Uit onderzoeken van de Artsenfederatie KNMG blijkt dat artsen steeds vaker te maken krijgen met medische desinformatie in de spreekkamer. Van de artsen geeft 85 procent aan dat ze merken dat mensen onjuist geïnformeerd zijn en dat kan tot gezondheidsschade leiden. Een reden voor KNMG om samen met isdatechtzo.nl een bewustwordingscampagne te starten onder de naam ‘Gecheckt? Wel zo gezond!’ Behalve KNMG en isdatechtzo.nl werkte ook de NOS mee aan de onderzoeken.
Plaatsen waar mensen hun medisch advies vinden is op sociale media of andere online platforms maar niet altijd verifiëren ze dan of de informatie afkomstig is van betrouwbare bronnen. Met als gevolg dat de misleidende adviezen juist schade toebrengen aan de gezondheid omdat mensen ervan worden weerhouden om op tijd professionele hulp te gaan zoeken. In plaats daarvan vertrouwen zij op behandelingen die ze online hebben gevonden en waarvan de werking niet is bewezen.
Verhoogde werkdruk door desinformatie
Onderzoek van de KNMG wijst ook uit dat bijna de helft van de artsen (44%) een verhoogde werkdruk ervaart door de toename van desinformatie. Het kost namelijk tijd om desinformatie te bestrijden, wantrouwen weg te nemen en tot consensus te komen over de (juiste) behandeling. Deze tijdsinvestering kan ten koste gaan van patiëntenzorg. Een deel van de artsen geeft dan ook aan behoefte te hebben aan handvatten om patiënten te kunnen voorlichten over betrouwbare bronnen.
Eén van de artsen van DoktersVandaag en internist, Robin Peeters, herkent dit. Door de desinformatie raken mensen het overzicht kwijt en zien ze in de spreekkamer steeds vaker mensen die tegenstrijdige informatie hebben gelezen. “Zo twijfelen sommige patiënten bijvoorbeeld of ze hun medicatie nog wel moeten innemen, of denken patiënten dat hun klachten wijzen op een andere aandoening door wat ze online hebben gelezen.”
Gecheckt? Wel zo gezond!
De campagne ‘Gecheckt? Wel zo gezond!’ is gericht op het vergroten van de weerbaarheid tegen mis- en desinformatie en geeft mensen de tools om onjuiste informatie te herkennen. Dit gebeurt met artikelen waarin uitleg wordt gegeven, tips op sociale media en een animatievideo die getoond wordt op meer dan 400 schermen in wachtkamers van huisartsenpraktijken en gezondheidscentra. De campagne roept zorgverleners op om campagnematerialen zoals flyers en posters te verspreiden en te gebruiken in hun praktijk. Meer informatie over de campagne en toegang tot de toolkit met informatiemateriaal voor artsen is de lezen op de site van isdatechtzo.
Voor deze campagne werken de KNMG en isdatechtzo.nl samen met andere partijen die betrouwbare informatie over gezondheid bieden, zoals Gezondheid en Wetenschap, de Twijfeltelefoon en BENEMDO (een Vlaams-Nederlandse samenwerking tegen desinformatie). Bij BENEDMO aangesloten organisaties Pointer, Nieuwscheckers en VRT publiceren in dezelfde periode factchecks over actuele medische desinformatie.
Voorzitter van de KNMG, Jurriaan Penders, benadrukt het belang van toegang tot betrouwbare en begrijpelijke medische informatie. “Wij vinden het belangrijk dat mensen weloverwogen keuzes kunnen maken voor hun gezondheid en toegang hebben tot betrouwbare en begrijpelijke informatie. Betrouwbare medische informatie maakt immers het verschil tussen gezonde beslissingen en ernstige gezondheidsrisico's”, zegt Penders. Hij vindt het daarom belangrijk dat ze zich gaan inzetten om als samenleving de medische desinformatie actief te bestrijden, in dit geval met een campagne.
