Onderzoek van het Radboudumc wijst uit dat 3D-scans een waardevolle bijdrage leveren aan het vroegtijdig herkennen en nauwkeurig monitoren van tandslijtage. Aan de hand van deze digitale beeldvorming kunnen tandartsen slijtage beter in kaart brengen. Daarmee kunnen effectievere en persoonsgerichte behandelstrategieën gekozen worden, zowel voor betere resultaten voor de patiënt als het vermijden van overbehandeling.
Tandslijtage is een veelvoorkomend fenomeen waar uiteindelijk vrijwel iedereen mee te maken krijgt. In sommige gevallen ontwikkelt slijtage zich sneller, bijvoorbeeld door knarsetanden, nagelbijten of zuren uit voeding en dranken. Promovenda Hilde Bronkhorst onderzocht de rol van deze risicofactoren en richtte zich in het bijzonder op de toepassing van intra-orale 3D-scans bij het stellen van de juiste diagnose. Op 20 juni promoveerde zij op haar onderzoek. “Tot nu toe werd behandeling vaak gebaseerd op de ervaring van de tandarts en een inschatting van de progressie. Er ontbrak een betrouwbare en objectieve methode om slijtage over tijd te volgen. Ons onderzoek toont aan dat 3D-scans die rol uitstekend kunnen vervullen”, vertelt Bronkhorst.
3D-technologie is snel en toegankelijk
De technologie is inmiddels beschikbaar in ruim de helft (60%) van de Nederlandse tandartspraktijken. Een scan wordt gemaakt met een klein, handzaam apparaatje dat in enkele minuten een gedetailleerd 3D-beeld van het gebit oplevert. Deze beelden maken het mogelijk om slijtage exact te lokaliseren én het tempo waarin deze zich ontwikkelt bij te houden.
Bij herhaalmetingen geeft de scan inzicht in de progressie van de slijtage. Deze informatie vormt de basis voor een gepersonaliseerd behandelplan, waarbij ingrijpen kan worden afgestemd op de ernst en het tempo van de slijtage.
Persoonsgerichte zorg
De inzet van 3D-scans draagt bij aan meer regie en rust bij de patiënt. “Veel patiënten maken zich zorgen over de staat van hun gebit, maar een scan kan juist aantonen dat slijtage nauwelijks toeneemt. Dat voorkomt onnodige behandelingen en stelt gerust.” Uit het onderzoek blijkt dat bij een aanzienlijk deel van de patiënten de slijtage over een periode van drie jaar stabiel blijft", aldus Bronkhorst.
De 3D-beeldvorming stelt tandartsen ook in staat om behandelingen zeer gericht in te zetten. Soms volstaat behandeling van één gebied, terwijl in andere gevallen een bredere aanpak nodig is. Door deze precisie neemt de kwaliteit van zorg toe en worden kosten en belasting voor de patiënt beperkt.
Kostenbesparend en preventief
Volgens Bronkhorst zou het gebruik van 3D-scans in de toekomst een structureel onderdeel van de tandartscontrole kunnen worden. De scan is snel uit te voeren, relatief laag in kosten (circa 35 euro per scan), en biedt preventief grote voordelen. “Door bijvoorbeeld elke vijf jaar een scan te maken, ontstaat een helder beeld van het verloop van slijtage. Je weet dan precies wanneer al dan niet actie nodig is,” zegt Bronkhorst.
Deze aanpak draagt bij aan een doelmatige inzet van zorgmiddelen en aan het verminderen van onzekerheid bij de patiënt. De combinatie van technologische innovatie en gepersonaliseerde zorg toont hoe digitale toepassingen ook binnen de mondzorg bijdragen aan betere gezondheidsuitkomsten én een aangenamere ervaring voor de patiënt.
Innovatie in de tandartspraktijk
Net als in de rest van de zorg wordt ook in de tandheelkunde flink geïnnoveerd. Zo schreven wij begin 2024 over de groeiende inzet van AI voor betere (3D) beeldvorming van het gebit en zaken als cariës en andere parodontale aandoeningen. 3D‑beeldvorming en AI‑modellen, zoals die van Planmeca, creëren gedetailleerde modellen voor implantaten en protheses, ideaal voor gepersonaliseerde behandeling. AI‑diagnosesystemen leveren voorspellende analyses en bieden objectieve referentiekaders, zodat behandelbeslissingen minder subjectief worden.
In de zomer van 2024 meldde Perceptive, een ontwikkelaar van AI-gedreven automatisering voor tandheelkundige ingrepen, dat men erin geslaagd was om de eerste, volledig door een robot uitgevoerde tandheelkundige ingreep uit te voeren. Daarbij werd gebruik gemaakt van een door AI aangestuurde robot.
