Steeds meer ziekenhuizen zetten virtual reality (VR) in tijdens onderzoeken en behandelingen. Soms als (extra) pijnbestrijding, soms om patiënten van informatie te voorzien of voor te bereiden op een ingreep, maar vaak ook als afleiding tijdens minder prettige onderzoeken. Als eerste ziekenhuis in Nederland is het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) gestart met een onderzoek naar het gebruik en effect van VR als afleiding bij patiënten die een gastroscopie ondergaan.
De VR-bril is al geruime tijd geen onbekende tool meer in het CWZ en andere ziekenhuizen. Virtual reality wordt onder andere al ingezet op de pijnkliniek van het ziekenhuis bij de behandeling van patiënten met chronische rugpijn.
"Tijdens een gesprek over alvleesklierontsteking kwam dit onderwerp aan de orde en zijn we geïnspireerd om te kijken wat VR in de zorg voor maag-darm-lever patiënten kan betekenen. We kwamen al snel uit bij een kijkonderzoek van de maag. Dat is niet fijn voor patiënten. Om de mogelijkheden te onderzoeken, zijn we vervolgens om tafel gegaan met medisch psychologe Froukje de Vries in CWZ, die het gebruik van VR binnen ons ziekenhuis heeft geïnitieerd", vertelt maag-darm-lever arts Adriaan Tan.
Pilot met virtual reality afleiding
Daarna heeft het ziekenhuis de virtual reality afleiding onder een klein aantal patiënten getest. Tijdens het maag-darm onderzoek kregen deAls eerste ziekenhuis in Nederland is het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) gestart met een onderzoek naar het gebruik en effect van VR als afleiding bij patiënten die een gastroscopie ondergaan.ze patiënten een VR-bril en konden naar beelden kijken die ze zelf vooraf hadden uitgekozen. Dat leidde tot enthousiaste reacties bij deze patiënten die vooral aangaven het erg prettig te vinden dat ze even konden ontsnappen aan de realiteit van het onderzoek.
"Waar we hadden verwacht dat patiënten actief afgeleid zouden willen worden door een game te spelen, bleek dat patiënten veel liever naar natuurbeelden kijken om te ontspannen en rustig te worden voor het onderzoek. Belangrijke informatie, die we nu in de daadwerkelijke studie hebben meegenomen" vertelt verpleegkundig endoscopist Anneloes Bakker.
Studie naar effect VR
De positieve testresultaten zorgden ervoor dat CWZ een subsidie ontvangen heeft van het wetenschapsfonds. Met dat geld kan het ziekenhuis de studie naar het effect van het gebruik van de VR-bril voortzetten. Die studie duurt tot begin 2022. Patiënten met maag-darm-lever klachten die via de huisarts worden doorverwezen naar CWZ, krijgen eerst een afspraak op de polikliniek MDL. De MDL-arts bespreekt en beslist samen met de patiënt of een gastroscopie nodig is. Op dat moment kan de patiënt zelf beslissen of hij mee wil doen aan de 'VR-studie'.
Voor de studie worden in totaal 100 patiënten geselecteerd. Zij moeten ouder dan 18 zijn en en geen of langer dan vijf jaar geleden een gastroscopie hebben gehad. Van die groep zal de helft ook daadwerkelijk de VR-bril gaan gebruiken. Patiënten die uiteindelijk geselecteerd worden voor het gebruik van de VR-bril krijgen een half uur voor het onderzoek begint een korte instructie van de endoscopie verpleegkundige. "We nemen hiervoor iets meer tijd dan gebruikelijk. Zo kan de patiënt zich goed voorbereiden en rustig worden voor het onderzoek. We leggen de patiënt duidelijk uit wat er gaat gebeuren. En we zetten de VR-bril al even op voor het beeld en gevoel erbij", licht Anneloes toe.
"Met VR hopen we een gastroscopie veel minder ingrijpend te maken en het ongemak dat erbij komt kijken te verlichten. Ons belangrijkste doel is dat patiënten het onderzoek hierdoor beter kunnen verdragen. Op basis van de uiteindelijke patiëntervaringen en resultaten hopen we dat VR in de toekomst zelfs een roesje (sedatie) kan vervangen", aldus Adriaan Tan.
