De CoronaMelder draagt effectief bij aan het tegen gaan van de coronaverspreiding. Dat blijkt uit onderzoek van prof. dr. Wolfgang Ebbers van de Erasmus Universiteit Rotterdam. 58 procent van alle respondenten uit het onderzoek die een melding kregen via CoronaMelder, is nooit benaderd door de GGD. Dankzij de app kan de GGD dus meer mensen laten weten dat zij in contact zijn geweest met een persoon die het coronavirus heeft. Het onderzoek bevestigt eerdere bevindingen.
Mensen die de CoronaMelder-app gebruiken én in contact zijn geweest met een persoon die het coronavirus heeft, krijgen een melding via de CoronaMelder-app. “Van deze groep krijgt 42 procent bericht van de GGD én de app” stelt prof. dr. Ebbers. “Uit ons onderzoek blijkt dat 58 procent alleen een bericht via de app krijgt. Zonder CoronaMelder was deze groep niet, of tenminste niet op tijd, in beeld gekomen.”
In opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is voor de CoronaMelder-app een doorlopende evaluatie opgestart, onder leiding van prof. dr. Wolfgang Ebbers. Deze evaluatie bestaat uit kwantitatief en kwalitatief onderzoek. De bovengenoemde percentages komen uit het evaluatieonderzoek dat eind januari en begin februari is uitgevoerd. Duizenden mensen kregen vragen over wat er gebeurde toen zij de melding kregen van CoronaMelder.
Ebbers stelt dat veel mensen de app al hebben (begin maart zo’n 4,7 miljoen). “Maar als nog meer mensen de CoronaMelder-app gaan gebruiken kunnen we meer onbewuste besmettingen voorkomen. Juist bij versoepelingen van de maatregelen is dit van belang.” Verder blijkt uit de studie dat jongeren significant vaker een melding ontvangen dan oudere leeftijdsgroep, terwijl juist ouderen significant vaker op de dag van de melding een test aanvragen (65% versus 43% van de jongeren). Een eventuele campagne om mensen aan te moedigen zich aan lockdown-maatregelen te houden, zou zich dus misschien wel vooral op jongeren moeten richten.
Wat volgt na een melding?
Het onderzoek van Ebbbers bekeek een specifiek deel van het CoronaMelder-proces, dat volgt op het krijgen van een melding. CoronaMelder stuurt een melding als iemand minstens 15 minuten dicht bij iemand is geweest die ook CoronaMelder gebruikt en later besmet bleek te zijn met het coronavirus.
De hoofdvraag was wat er gebeurt als mensen een melding krijgen van CoronaMelder. Welke impact heeft dat, wat doen ze? Vragen ze bijvoorbeeld een test aan? Hoe snel na de melding doen ze dat? Gaan ze in quarantaine? Hadden ze klachten op het moment dat ze de melding ontvingen? Zijn ze na de melding ooit door de GGD benaderd?
Inzicht in behalen doelen CoronaMelder
De antwoorden moesten het inzicht vergroten in de mate waarin de doelen van CoronaMelder worden behaald, met name het eerste en derde subdoel. Het hoofddoel is bron- en contactonderzoek (BCO) ondersteunen, de subdoelen zijn:
- meer besmette mensen vinden (mensen zonder klachten die toch positief testen) dan grootschalig steekproefsgewijs onderzoek;
- besmette mensen sneller vinden: mensen die op het moment van de melding nog niet benaderd zijn door de GGD;
- de opvolging van de maatregelen en adviezen bevorderen via berichten in de applicatie (zoals in quarantaine gaan).
De resultaten van dit onderzoek worden ook meegenomen in enkele berekeningen van het RIVM. Het RIVM onderzoekt voor het evaluatieteam van CoronaMelder de bijdrage van CoronaMelder aan het reduceren van het zogenaamde Reproductiegetal (R) in samenhang met andere maatregelen, zoals het regulier bron- en contactonderzoek.
CoronaMelder geniet veel bekendheid
De overgrote meerderheid van de respondenten kent CoronaMelder (85%). Er zijn geen substantiële verschillen in bekendheid tussen mannen en vrouwen. CoronaMelder is enigszins bekender onder jongeren (88%) en mensen van middelbare leeftijd (86%) en iets minder bekend onder ouderen (82%). Lager opgeleiden zijn aanmerkelijk minder vaak bekend met de app (78%) dan middelbaar (84%) en hoger opgeleiden (89%).
45 procent van alle respondenten die de app kent, heeft hem ook geïnstalleerd. 86 procent van hen heeft nog nooit een melding ontvangen. Van de resterende groep heeft vier vijfde (80%) 2-3 meldingen ontvangen, terwijl 7 procentvijf of meer meldingen heeft ontvangen. Van iedereen die minimaal één keer een melding heeft ontvangen, is 58 procent niet door de GGD benaderd in het kader van BCO. 77 procent van de mensen die een melding kreeg, had op dat moment geen gezondheidsklachten.
De meeste mensen vroegen na een melding een test aan (41%) - de helft op de dag van de melding en 28% een dag erna - en gingen in thuisquarantaine (40%). Een kleinere groep heeft mensen in de omgeving gewaarschuwd (28%), contact opgenomen voor advies met de GGD (20%), of met de huisarts (12%). Tot slot deed 12 procent niets en 7 procent 'iets anders'.
Respondenten met gezondheidsklachten vroegen niet significant vaker een test aan (46%) dan personen zonder gezondheidsklachten op het moment van de melding (40%). De meeste respondenten gingen direct in quarantaine (62%;), 11 procent na één dag, 9 procent na twee dagen en 11 procent na drie dagen of langer.
Doorlooptijd melding tot uitslag
De gehele doorlooptijd van een respondent van melding tot uitslag is gemiddeld 3,6 dagen. Er zijn geen respondenten met een doorlooptijd langer dan 9 dagen. Van alle respondenten die een test aanvroegen, was 12 procent positief getest. Respondenten met gezondheidsklachten ten tijde van de melding testten vaker positief (31%) dan respondenten zonder gezondheidsklachten (5%).
De meeste personen die positief testten deelden de sleutel (89%) die zij ontvingen om anoniem te delen via CoronaMelder; een beduidende groep deed dit echter niet (9%). Verder blijkt dat het merendeel van de respondenten die een melding hebben ontvangen, (enig) vertrouwen hebben in het coronabeleid en -handelen van de overheid. Nog meer heeft vertrouwen in handelen en oprechtheid van de GGD. De eigen huisarts scoort het hoogst als het gaat om vertrouwen in kundigheid en uitvoeren van (corona)taken.
Bevestiging eerder onderzoek
De evaluatie van Ebbers bevestigt resultaten uit eerder onderzoek. Zo schreef minister Hugo de Jonge (VWS) eind februari dat de CoronaMelder-app nog altijd effectief is als instrument in de strijd tegen corona. In de Commissiebrief Eerste Kamer inzake Website Coronamelder meldde hij dat er meer mensen met corona worden opgespoord dankzij de app en dit gebeurt ook sneller.
