Zorgverzekeraars spelen een cruciale rol binnen het Nederlandse zorgstelsel. Ze zijn verantwoordelijk voor het aanbieden van transparante en begrijpelijke zorgverzekeringen. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) ziet dat er op dit vlak stappen worden gezet, zoals snellere contractering met zorgaanbieders en heldere informatievoorziening. Toch blijkt uit de recent gepubliceerde Informatiekaart Zorgverzekeringen 2025 dat het aanbod van polissen in de praktijk nog onvoldoende aansluit op de behoeften van de consument. De NZa roept verzekeraars op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen en onwenselijke praktijken te stoppen.
Hoewel zorgverzekeraars wettelijk verplicht zijn om de premie van bestaande basisverzekeringen vóór 12 november bekend te maken, geldt dit niet voor nieuwe basis- of aanvullende verzekeringen. Sommige verzekeraars maakten deze informatie pas ná de start van het overstapseizoen beschikbaar, wat het maken van een weloverwogen keuze bemoeilijkt. De NZa pleit voor volledige transparantie bij aanvang van het overstapseizoen, zodat consumenten een eerlijke vergelijking kunnen maken.
Veel nagenoeg dezelfde polissen
Daarnaast blijft het aanbod van nagenoeg identieke zorgpolissen groot. Deze zogenoemde “schijnkeuzes” dragen niet bij aan keuzevrijheid, maar zorgen eerder voor verwarring. Ook in 2025 signaleren toezichthouders nog steeds ongewenste koppelingen tussen basis- en aanvullende verzekeringen. Dit betreft aanvullende pakketten die uitsluitend verkrijgbaar zijn in combinatie met een specifieke – vaak duurdere – basisverzekering. Ondanks eerdere oproepen van de NZa is deze praktijk nog niet verdwenen.
Binnen de huidige wetgeving heeft de NZa geen formele bevoegdheid om tegen deze koppelingen op te treden. Daarom vraagt de toezichthouder het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) om te overwegen of aanvullende regelgeving noodzakelijk is om consumenten beter te beschermen en de transparantie in het zorgverzekeringsaanbod te vergroten.
Tegelijkertijd ziet de NZa ook positieve ontwikkelingen. De contractering tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders verliep afgelopen jaar sneller dan in voorgaande jaren. Bovendien verschaften verzekeraars duidelijkere informatie over de status van de contracten, wat consumenten hielp bij het maken van hun keuze. Deze verbeterde informatievoorziening draagt bij aan meer inzicht in de kwaliteit en beschikbaarheid van zorg.
Informatiekaart Zorgverzekeringen
De Informatiekaart Zorgverzekeringen is onderdeel van de bredere toezichthoudende taak van de NZa. Hierin monitort de autoriteit trends in toegankelijkheid, betaalbaarheid, solidariteit en transparantie van de zorgverzekeringsmarkt. Door risico’s tijdig te signaleren en bij te sturen, draagt de NZa bij aan een robuust en rechtvaardig stelsel.
Gelijktijdig met de informatiekaart verscheen het Samenvattend Rapport Zorgverzekeringswet 2024. Hierin evalueert de NZa onder meer de invulling van de zorgplicht door zorgverzekeraars, op basis van onderzoek in vier regio’s binnen de medisch-specialistische zorg en geestelijke gezondheidszorg. Daarnaast blijkt uit dit rapport dat de financiële verantwoording van zorgverzekeraars over hun uitgaven correct is. Deze gegevens zijn essentieel voor een eerlijke risicoverevening en het functioneren van het stelsel als geheel.
De NZa blijft zorgverzekeraars oproepen om hun maatschappelijke rol serieus te nemen. Praktijken die consumenten belemmeren bij het maken van passende keuzes passen daar niet bij. Heldere informatie, transparante pakketten en het voorkomen van overbodige complexiteit zijn randvoorwaarden voor een zorgverzekeringsmarkt die werkt in het belang van de burger.
