Het invoeren van een barcode op de primaire verpakking van geneesmiddelen in het kader van toedieningsregistratie kan ruim 20 miljoen euro aan zorgkosten besparen en beperkt onder meer de kans dat patiënten overlijden door het verkeerd toedienen van medicatie. Dat blijkt uit onderzoek van CapGemini. Minister Schippers van VWS vindt dat genoeg reden om de invoering op te schalen. Standaardisatieorganisatie GS1 Nederland schaart zich hier achter.
Bij de invoering van toedieningsregistratie in ziekenhuizen kunnen de baten in de zorgketen kunnen oplopen tot jaarlijks 21,4 miljoen euro. Het gaat hierbij om de toediening van geneesmiddelen aan de patiënt waarbij deze zijn voorzien van een uniforme barcode. Belangrijke winstpunten zijn een gereduceerde kans op overlijden en betere kwaliteit van leven, dalende zorgkosten en minder kosten om procedures bij schade af te handelen.Vergroten patiëntveiligheid
De algemene invoering van een barcode op de primaire verpakking van geneesmiddelen draagt bij aan het vergroten van de patiëntveiligheid. Op die manier kan worden gecontroleerd of de juiste patiënt het juiste geneesmiddel in de juiste dosering, in de juiste toedieningsvorm op het juiste tijdstip krijgt toegediend. Dat stelt een onderzoek van Capgemini Consulting naar barcodering op de primaire verpakking van geneesmiddelen. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft de Tweede Kamer onlangs geïnformeerd over deze uitkomsten.Momenteel maakt een beperkt aantal ziekenhuizen in de volle breedte gebruik van barcodering bij de toediening van geneesmiddelen. Niet alle geneesmiddelen beschikken namelijk over een barcode op de primaire verpakking. Sommige ziekenhuizen brengen daarom zelf barcodes aan op geneesmiddelen; dit is een arbeidsintensief proces dat hoge kosten met zich mee brengt en gevoelig voor fouten is.
Maatschappelijke baten
Capgemini Consulting toont in het in opdracht van VWS geschreven rapport: ’Barcodering op de primaire verpakking van geneesmiddelen in ziekenhuizen; een kosten-baten analyse’, dat elektronische toedieningsregistratie de kans op geneesmiddel gerelateerde zorgschade aanzienlijk beperkt. De maatschappelijke baten van minder zorggerelateerde schade bij patiënten en minder zorgkosten heeft Capgemini Consulting op 21,4 miljoen euro per jaar berekend.Het is voor het eerst dat een rapport ligt een globaal inzicht geeft wordt in de kosten en baten van de invoering van barcodering op de primaire verpakking van geneesmiddelen in ziekenhuizen. De werkgroep Barcodering Geneesmiddelen - waar GS1 Nederland een actieve rol in speelt en dat op initiatief van VWS is opgericht - was nauw betrokken bij het onderzoek.
Minister Schippers schrijft de Tweede Kamer: “De invoering van een technisch gegeven als barcodering op de primaire verpakking van geneesmiddelen lijkt dus kosteneffectief te kunnen worden geïmplementeerd maar levert vooral een aanzienlijke bijdrage aan de verbetering van de patiëntveiligheid. We kunnen daarmee dus verder aan de slag om de invoering op te schalen. Dat is de reden dat dit voortvarend opgepakt dient te worden door betrokkenen.”
Geen drempels meer
Hans Lunenborg, sectormanager gezondheidszorg GS1 Nederland en actief in de werkgroep Barcodering Geneesmiddelen, stelt dat er nu geen drempels meer zijn om de elektronische toedieningsregistratie van geneesmiddelen met een barcode verder in te voeren. Ziekenhuizen kunnen hier volgens Lunenborg nauwelijks omheen als je bedenkt dat deze oplossing de patiëntveiligheid verhoogt. Naast de besparingen die door minister Schippers worden genoemd, kunnen ziekenhuizen nog eens minimaal 100.000 euro per jaar besparen in de administratieve lastendruk door minder kosten voor procedures die samenhangen met zorggerelateerde schade bij de toediening van geneesmiddelen (minder meldingen).”Lunenborg: “We krijgen van ziekenhuisapothekers vaak te horen dat er al veel te lang te weinig rekening gehouden wordt met die laatste stap, de uiteindelijk afgifte en toediening aan patiënten. En juist in die laatste schakel gaat het vaak mis en is de impact het grootst. Dus die handschoen die de minister toewerpt pakken we graag op.”
Scannen vanaf binnenkomst
Ziekenhuizen moeten er volgens GS1 Nederland voor zorgen dat zij de barcodes in hun systemen kunnen verwerken. Dit betekent dat zij geneesmiddelen scannen vanaf binnenkomst in het ziekenhuis tot aan het moment dat de verpleegkundige het geneesmiddel toedient aan het bed van de patiënt. Alle leveranciers zullen dan al hun geneesmiddelen moeten voorzien van die unieke barcode op de primaire verpakking.Van de in ziekenhuizen toegediende geneesmiddelen is circa 80 procent al voorzien van een barcode op de primaire verpakking die is aangebracht door de producent. Dit betekent dat er voor de geneesmiddelen die nog niet door de producent voorzien zijn van een barcode op de primaire verpakking (op dit moment circa 20%) deze alsnog moet worden aangebracht.
Aan de werkgroep Barcodering Geneesmiddelen vraagt de minister nu om voor deze ‘restgroep van 20 procent’ van de geneesmiddelen die in ziekenhuizen worden toegediend een differentiatie aan te brengen om te bepalen of codering het best door producent, groothandel of ziekenhuis kan worden aangebracht.
