen met die data? Als we in de toekomst informatie willen uitwisselen, kunnen we dat dan wel en zo ja onder welke voorwaarden?”
Die vragen, en ook de antwoorden, komen aan bod op het congres Diagnostiek van de toekomst. Ruben Smeets is een prominente spreker op het congres en een van de initiatiefnemers van het CLIO-netwerk (Chief Lab Information Officer).
1e trend: awareness bij collega’s
“Bij de meeste van mijn collega-labspecialisten is voldoende awareness dat uitwisseling van gegevens belangrijk is. Je hoort alleen vaak ‘ik heb er de tijd niet voor en het is voor mij geen prioriteit’. Want de prioriteit is de patiënt. In een ziekenhuis is inrichting en organisatie ondergeschikt aan het product. Dat is ook begrijpelijk. Maar we moeten ook de stap naar de toekomst zetten. We moeten inzien dat die patiënt geen eigendom is van een ziekenhuis. Het zorgproces wordt meer en meer transmuraal ingericht. Het zorgproces transformeert naar ketenzorg en de patiënt bepaalt steeds meer zelf waar zorg gebruikt wordt. Dat vergt een andere inrichting van een zorgsysteem.”
2e trend: harmonisatie van gegevens
“Zo komen we bij het tweede punt: de harmonisatie van gegevens, het consciëntieus uitwisselen van informatie via de labcodeset. Nictiz heeft de informatiestandaarden voor labuitwisseling gepubliceerd. Daarin staat hoe uitgewisseld zou moeten worden. Maar dat betekent ook, dat huizen hun configuratie moeten omzetten om aan die standaarden te kunnen voldoen. Dat is lastig. Want je hebt te maken met de historie van hoe iets is ingericht. En je moet naar een nieuwe waarheid, een nieuwe werkelijkheid. Gelukkig zijn er wel wat best practises. Denk aan Certe, waar binnen de regio al redelijk goed wordt uitgewisseld. Maar ze wisselen nog niet uit met andere regio’s. De vraag is dan ook ‘hoe knoop je die lappendeken van uitwisseling aan elkaar?’. Dat is de uitdaging waar we voor staan.”
AI is stip aan de horizon
“Ik denk dat de oplossing start door te zorgen dat je de zorginformatiebouwstenen (ZIB’s) in je systeem hebt zitten. Zo kun je elementair goed uitwisselen. De volgende stap is gebruikmaken van de VIPP-programma’s die al lopen en die verder verbeteren. Wat mij betreft is AI dan de laatste stap, de stip aan de horizon, qua uitwisseling. En dan heb ik het niet over het ontwikkelen van een algoritme ontwikkelen in eigen huis. Dat is niet zo moeilijk. Maar probeer dat algoritme maar eens crosscenter te valideren. We stoppen nu heel veel geld in AI. Maar je zou eigenlijk je geld moeten stoppen in de harmonisatie van databases. En in de eenduidigheid daarvan. Als je dat doet, dan is het geld dat je daarna in AI stopt, veel efficiënter besteed.”
3e trend: bekendheid CLIO vergroten
“Wat mij betreft is een 3e trend de bekendheid vergroten van de functie van CLIO. Het is niet alleen voor labspecialisten belangrijk elkaar te kennen. Laat ook binnen je eigen organisatie zien hoe complex het laboratorium is. Ik denk dat de CLIO het aanspreekpunt moet zijn van een CMIO bij labgerelateerde zaken. Ga daarbij niet in competitie met elkaar, maar vul elkaar aan. Dat maakt het uitwisselen van gegevens binnen en buiten het ziekenhuis ook makkelijker. Je zou daarbij met elkaar een uitwisselingsblauwdruk kunnen definiëren hoe je je systeem inricht. Dan is het voor applicatiespecialisten en softwarebedrijven een stuk makkelijker om systemen aan elkaar te knopen. We all benefit, zeg maar. Maar dat vergt natuurlijk wel veel praten en uitleggen waarom we iets doen. Het is af en toe een beetje preken, maar ik denk wel dat die boodschap steeds meer landt.”
Wie is Ruben Smeets?
Ruben is klinisch chemicus en medisch immunoloog. Hij houdt zich binnen het Radboudumc bezig met laboratoriumdiagnostiek en geeft binnenshuis adviezen over diagnostiek en duiding aan diagnoses. Ruben is binnen de NVKC (Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde) voorzitter van de AICT-commissie.
Wat wil Ruben Smeets met het CLIO-netwerk?
“Het CLIO-netwerk start vanuit een NVKC-community. Maar het is uiteindelijk de bedoeling dat ook bijvoorbeeld ziekenhuisapothekers met ICT in hun pakket of medisch microbiologen of pathologen meedoen. We willen het liefst ook van andere groepen afgevaardigden in ons CLIO-netwerk. Zodat de discipline laboratoriumgeneeskunde in de breedste zin van het woord vertegenwoordigd is. Het is niet het feestje van alleen klinisch chemici. Het moet echt een breed gedragen initiatief worden.”
Zorg dat je erbij bent op 18 mei aanstaande en schrijf je in voor het congres Diagnostiek van de toekomst.
