Onlangs presenteerde het ministerie van VWS het programma Toekomstige Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (TAZ). Met het programma wil minister Helder voor Langdurige Zorg en Sport het werkplezier van zorgmedewerkers vergroten en de toegankelijkheid van de zorg in de toekomst garanderen. In totaal wordt er 500 miljoen beschikbaar gesteld om de uitdagingen op de arbeidsmarkt te tackelen. Onder meer worden afspraken gemaakt voor innovatieve werkvormen en digitalisering. Maar ook kansen voor scholing en ontwikkeling komen ruimschoots aan bod.
Minister Connie Helder vindt het essentieel dat werkplezier en goed werkgeverschap in de zorg overeind blijven. “Dat wordt alleen nog maar belangrijker doordat de vraag naar zorg de komende jaren gaat stijgen. Om de uitdagingen op de arbeidsmarkt in zorg en welzijn aan te pakken, stellen we 500 miljoen euro per jaar beschikbaar. We maken als sector afspraken over innovatieve werkvormen en creëren meer kansen voor scholing en ontwikkeling. De medewerker staat in deze plannen centraal, dus ook zeggenschap is een uiterst belangrijk thema. Zorgmedewerkers weten namelijk zelf het beste wat zij nodig hebben om goede zorg te leveren en lekker in hun vel te zitten.”
Arbeidsmarkt en digitalisering
Digitalisering en innovaties spelen een belangrijke rol bij de visie die Helder op de arbeidsmarkt heeft. Op het laatste congres van ICT&health ze bijvoorbeeld: “De zorg heeft al een versnelde transitie naar digitalisering gemaakt en is al verregaand geïnnoveerd door de coronacrisis. Die omslag was noodzakelijk en blijft noodzakelijk. Het momentum dat we nu hebben, moeten we hoe dan ook vasthouden. Duidelijk is dat technologie een sleutelrol speelt bij de broodnodige transformatie van de zorg. Daarom mag al die technologie op mijn warme aandacht én steun rekenen.”
Om de zorg in de toekomst voor iedereen beschikbaar te houden, mét behoud van kwaliteit, zal de zorg hoe dan ook anders georganiseerd moeten worden. Enerzijds betekent dit letterlijk anders organiseren (sociale innovatie), anderzijds biedt technologie (technologische innovatie) mogelijkheden om cliënten, mantelzorgers en zorgprofessionals maximaal te ontzorgen. In de praktijk zijn al tal van zorgorganisaties bezig met die mogelijkheden, bijvoorbeeld met fieldlabs, uitgebreid in de praktijk te testen. Er worden kortom stappen gezet naar een toekomstbestendige arbeidsmarkt in de zorg, maar het is duidelijk dat er meer moet gebeuren.
Zorg met passie
Helder licht dit als volgt toe met betrekking tot het rapport Toekomstige Arbeidsmarkt Zorg: “We staan samen voor een grote opgave in de zorg waar we nu mee aan de slag moeten. Gelukkig wordt deze urgentie ook door de sector zelf gezien. Er is grote behoefte en veel energie om zorgmedewerkers trots, plezier en zeggenschap in hun werk te geven. Met dit programma zetten we de eerste stap in een proces waarin de medewerkers steeds meer ruimte krijgen. Ruimte die ze verdienen en nodig hebben om in de zorg werkzaam te blijven. Alle partijen in de zorg gaan aan de slag met goed werkgeverschap, innovatie en ruimte voor scholing. Zo kan de zorgmedewerker doen wat hij of zij het liefste doet: met passie goede zorg leveren aan de cliënt.”
Arbeidsmarkt & toenemende zorgvraag
Het uitgangspunt van het programma is de afspraak om de verhouding van 1 op de 6 werkenden in de zorg te handhaven. Dat is nodig omdat noch de economie, noch de beroepsbevolking de sterk stijgende zorgvraag kunnen volgen. Inzet van digitalisering en innovaties is daarom absolute noodzaak. Maar ook wordt waar mogelijk samen met welzijnsorganisaties, zorginkopers, medewerkers, opleiders en beroepsorganisaties gewerkt aan flexibelere werktijden en afwisselende werkzaamheden. Zo kunnen werk en privé beter gecombineerd worden en kan de werkdruk worden verlaagd. Ook moeten er voldoende en stage- en opleidingsmogelijkheden zijn, die passen bij de veranderende zorgvraag in de samenleving. Studenten en starters worden daarbij goed begeleid in een veilig en motiverende werkomgeving.
Medewerkers denken mee
Voor de branche-overstijgende samenwerking, die nodig is om de arbeidsmarkt in zorg en welzijn toekomstbestendig te maken, is vanaf 2023 dus nu in 500 miljoen euro per jaar beschikbaar. Uit het programma volgen concrete afspraken met werkgevers, werknemers, beroeps- en brancheverenigingen, onderwijs, zorginkopers en toezichthouders. Alle partijen dragen op die manier hun steentje bij aan de grote arbeidsmarktopgave die er in de zorg ligt.
