Lifelines, de data- en biobank waarin informatie over de gezondheid van drie generaties inwoners in de noordelijke provincies gedurende dertig jaar wordt verzameld, start in 2019 met de derde onderzoeksronde onder alle Lifelines-deelnemers. Het ministerie van VWS, de RUG en het UMCG en de provincies Groningen, Friesland en Drenthe stellen met deze gezamenlijke inzet het belang van Lifelines te benadrukken voor volksgezondheid, wetenschap en economie.
Staatssecretaris Paul Blokhuis van VWS noemt Lifelines
een bijzonder project waarin de laatste jaren een schat aan waardevolle informatie is verzameld. “Met deze extra investering voor een volgende onderzoeksronde verwachten we nog meer verdieping en praktisch toepasbare kennis, bijvoorbeeld op de terreinen van leefstijlinterventies en preventie. Iedereen in Nederland, en natuurlijk ook daarbuiten, heeft baat bij de kennis die door Lifelines in onze noordelijke provincies wordt opgedaan.”
Vier miljoen euro voor derde onderzoeksronde
De komende vijf jaar investeert het ministerie van VWS 4 miljoen euro per jaar voor de uitvoering van de derde onderzoeksronde. De RUG en het UMCG houden de basisinfrastructuur van Lifelines in stand. De drie noordelijke provincies stellen kansen te zien om projecten van derde partijen rond Lifelines te ondersteunen. Hoe de derde onderzoeksronde er precies uit gaat zien, is nog niet bekend. Bij de opzet wordt wel gekeken naar nieuwe technologische mogelijkheden en veranderingen in onderzoeksmethoden.
UMCG-bestuursvoorzitter Jos Aartsen toont zich tevreden over de financiële steun. "Dit betekent dat we de data- en biomaterialenverzameling verder kunnen uitbreiden, waardoor de wetenschappelijke waarde ervan vergroot. Met deze gegevens kunnen wetenschappers onderzoek doen die belangrijke kennis oplevert over preventie van ziekten en gezond ouder worden en dat is van groot maatschappelijk belang."
Substantiële spin-off
Lifelines heeft in de afgelopen jaren volgens de betrokken partijen gezorgd voor substantiële spin-off, zowel wetenschappelijk gezien, als maatschappelijk en economisch. Op basis van Lifelines-gegevens zijn inmiddels meer dan 450 onderzoeksaanvragen goedgekeurd en bijna 250 wetenschappelijke publicaties tot stand gekomen. Door Lifelines is meer inzicht verkregen in risicofactoren en ook eerdere signalering van eventuele afwijkingen bij deelnemers, waardoor betere preventie, en vroege diagnose en behandeling mogelijk is.
Daarnaast zal de derde onderzoeksronde naar verwachting opnieuw bijdragen aan bedrijvigheid in de regio. Gedeputeerde Patrick Brouns stelt namens de drie deelnemende provincies: "Wij verwachten innovatieprojecten rond Lifelines met bedrijven te ondersteunen de komende jaren. Er liggen kansen op het vlak van digitalisering, productontwikkeling en preventie, bijvoorbeeld bij de communicatie tussen Lifelines en haar deelnemers."
Wereldwijd unieke onderzoeksinfra
Lifelines ging in 2006 van start en verzamelde in de afgelopen jaren van zo‘n 167.000 deelnemers in twee onderzoeksrondes data uit vragenlijsten en metingen, en ook biomaterialen. Hierdoor is een wereldwijd unieke onderzoeksinfrastructuur ontstaan voor de verzameling, opslag en uitgifte van data en biomaterialen.
Deze gegevens en materialen worden anoniem beschikbaar gesteld aan wetenschappers voor onderzoek naar het voorkómen of vroegtijdig signaleren van ziekten, mechanismes van veroudering en het ontstaan en de ontwikkeling van (chronische) ziekten.
Onderzoek op basis Lifelines
Het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) startte
in november 2017 met onderzoek naar de darmflora van 10.000 Lifelines-deelnemers op basis van metagenomische analyses. De onderzoeksgroep werkt in het ‘10K Metagenoom Project’ samen met de firma Novogene. Via ontlastingsmonsters worden de darmbacteriën van LifeLines-deelnemers geanalyseerd om de rol van darmflora op gezondheid en preventie van ziekten nader te onderzoeken.
Verder werd er op basis van Lifelines-informatie big-data onderzoek gedaan naar de verschillen tussen klachten en verloop van depressie. Dat
promotie-onderzoek concludeerde dat de huidige classificatie van depressie onhoudbaar is.
