Patiënten die op de spoedeisende hulp (SEH) komen, krijgen vaak routinematig een bloedkweek om te kijken wat er aan de hand is. Vaak wordt er een bloedkweek gemaakt om te bekijken of er misschien sprake is van bloedvergiftiging. Maar het ‘acute AI-team’ van Amsterdam UMC laat zien dat een bloedkweek niet altijd noodzakelijk is. Het team wil via een algoritme het aantal bloedkweken op de SEH met dertig procent terug te dringen.
Internist Prabath Nanayakkara houdt zich al jaren bezig met doelmatigheid in de acute zorg en zegt dat een bloedkweek niet altijd de gezochte informatie geeft en dus niet altijd nodig is. “Van de bloedkweken die op de spoedeisende hulp gedaan worden, geeft slechts 15% aan dat er iets aan de hand is. Nog interessanter is het als je die positieve resultaten nader bestudeert blijkt dat ongeveer de helft van de positieve bloedkweken vals-positief.”
Minder bloedkweken met AI
Deze uitkomsten zijn voor Nanayakkara en zijn ‘acute AI-team’ aanleiding om te onderzoeken of het ook anders kan. Alleen al op Nederlandse SEH’s gaat het om honderden bloedkweken per dag. Nanayakkara is van mening dat er in de zorg geen onnodige dingen moeten worden gedaan en bij sommige zaken heel goed Artificial Intelligence (AI) kan worden ingezet. Dat gaan het acute AI-team nu proberen met het terugdringen van de bloedkweken.
Volgens Nanayakkara wordt met het slagen van het onderzoek een aantal zaken opgelost. Zo worden de kosten teruggedrongen en daalt het aantal vals-positieve bloedtesten. Daarmee stopt ook de overbehandeling van patiënten want vals-positieve uitslagen leiden tot onzekerheid bij patiënten en artsen, extra procedures, overmatig behandelen met antibiotica en langere ziekhuisopnames.
Klinische trial
Het terugdringen van het aantal bloedkweken moet uiteraard wel veilig gebeuren, zodat ernstige infecties door bacteriën niet worden gemist. Daarom start Amsterdam UMC nu eerst een klinische trial, de ABC-studie, om het eerder door het AI-team ontwikkelde algoritme in de praktijk te testen. Dat is inmiddels in binnen- en buitenland getest en gevalideerd. Wereldwijd is het een van de eerste studies met willekeurig ingedeelde deelnemers waarbij een algoritme in de acute zorg is ingezet. Wat ook uniek is, is dat de studie is opgenomen in het elektronisch patiëntendossier (EPD).
Gegevens in EPD
Op basis van gegevens uit het EPD, zoals lichaamstemperatuur, bloeddruk en standaard lab-uitslagen die informatie geven over mogelijke infecties kan het algoritme patiënten identificeren met een laag risico op een bacteriële infectie. Met deze voorspelling kunnen de artsen, samen met hun eigen waarneming, beter de afweging maken of een bloedkweek wel echt nodig is. “Met een advies op maat voor elke patiënt verwachten we onnodige kweken drastisch te verminderen, volgens de berekeningen hopelijk tot wel dertig procent”, voegt Nanayakkara toe.
