Big data helpt bij onderzoek zeldzame vorm lymfeklierkanker

Big data heeft geholpen bij het concluderen dat een zeldzame vorm van non-Hodgkin lymfoom in de borst (lymfeklierkanker) meer voorkomt bij vrouwen met borstimplantaten. Het onderzoek hiernaar van VUmc, Antoni van Leeuwenhoek, Maastricht UMC+ en Medisch Spectrum Twente is eerder deze week gepubliceerd in het prestigieuze tijdschrift JAMA Oncology, Journal of the American Medical Association.

De afgelopen twee jaar heeft een Nederlandse samenwerkingsgroep van plastisch chirurgen, pathologen, hematologen en epidemiologen voor het eerst in kaart gebracht hoe groot het risico op deze zeldzame vorm van lymfeklierkanker voor vrouwen met borstimplantaten is. De onderzoekers deden dat met behulp van de PALGA -database, waarin alle verslagen van pathologieonderzoeken in Nederland sinds 1990 geanonimiseerd opgeslagen zijn, alle patiënten in kaart gebracht bij wie tussen 1990 en 2016 de zeldzame ALCL in de borst is gediagnosticeerd. De onderzoekers vonden op deze manier 43 vrouwen met ALCL, van wie er 32 een borstimplantaat hadden. Vergelijking van deze resultaten met een controlegroep gaf aan dat vrouwen met een borstimplantaat een veel hoger risico lopen op deze vorm van lymfklierkanker dan vrouwen zonder borstprothesen. De onderzoekers berekenden dat vrouwen met een borstimplantaat in Nederland een ruim 400 keer groter risico hebben dan vrouwen zonder implantaat om een zeldzame vorm van lymfeklierkanker te krijgen. Vrouwen met implantaat hebben de kans van 1 op de 35.000 om dit type lymfklierkanker voor hun 50e levensjaar te ontwikkelen. Dit loopt op tot 1 op de 7000 als vrouwen met een implantaat de leeftijd van 75 jaar hebben bereikt.

Basis voor ontwikkeling beleid

De resultaten van het onderzoek vormen samen met internationale gegevens over ALCL bij vrouwen met borstimplantaten de basis voor het ontwikkelen van beleid op dit gebied door instanties in Nederland (zoals IGZ en RIVM) en in Europees verband. Het is nu nog niet bekend of en tot welke eventuele wijzigingen in wet- en regelgeving dit zou kunnen leiden. In Nederland hebben 200.000 vrouwen tussen 20 en 70 jaar borstimplantaten, van wie 20 à 25 procent vanwege een reconstructie na borstkanker of na amputatie vanwege een erfelijke aanleg voor borstkanker. Circa 75 procent van de vrouwen heeft een borstimplantaat om cosmetische redenen. Sinds enige jaren is er meer aandacht voor een zeldzame en meestal ook goed behandelbare vorm van lymfeklierkanker (non-Hodgkin lymfoom), die kan optreden bij vrouwen met borstimplantaten. De medische term hiervoor is grootcellig anaplastisch T-cellymfoom (ALCL). Het is lymfeklierkanker, dus géén borstkanker.

NVPC blij met onderzoek

De Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC) is blij met het onderzoek: Nederland loopt internationaal voorop met dit onderzoek. Er zijn nu harde cijfers in plaats van ruwe schattingen over de kans op het krijgen van deze zeldzame vorm van lymfeklierkanker bij borstimplantaten. Daarnaast zijn de uitkomsten van belang voor de voorlichting van vrouwen die in aanmerking komen voor een borstreconstructie of om cosmetische redenen siliconen implantaten overwegen. De NVPC zal op basis van dit onderzoek de voorlichting aan patiënten aanscherpen. De NVPC heeft de onderzoeksresultaten tevens aangeboden aan de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en het ministerie van VWS. Big data heeft geholpen bij onderzoek naar zeldzame lymfeklierkanker. De Palga-database diende hiervoor als basis.