Met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) brengen Radboud Universiteit, Radboudumc en imec, partners in OnePlanet Research Center, signalen in kaart die wijzen op Parkinson of Alzheimer. Voorbeelden zijn zachter praten en minder articuleren. Het in kaart brengen van dergelijke signalen helpt om bij mensen al in een vroeg stadium de ziekte te kunnen opsporen.
De betrokken partijen ontwikkelen ook digitale hulpmiddelen, zoals apps en avatars, voor mensen die de ziekten al hebben. Zodat zij thuis een seintje krijgen als de ziekte verandert en zorgverleners op tijd kunnen ingrijpen. De partijen richten hiervoor een nieuw ICAI lab op: AI-RONDO (Risk Profiling and Decision Support).
“Er zijn al veel data beschikbaar van mensen met de ziekte van Parkinson en Alzheimer, twee veelvoorkomende hersenaandoeningen,” vertelt Marjan Meinders, één van de drie academisch directeuren van het AI-RONDO ICAI lab. “Door daar digitale middelen zoals AI-algoritmen en -modellen op toe te passen, kunnen we nieuwe verbanden leggen en bijvoorbeeld groepen aanwijzen die een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van complicaties.”
Meer regie door verrijkte data
Met die verrijkte data kunnen mensen na de diagnose een behandeling krijgen, die is afgestemd op hun persoonlijke risicoprofiel. Ook kunnen de betrokken onderzoekers in kaart brengen welke signalen - zoals zachter praten, minder articuleren, een verandering in het looppatroon of de hartslag - aangeven dat er iets aan de hand is. Meinders: “Met zo’n signaal kan een zorgverlener erger voorkomen.”
Het onderzoek vindt plaats in het ICAI lab AI-RONDO. ICAI (Innovation Center for Artificial Intelligence) is een nationaal netwerk gericht op technologie- en talentontwikkeling tussen kennisinstellingen, industrie en overheid op het gebied van Artificial Intelligence. AI-RONDO is het vijfentwintigste ICAI lab in Nederland en het tweede waarin Radboud Universiteit, Radboudumc, imec, partners in OnePlanet Research Center, samenwerken. In februari dit jaar richtten zij - samen met de vierde partner Wageningen University & Research - het ICAI lab AI for Precision Health, Nutrition and Behavior op.
Inzet digitale hulpmiddelen
AI-RONDO zal ook digitale hulpmiddelen inzetten om in de thuissituatie data te verzamelen en de patiënt gepersonaliseerd advies te geven. Bijvoorbeeld een app, gekoppeld aan een polsband, die inzage geeft in het verloop van symptomen over de dag, gekoppeld aan de inname van medicatie. Of een avatar, een virtuele assistent, die gesprekken voert met de patiënt en tegelijkertijd nieuwe data verzamelt over het verloop van de ziekte uit diens spraak.
Meinders hierover: “Deze extra digitale ondersteuning – naast de reguliere zorg – biedt patiënten meer informatie en inzicht in hun eigen gezondheid. Daardoor hebben ze meer regie en kunnen ze zelfs het ziekteproces vertragen.”
Partners in OnePlanet
OnePlanet Research Center stelt innovaties in Gelderland te willen stimuleren. De instantie werkt daarin nauw samen met bedrijven en maatschappelijke organisaties in de regio. In AI-RONDO zijn al diverse regionale partners betrokken en het onderzoeksteam roept overige geïnteresseerden van harte op om zich ook te melden. Huidige partners zijn: ANT Neuro, Artinis Medical Systems, imec-NL, InfoSupport, NIVEL, Noldus Information Technology, Orikami Personalized Healthcare, ParkinsonNet, Stichting Open Spraaktechnologie en Virtask. OnePlanet Research Center is een multidisciplinaire samenwerking tussen Wageningen University & Research (WUR), Radboud Universiteit, Radboudumc en nano-technologie bedrijf imec.
Het samenwerkingsverband gebruikt de nieuwste chip- en digitale technologieën om bij te dragen aan een samenleving waarin iedereen gezond kan leven en toegang heeft tot gezond en duurzaam geproduceerd voedsel. In slechts 1,5 jaar ging OnePlanet van een visie om een betere toekomst te creëren naar een R&D-hub; het ontwikkelen van baanbrekende innovaties! Disruptieve, nieuwe technologieën en domein expertise resulteren in baanbrekende innovatieprocessen voor real-life toepassingen. Het research en innovatiecentrum wordt financieel ondersteund door de Provincie Gelderland.
Eerdere digitale initiatieven
Het Radboudumc kondigde in november 2020 aan de zorg voor patiënten met parkinson of een atypisch parkinsonisme persoonsgerichter te gaan maken. Daarvoor is het ziekenhuis een samenwerking aangegaan met Philips voor de inzet het het e-health platform Engage. “We willen de kwaliteit van leven voor mensen met Parkinson of een parkinsonisme verbeteren. Er gaat al veel goed in onze regio, maar op sommige punten kan het beter", zo stelde prof. dr. Bas Bloem van het Radboudumc destijds.
Eerder in april kondigden ruim 30 partners, van universiteiten tot zorg- en kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties, bedrijven en Alzheimer Nederland een samenwerking aan om Alzheimer een halt toe te roepen. Daarvoor is het project ABOARD – A personalized medicine approach for Alzheimer’s disease – gestart. Doel van dit project is het voorbereiden van een toekomst zonder Alzheimer, waarbij de ziekte nog voor de start al gestopt wordt. Ook hier doet het radboudum aan mee.
