Over de zorg-ICT-markt bestaan grote zorgen bij vragers, aanbieders en bij de overheid. Op een aantal vlakken is de markt vastgelopen en het is de kunst om die weer vlot te trekken. Deloitte draagt in het onlangs verschenen rapport ‘Marktwerking in de zorg-ICT-markt’ een aantal mogelijke oplossingen aan. Een essentiële voorwaarde om de markt weer goed te laten werken is volgens Maurice Fransen, partner bij Deloitte, het realiseren van open ICT-systemen.
In feite voelt eigenlijk niemand zich senang bij de huidige situatie op de zorg-ICT-markt. Ziekenhuizen en andere zorginstellingen hebben regelmatig het gevoel dat ze beperkt worden door hun ICT-leverancier. Het uitwisselen van medische data is niet altijd mogelijk, de kosten zijn hoog en sommige afnemers spreken zelfs over een vendor lock-in.
Leveranciers van softwaresystemen hebben op hun beurt last van het gebrek aan (Europese) standaardisatie, de versnippering van vraagarticulatie van verschillende afnemers, de sterk gedifferentieerde subsidies en het complexe zorg-ICT-landschap.
Gezondere markt
Het rapport ‘Marktwerking in de Zorg-ICT-Markt’ stelt expliciet dat open systemen, waarin data veilig kunnen worden uitgewisseld, voorwaardelijk zijn om de marktwerking vlot te trekken. Fransen legt uit dat het daarvoor nodig is om in ICT-systemen zoals EPD’s de functionaliteit duidelijk te scheiden van de data. “Zodra de data-uitwisseling soepel verloopt, geeft dat een grote impuls die zal bijdragen tot een gezondere markt. Ook wordt bij open systemen de toetreding van innovatieve start ups eenvoudiger.”
Fransen denkt dat de overheid die open systemen niet met harde hand moet afdwingen, zo vertelt hij in een interview met ICT&health. Het beste is om samen het gesprek aan te gaan en knopen door te hakken. Als alle ziekenhuizen samen een vraag hebben aan ICT-leveranciers, heeft dat een andere impact dan één ziekenhuis.
Fransen: “Het is sowieso belangrijk om de huidige marktversnippering tegen te gaan. ACM stelt óók dat zorgaanbieders meer tegenwicht kunnen bieden aan de sterke positie van ICT-leveranciers. Ze kunnen onder meer hun kennis, ervaring en inkooppositie bundelen door betere samenwerking. Samenwerking tussen de vragende partijen is ook niet ongunstig voor leveranciers, die soms vermalen worden door de vele en diverse vragen van verschillende organisaties.”
Open systemen
Fransen vertrouwt er op dat de systemen snel open kunnen worden na overleg tussen vragers, aanbieder en overheid. De druk hiertoe is al bijzonder groot, want de overheid wil ook dat data-interoperabiliteit mogelijk wordt. Daartoe zet zij tal van middelen in zoals wetgeving (Wegiz) en subsidies (zoals de VIPP-programma's).
Een goed voorbeeld is het feit dat de Wegiz op 27 september 2022 door de Tweede Kamer werd aangenomen. De wet verplicht partijen om gegevens elektronisch uit te wisselen. Het al meerdere jaren lopende subsidieprogramma VIPP stimuleert weer op andere wijze digitale uitwisseling.
Volgens Fransen zullen de ICT-systemen uiteindelijk hoe dan ook open worden, simpelweg omdat dit nodig is voor een goede zorg én omdat er grote druk op wordt gezet. Zodra die vrije uitwisseling van gegevens mogelijk is, is het belangrijk om een definitieve keuze te maken omtrent de wijze waarop de verschillende data worden opgeslagen. Dat kan op drie manieren: intramuraal, extramuraal regionaal of extramuraal landelijk.
Lees het hele artikel in ICT&health 5, die op 20 oktober verschijnt.
