Om gegevens over gezondheid digitaal in te zien is de Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO) ontwikkeld. Nederland telt op dit moment een groot aantal aanbieders en in totaal al 30 PGO's. Om PGO's succesvol te laten 'landen' is een grotere bekendheid van het thema, zowel bij burgers als zorgaanbieders, nodig.
Het oorspronkelijke idee achter de PGO is dat elke burger de regie kan krijgen over zijn eigen gezondheid. De PGO is een digitaal verzamelpunt van gezondheidsgegevens van verschillende bronnen, zoals ziekenhuizen, huisartsen en andere zorgaanbieders waar een patiënt mee te maken heeft of krijgt. De patiënt kan deze gegevens, wanneer dat nodig is, via zijn PGO eenvoudig en di. ect delen met andere zorgaanbieders.
Anouk van den Broek, Beleidsmedewerker Innovatie & Zorgvernieuwing bij het ministerie van VWS, spreekt over de voordelen, verschillende leveranciers, de veiligheid en wat allemaal mogelijk is met een PGO. “Voor die regie is de PGO een middel, niet het doel. “De zorgverlener en patiënt kunnen het ook goed inzetten om samen zaken te beslissen; de burger heeft meer kennis over de eigen gezondheid en is er veel meer bij betrokken. Daarmee komt de patiënt tijdens een gesprek in de spreekkamer qua informatie op een veel gelijkwaardiger niveau met de zorgverlener" aldus Anouk.
Andere voordelen van PGO
Maar de PGO heeft ook nog andere voordelen. “Het kan veel, wellicht onnodige handelingen schelen als de patiënt via het PGO-zaken op afstand kan regelen. Bijvoorbeeld een chronische patiënt die de poli minder vaak hoeft te bezoeken en daardoor geen vrij hoeft te nemen van zijn werk.“
Op termijn wordt het ook mogelijk om gegevens die door een zogenoemde health wearable verzameld worden, naar de PGO sturen. Denk bijvoorbeeld aan gegevens over hartslag, slaap en bewegen. Inmiddels zijn er zelfs wearables waarmee een ECG gemaakt kan worden, die het zuurstofgehalte van het bloed meten en zelfs informatie kunnen geven over het stressniveau van de drager. Deze gegevens zijn (nog) niet zo hard dat ze gebruikt kunnen worden voor een diagnose of het bepalen van een behandeling, maar ze kunnen zorgverleners wel een completer beeld geven van de gezondheid van de patiënt.
Te veel leveranciers?
Nederland telt momenteel 30 PGO's die voor de gebruikers gratis zijn. Daarbij rijst meteen de vraag of een dergelijk groot aanbod niet verwarrend kan werken. “De ontwikkeling van PGO’s is aan de markt, waardoor burgers de mogelijkheid hebben om zelf een keuze te maken voor een PGO. In ieder geval kunnen gebruikers ervan uitgaan dat alle PGO’s met een MedMij label aan hoge veiligheidseisen voldoen," zo vertelt Anouk.
"Bovendien ontwikkelen VWS en Patiëntenfederatie Nederland een keuzehulp die burgers binnenkort kan helpen de PGO te kiezen die past bij hun voorkeuren. Die keuzehulp zal steeds breder en gebruiksvriendelijker worden gemaakt, zodat het een behulpzaam startpunt voor de gebruiker wordt. Dat is onderdeel van een speciaal programma ‘PGO on Air’ vanuit de Patiëntenfederatie, dat zich richt op communicatie en implementatie", aldus Anouk.
Veiligheid PGO waarborgen
Voor het garanderen van de veiligheid en betrouwbaarheid is het MedMij-afsprakenstelsel in het leven geroepen. Daarbinnen zijn juridische en technische voorwaarden vastgelegd voor de veilige en gestandaardiseerde uitwisseling van gegevens tussen burger en de zorgverlener. Die voorwaarden gelden zowel voor zorgaanbieders als de softwareleveranciers.
“Pas als PGO- en softwareleveranciers voldoen aan de strenge eisen en voorwaarden van MedMij, ontvangen ze het MedMij-label. Vanuit MedMij is er vervolgens handhaving op het behoud van dat label. Er is ook in vastgelegd dat een PGO-leverancier niets mag doen met de data die erin wordt opgenomen; die blijft eigendom van de gebruiker van het PGO. Het staat alleen de burger vrij alles met zijn data te doen", vertelt Anouk.
Investering VWS
In 2018 stelde het ministerie van VWS een ontwikkelsubsidie van 160.000 euro beschikbaar aan 25 PGO-leveranciers. Het doel van die investering was het opzetten vaneen markt voor PGO's. Op dit moment betaalt de overheid elke PGO-leverancier een bijdrage van 7,50 euro per actieve PGO gebruiker.
"Die gebruikersregeling is een overbrugging naar permanente financiering. Waarschijnlijk verlengen we deze regeling tot eind 2021 en daarna hebben we nogmaals een mogelijkheid tot verlenging. Maar het is geen blijvende ondersteuning van PGO-leveranciers. Er wordt op dit moment gekeken naar mogelijkheden hoe structurele financiële ondersteuning voor PGO’s te organiseren“, licht Anouk toe.
Uitrol PGO's
In 2018 werd ook gestart met het testen van PGO's. Momenteel lopen er diverse testtrajecten bij huisartsenpraktijken rond Nijmegen. Op de korte termijn is een grootschalige uitrol van PGO's is echter nog niet aan de orde.
“De introductie hangt voor een groot deel samen met deadlines in diverse versnellingstrajecten; de VIPP-regelingen (Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional). Die hebben we, mede door COVID-19, verschoven en de start van grootschalige data uitwisseling schuift mee. Maar VWS zet er komend jaar op in die uitwisseling van de grond te krijgen en de daaropvolgende jaren fors uit te breiden", aldus Anouk.
Om PGO's succesvol te laten 'landen' is een grotere bekendheid van het thema, zowel bij burgers als zorgaanbieders, nodig. Daarbij speelt de Patiëntenfederatie Nederland een rol. Zij hebben het programma PGO on Air opgezet. Een programma dat zich zowel op de burger als zorgaanbieder richt. Patiënten-, branche-, consumenten- en welzijnsorganisaties werken in een zogenoemde PGO-alliantie samen om zorgverleners het belang en nut van PGO’s duidelijk te maken.
“De oproep vanuit VWS is aan zorgverleners om mee te gaan doen en data te ontsluiten naar patiënten. Wacht vooral niet af; de PGO-kant is al ver ontwikkeld en er zijn al enkele partijen met een MedMij-label die gegevens voor zorgverleners kunnen ontsluiten naar PGO’s. Dus zorgaanbieders die willen, kunnen hiermee al aan het werk. Geef het als zorgaanbieder ook vooral bij jouw softwareleverancier aan, als je hiermee aan de slag wil", licht Anouk toe.
