Eén op de twee Nederlanders heeft moeite om zelf de regie te voeren op het gebied van gezondheid, ziekte en zorg. Dat stelt prof. dr. Jany Rademakers in haar oratie, waarmee zij op 13 mei a.s. haar leerstoel Gezondheidsvaardigheden en patiëntparticipatie aan de faculteit Health, Medicine and Life Sciences van Maastricht University aanvaart.
“De patiënt als partner, de patiënt als co-producent in de zorg, de patiënt aan zet, zelfmanagement en eigen regie zijn doorgeschoten managementtermen in het gezondheidsbeleid. Veel mensen zijn gewoon niet in staat om op een actieve manier hun gezondheid ‘te managen’. Patiëntorganisaties, zorgverleners, zorgverzekeraars en overheid hebben te weinig oog voor de verschillen tussen patiënten. Die verschillen verdienen meer aandacht. Er is pas sprake van patiëntgerichte zorg als professionals aandacht hebben voor verschillen in wensen, behoeften en vaardigheden van mensen”, aldus prof. dr. Jany Rademakers in haar oratie op 13 mei a.s.Gezondheidsvaardigheden ontbreken
In een artikel op de website van Nivel geeft zij aan dat het voor een grote groep patiënten lastig is deze regie te pakken. ‘Een actieve patiënt beschikt over de juiste gezondheidsvaardigheden; hij kan lezen en schrijven en informatie verwerken, begrijpen, keuzes maken en toepassen. Helaas is er in ons land een grote groep mensen die laaggeletterd is. Zij hebben deze vaardigheden niet en zijn niet in staat zijn om etiketten op medicijnen en folders te lezen, formulieren te begrijpen of in te vullen en borden en wegwijzers in ziekenhuizen te lezen. Vooral mensen met een lagere opleiding en een lagere sociale status hebben hier last van.’Maar ook bij meer complex gedrag, zoals meebeslissen over een behandeling en zelfmanagement, spelen psychologische en sociale aspecten een belangrijke rol, aldus Rademakers. ‘Dan gaat het over eigenschappen als motivatie en zelfvertrouwen. Eén op de twee Nederlanders heeft moeite om zelf de regie te voeren op het gebied van gezondheid, ziekte en zorg.’
Gezondheidszorg moet veranderen
Het is tot op zekere hoogte mogelijk gezondheidsvaardigheden te leren en te verbeteren, stelt Rademakers op de website. Hiervoor is een patiëntgerichte zorg noodzakelijk. Met aandacht voor verschillen in wensen, behoeften en vaardigheden van mensen. Ook stelt Rademakers dat de gezondheidszorg zélf moet veranderen. ‘Deze moet eenvoudiger en toegankelijker worden en daardoor beter aansluiten bij de mogelijkheden van mensen. Alleen zo kan de kloof tussen ons ingewikkelde zorgsysteem en de patiënt verkleind worden en kan de patiënt een veel actievere rol spelen.’Vrijdag 13 mei 2016, 16.30 uur is de Inauguratie van Mw.prof.dr. Jany Rademakers. Zij wordt dan benoemd tot bijzonder hoogleraar ‘Gezondheidsvaardigheden en patiëntparticipatie’ in de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences. Titel oratie: “De actieve patiënt als utopie”
