Compact hersenimplantaat vermindert symptomen Parkinson

wo 4 mei 2022 - 14:02
Parkinson-Trillen-Handen
Innovatie
Nieuws

Diepe hersenstimulatie, of Deep Brain Stimulation (DBS), is een beproefde technologie als het gaat om de behandeling van bepaalde hersenaandoeningen zoals Parkinson. Helaas zijn de implantaten en de operatie nog behoorlijk complex. Dankzij een nieuw ontwikkeld implantaat kan daar in de (nabije) toekomst mogelijk al verandering in komen. In het VK is dat nieuwe implantaat al met succes ingezet bij een patiënt en de resultaten zijn indrukwekkend.

Voor Parkinson bestaat nog altijd geen genezing. Wel kunnen patiënten gebaat zijn bij zogenoemde diepe hersenstimulatie (DBS). Daarbij wordt met behulp van een hersenimplantaat en elektroden bepaalde gebieden in de hersenen gestimuleerd waardoor de symptomen van deze ziekte kunnen worden beperkt.

Daarnaast worden ook grote vorderingen gemaakt met magnetische hersenstimulatie. Daarbij worden de te stimuleren hersengebieden ingespoten met elektrisch geladen nanodeeltjes. In 2021 slaagden wetenschappers van het Maastricht UMC+ en het Max Planck Institut uit Duitsland er in deze technologie met succes uit te voeren bij muizen. Een doorbraak, maar nog (lang) niet geschikt voor de praktijk. In het VK hebben wetenschappers in de tussentijd grote stappen gezet met de doorontwikkeling van DBS.

Parkinson symptomen omkeren

Professor Tim Denison en zijn team aan de Universiteit van Oxford, hebben de afgelopen jaren een nieuw implantaat voor Deep Brain Stimulation (DBS) ontwikkeld en getest. Bij deze tests is gebleken dat het nieuwe implantaat de symptomen van Parkinson kan omkeren.

De patiënt die het hersenimplantaat in 2019 al ontving, kon binnen een jaar weer 6 kilometer onafgebroken lopen. Voor die tijd kwam hij niet verder dan een paar honderd meter. Hoopgevende resultaten dus. Zo hoopgevend dat de NHS in 2023 een uitgebreide proef met het implantaat voorbereid. Daarvoor zullen 25 Parkinson patiënten geselecteerd worden.

Compact hersenimplantaat

Maar, het nieuwe Britse hersenimplantaat heeft nog meer voordelen. Ten eerste is het veel compacter waardoor het direct op de hersenen geplaatst kan worden. Bij de 'oude' implantaten moet een relatief grote impulsgeneratorbatterij (IGB) in de buik of onder het sleutelbeen van de patiënt geplaatst worden. De IGB stuurt vervolgens elektrische impulsen naar de hersenen via draden onder de huid van de patiënt. Doordat het nieuwe implantaat in zijn geheel op de hersenen geplaatst kan worden, zijn de plaatsing van een IGB in een ander deel van het lichaam, met lange draden voor de elektroden, niet meer nodig.

Een schematische weergave van het nieuwe implantaat. (Afbeelding: Oxford University / Prof. Tim Denison)

Daardoor wordt de operatie voor de plaatsing van het implantaat een heel stuk eenvoudiger en minder invasief. Het implantaat kan in de helft van de tijd die normaal nodig is voor de bestaande implantaten, geplaatst worden. De minder complexe ingreep betekent ook dat meer patiënten in aanmerking komen voor de plaatsing van een implantaat. Tot nu toe was dat met name nog voorbehouden aan jonge en verder gezonde Parkinson patiënten.