De coronapandemie heeft de inzet van digitale zorg een enorme boost gegeven. Zelfs de meest conservatieve artsen hebben tegenwoordig virtueel contact met hun patiënten. Maar er is zoveel meer mogelijk. Als we in de zorg optimaal willen profiteren van de mogelijkheden is het belangrijk dat we het over de juiste zaken hebben.
Samen met mijn collega's van de growth circle ben ik binnen Luscii verantwoordelijk voor de opschaling van remote patient monitoring trajecten wereldwijd. Met inmiddels meer dan 20 miljoen registraties in zeven landen deel ik graag enkele van onze recente lessen.
NIET techniek, WEL inbedding in praktijk
Het zorglandschap wordt tegenwoordig overspoeld met ICT-oplossingen, van apps tot wearables. Al die technologie is waardeloos zonder goede inbedding in de praktijk. Natuurlijk is het een randvoorwaarde dat technologie veilig en intuïtief werkt. Maar hoe richten we zorgprocessen opnieuw in? En hoe verandert dit het werk van artsen en verpleegkundigen? Daar moet het over gaan.
Soms start een ziekenhuis met telebegeleiding zonder zorgprocessen aan te passen. Iedereen gaat op de oude voet verder en een of twee verpleegkundigen op de polikliniek volgen een aantal patiënten op afstand, bovenop alle bestaande werkzaamheden. Vanwege het extra werk hebben dergelijke projecten vrijwel nooit impact. Er is geen draagvlak bij professionals en geen ruimte voor groei. Eigenlijk verandert er niks.
Een mooi voorbeeld van hoe dit anders kan, is de OLVG Hartcentrum-app. Het Amsterdamse OLVG-ziekenhuis richtte een regionaal medisch regiecentrum in waar alle thuismetingen en contactverzoeken binnenkomen. Algoritmen analyseren continu de data en bij verslechtering komt er direct een alarm binnen. Is er meer deskundige hulp nodig? Dan gaat de melding door naar een gespecialiseerd verpleegkundige of cardioloog. De vele thuismetingen hebben tegelijkertijd een centrale plek in de behandeling gekregen. Een overzichtelijke curve is immers betrouwbaarder dan een eenmalige meting in het ziekenhuis. Het nieuwe zorgproces wordt doorlopend geëvalueerd met de betrokken zorgprofessionals en geoptimaliseerd op basis van wat we leren.
Artsen en verpleegkundigen ervaren impact en regie over het nieuwe proces. De digitale poli cardiologie, pas een paar maanden in bedrijf, begeleidt daarom inmiddels dagelijks honderden patiënten.
NIET opnamereductie, WEL beleving & vertrouwen
Lagere kosten, minder opnames: we hebben het vaak over wat e-health moet opleveren. Maar we zouden het juist moeten hebben over de beleving van digitale technologie door patiënt en zorgverleners. Als zij op een prettige en vanzelfsprekende manier technologie gebruiken, dan volgen de positieve effecten vanzelf.
Deels gaat dat over toegankelijkheid. Een zorg-app moet eenvoudig zijn in gebruik en alle benodigde gegevens dienen beschikbaar te zijn zonder extra inlog. Om die reden creëren we momenteel een ecosysteem van apps en software die naadloos samenwerken. De Luscii-app integreert bijvoorbeeld al met BeterDichtbij, Chipsoft, Epic en Informed.
Deels gaat het over vertrouwen. Dat de zorgverlener weet dat zijn patiënt in beeld komt als het nodig is. En dat de patiënt weet dat hij hulp krijgt op het juiste moment. Zo wordt het mogelijk de standaard controlebezoeken te vervangen door zorg op maat, op het juiste moment en door de juiste zorgverlener: virtueel als het kan, fysiek als het nodig is.
Een prachtig voorbeeld hiervan is de All together better alliance-aanpak in het Noord-Engelse Sunderland. De NHS heeft hier een virtual ward ingeregeld die zogenaamde draaideurpatiënten begeleidt binnen een samenwerking tussen ziekenhuis, huisarts en de wijkzorg. In plaats van hen telkens weer op te nemen, zetten gespecialiseerd verpleegkundigen van het Recovery at Home team Luscii in om thuis letterlijk een ‘virtuele vinger aan de pols’ te houden. Patiënten krijgen bezoek wanneer nodig en er is toezicht op afstand. Zorgverleners ervaren zo meer grip op hun werk omdat zij achteruitgang vroeg signaleren. Patiënten voelen zich thuis zekerder omdat ze weten dat er op hen gelet wordt. Op die manier hebben we echt impact. Bijvangst: het aantal opnames en eerste hulp bezoeken is flink gedaald.
Het ‘anders doen’ is vertrouwen op iets waar je nog geen ervaring mee hebt en wat heel spannend is. Maar ik geloof echt dat in vrijwel iedere patiënt en zorgverlener een meester in digitale zorg schuilt. Oefening baart kunst. Als het vuurtje eenmaal is aangewakkerd, en dat zien we dagelijks bij zorgverleners en patiënten, is het vooral een kwestie van heel veel doen. Voor wie hierover twijfelt nog een leuke leestip: “The Talent Code: Greatness Isn't Born, It's Grown”.
NIET kosten, WEL kwaliteit zorg
Het is logisch dat het debat over de toekomst van zorg vaak gaat over financiën. Dat geldt ook voor de opkomst van digitale technologie. Wie betaalt ervoor? Wat levert het op? Vaak wordt dit echter op zo’n microniveau en op korte termijn beoordeeld dat het in een spreadsheet al snel kapot gerekend wordt. En dan blijven kansrijke initiatieven hangen in een pilotfase vanwege een opgedroogde geldstroom. Doodzonde.
Als bedrijfskundige snap ik het belang van een financiële business case. In de zorgsector hebben we hier samen een verantwoordelijkheid en als Luscii besteden we hier ook veel aandacht aan. Wat dat betreft is het geen toeval dat de leerstoel van onze oprichter Daan Dohmen (lees hiervoor vanaf 15 april ook ICT&health 2, 2021, red.) onder andere over bekostigingsmodellen in de digitale zorg gaat. Juist daarom vind ik dat we breder moeten kijken. Nu krijgen zorgorganisaties vaak nog betaald per verrichting.
Een succesvol zorgpad met telebegeleiding kan er dus zomaar toe leiden dat de inkomsten van een ziekenhuis teruglopen. Deze paradox betekent een onzinnige rem op ontwikkeling. In de nabije toekomst hebben we echt een model nodig waarin we voor kwaliteit en uitkomsten betalen. Leg de financiële prikkel op de beweging en biedt zorgverleners de kans om binnen de bestaande kaders meer patiënten te helpen. Zoals dat gebeurt in OLVG, in Sunderland en op tientallen andere plekken. Als we patiënten meer betrekken bij hun eigen behandeling, en op afstand kunnen begeleiden, vertaalt zich dat vanzelf in lagere kosten. Althans, als de financiële prikkel verdwijnt om patiënten op te roepen.
