In de UK heeft een bijzonder apparaat, de DotPlot, die werkt in combinatie met een smartphone app, de James Dyson Award gewonnen. Het apparaat helpt vrouwen bij het opsporen van borstkanker en kan thuis, door de vrouwen zelf, gebruikt worden. Medische professionals zien de voordelen van zelfcontroles en de DotPlot, maar waarschuwen ook dat het geen vervanging is voor een bezoek aan de doktor.
Borstkanker is nog altijd een van de meest voorkomende vormen van kanker bij vrouwen. De controle op borstkanker is een belangrijk middel om de ziekte in een vroeg stadium te ontdekken en zo de kans op overleving te verhogen. Preventieve controles, die veel vrouwen jaarlijks ondergaan, draagt daaraan bij.
Met uitvindingen als de DotPlot wordt het uitvoeren van preventieve controles nog eenvoudiger en laagdrempeliger. Vrouwen kunnen de controle namelijk zelf, thuis, uitvoeren en zo vaak als zij dat willen of nodig achten.
Zelfcontrole op borstkanker
De DotPlot is een kleine handscanner met sensoren die het borstweefsel in kaart brengen. Daarvoor moet de scanner, net als bij een echografie, op de borst gedrukt en bewogen worden. Wanneer de DotPlot gebruikt wordt en een mogelijk verdachte afwijking (zoals een knobbeltje) detecteert, dan krijgt de vrouw het advies om een arts te bezoeken.
De producent van de DotPlot adviseert vrouwen het apparaat regelmatig, eens per maand, te gebruiken. Daardoor wordt het borstweefsel en de dichtheid daarvan, nauwkeurig in kaart gebracht. Zo kunnen eventuele veranderingen in de weefseldichtheid makkelijk worden gedetecteerd. Bij regelmatig (maandelijks) gebruik over een langere periode, kan het borstweefsel van maand tot maand worden vergeleken. Dat verhoogt de kans op het vroegtijdig detecteren van (beginnende) borstkanker.
Medici zijn zeer te spreken over zelfcontroles zoals die met de DotPlot, maar ze benadrukken wel dat, wanneer een afwijking gedetecteerd wordt, nader onderzoek noodzakelijk is. Daarnaast is de DotPlot nog geen klinisch goedgekeurd device. "De medische regelgevende instanties moeten zich hier nog over buigen om er zeker van te zijn dat het apparaat daadwerkelijk geschikt is voor het opsporen van borstkanker", zegt oncoloog dr. Frankie Jackson-Spence.
Scanner en app
De DotPlot wordt via Bluetooth aan de bijbehorende smartphone app gekoppeld. Voor het uitvoeren van de controle moet de scanner op de borst gedrukt worden. De app geeft bovendien een stapsgewijze handleiding over hoe elk gebied van de borsten gecontroleerd kunnen worden. Op het scherm van de smartphone app is ook te zien waar en hoe de scanner geplaatst en bewogen moet worden om de hele borst te 'scannen'.
Via de app ontvangt de gebruiker real-time feedback en, aan het einde van elke controle, een rapport dat kan worden vergeleken met statistieken die zijn verzameld van voorgaande maanden. Ook zorgt de app elke maand voor een herinneringsmelding wanneer het weer tijd is voor een volgende 'scan'.
Vroege diagnose van borstkanker is, zoals gezegd, van groot belang voor de overlevingskans. Er wordt al tientallen jaren onderzoek gedaan naar andere methoden en controles die een snellere diagnose mogelijk maken. Zo presenteerde het LUMC enkele maanden geleden de eerste resultaten van de TESTBREAST studie. Hierbij wordt onderzocht of door middel van bloedtests te aanwezigheid van borstkanker sneller kan worden gevonden dan bijvoorbeeld met een mammografie.
