De Orthopedie Kliniek van het Bravis ziekenhuis maakt al een jaar gebruik van een 3D-navigatiesysteem. Daarmee kunnen operaties waarbij een deel van de wervelkolom net schroeven moet worden vastgezet nog nauwkeuriger uitgevoerd worden. Dat is uiteraard van groot belang, aangezien een eventueel verkeerd geplaatste schroef tot zenuwschade kan leiden.
In de Bravis Orthopedie Kliniek worden elk jaar ongeveer 120 wervelkolom operaties uitgevoerd. “Bij deze ingreep leggen we een beknelde zenuw in de rug vrij. Vervolgens zetten we een deel van de wervelkolom vast om te voorkomen dat de zenuw in de toekomst opnieuw bekneld raakt. Deze operaties voeren we altijd samen uit met een neurochirurg van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg”, vertelt orthopedisch chirurg Wout Rosenberg.
Van 2D naar 3D-navigatiesysteem
Tot een jaar geleden werd voor operaties aan de wervelkolom nog gebruik gemaakt van tweedimensionale beelden. Dat betekende dat de chirurg bij de plaatsbepaling voor de schroeven alleen van links naar rechts en van boven naar beneden kon kijken. Hij had dus, op basis van de beelden, geen inzicht op de diepte. Daarvoor moest hij vertrouwen op zijn eigen expertise en het 'live beeld' met eigen ogen en die van zijn collega neurochirurg.
In de herfst van 2022 heeft de Orthopedie Kliniek van het Bravis de Cios Spin van Siemens Healthineers in gebruik genomen. De Cios Spin is een mobiele 2D en 3D C-arm voor intra-operatieve kwaliteitscontrole. Het systeem gemakkelijk te integreren in de chirurgische routine en beschikt over speciale 3D-technologieën. Hiermee kunnen tijdens de operatie 3D-beelden van de wervelkolom gemaakt worden. "Daardoor kunnen we nog nauwkeuriger zien waar we de schroeven plaatsen. De kans dat je een fout maakt was al heel klein, maar is nu nog veel kleiner", aldus orthopedisch chirurg Jean-Paul van Kollenburg.
Behalve dat de chirurg hierdoor beschikt over als het ware een 3D-navigatie voor de operatie, hebben de beelden die geproduceerd worden ook nog eens een hogere resolutie. Bovendien is ook de röntgentechniek sterk verbeterd en ligt de patiënt voortaan op een carbontafel. "Dat voorkomt verstoring van het beeld”, vult Wout Rosenberg aan.
Ook voor oncologiepatiënten
Behalve bij operaties aan een beknelde zenuw wordt het 3D-navigatiesysteem ook ingezet bij oncologiepatiënten die een wervelkolom operatie moeten ondergaan. Het betreft dan patiënten met uitzaaiingen in de rug. Die hebben ook een vergrote kans op een breuk van de wervelkolom. De 3D-beelden worden dan gebruikt tijdens een operatie die plaatsvind voordat de patiënt bestraald wordt of als de wervelkolom beschadigd is.
“We kunnen nu nauwkeuriger opereren op plekken die normaal gesproken lastig te zien zijn. Als de breuk zich hoog in de rug bevindt, dan zitten op de röntgenfoto de schouders ervoor. Nu draait het apparaat om de patiënt heen en maakt er een 3D-beeld van. Zo kun je overal er heel precies bij. Voor ons én voor de patiënt is dit echt een uitkomst", vertelt Jean-Paul van Kollenburg.
VieCuri was de eerste in Nederland
De Orthopedie Kliniek van het Bravis ziekenhuis werkt nu dus zo'n 10 maanden met het 3D-navigatiesysteem voor wervelkolom operaties. Een systeem dat in steeds meer OK's haar intrede doet. Het VieCuri was in Nederland het eerste ziekenhuis dat, in 2021, de Cios Spin van Siemens Healthineers introduceerde. Enkele maanden later volgde Rijnstate.
Behalve voor meer nauwkeurigheid bij operaties wordt 3D-navigatie ook ingezet voor het in een vroegtijdig stadium vaststellen van longkanker. Daarvoor ontwikkelde Philips de Lung Suite. Dat is een 3D-beeldvormingsplatform dat helpt om een vroegere diagnose te stellen en een minimaal-invasieve behandeling mogelijk maakt. Het Radboudumc is een van de ziekenhuizen waar de Lung Suite al gebruikt wordt.
