Een innovatieve digitale intaketool biedt veelbelovende uitkomst voor de toenemende druk op Maag-, Darm- en Leverartsen (MDL) in Nederland. De tool is ontwikkeld door MDL-arts en hoogleraar prof. dr. Manon Spaander en richt zich op 55-plussers die deelnemen aan het bevolkingsonderzoek naar darmkanker en waarbij sporen van bloed zijn aangetroffen in de ontlastingstest.
In plaats van een fysiek intakegesprek op de polikliniek, kunnen deze mensen voortaan via een digitaal platform informatie ontvangen en medische gegevens delen. Deze digitale oplossing vervangt grotendeels het eerste poli-bezoek dat normaal gesproken volgt op een afwijkende testuitslag. Voor de ontwikkeling van, en de studie naar, de digitale intaketool ontving Manon ruim 1 miljoen euro van het Topconsortium Kennis en Innovatie Health Holland.
Digitale eerste consulten
Jaarlijks gaat het om zo’n 77.000 mensen bij wie bloed wordt aangetroffen in de ontlasting. Met de digitale intaketool kunnen volgens Spaander ongeveer 60 tot 70 procent van deze eerste consulten digitaal plaatsvinden, wat neerkomt op een besparing van 45.000 tot 55.000 fysieke poli-afspraken per jaar. Dit is een aanzienlijke verlichting voor ziekenhuizen, waar de wachttijden voor een eerste MDL-consult momenteel fors zijn. Daarnaast leidt het digitaliseren van de intake tot een kostenreductie van circa 60 procent.
De digitale tool dient meerdere doelen. Zo bevat deze een uitgebreide vragenlijst waarmee het risico op complicaties bij een coloscopie kan worden ingeschat. De coloscopie zelf is doorgaans veilig, maar een voorafgaande risicoanalyse blijft belangrijk. Als het risico laag is, kan de patiënt direct worden ingepland. Ook bevat de tool educatieve animaties, ontwikkeld door Informed, die patiënten voorbereiden op het onderzoek. De animaties geven uitleg over onder andere de voorbereiding met laxerende vloeistoffen, die essentieel is voor een goede visualisatie tijdens de coloscopie. Uit het onderzoek blijkt dat patiënten die de tool gebruikten, even goed voorbereid waren als patiënten die fysiek uitleg kregen van een verpleegkundige.
Patiënten geruststellen
Een derde voordeel van de digitale intake is het geruststellende effect. Uit Spaanders onderzoek blijkt dat 60 procent van de deelnemers minder zorgen ervaart na het doorlopen van de tool. Ter vergelijking: bij een fysieke intake is dit 51 procent. De tool benadrukt dat bloed in de ontlasting niet automatisch betekent dat iemand darmkanker heeft. Slechts vijf procent van de onderzochte personen krijgt daadwerkelijk deze diagnose; bij 30 procent worden poliepen gevonden, die direct verwijderd kunnen worden.
Tot slot heeft de digitale intake ook ecologische voordelen. Door het wegvallen van het eerste poli-bezoek wordt er jaarlijks ongeveer 200.000 kilo CO₂ minder uitgestoten, omdat patiënten niet meer hoeven te reizen. Momenteel loopt er een landelijke pilot, geïnitieerd door Bevolkingsonderzoek Nederland, om te onderzoeken of de tool breed uitgerold kan worden.
Digitale intake
Er zijn meer voorbeelden, en dat aantal groeit, van ziekenhuizen en zorginstellingen die (gaan) werken met digitale intake. Zo introduceerde het Catharina Ziekenhuis in 2023 ook al een digitale intake voor patiënten die regelmatig een coloscopie ondergaan. Ook daar worden patiënten voorbereid en geïnformeerd met video's en animaties die stap voor stap uitleg geven over de voorbereiding en het verloop van het onderzoek. Patiënten kunnen deze materialen thuis bekijken en een vragenlijst invullen, waardoor slechts 20 procent van de 2.000 jaarlijkse patiënten nog fysiek op de polikliniek hoeft te verschijnen.
Ook in het triageproces wordt volop gewerkt aan, en getest met, digitale oplossingen die een bijdrage kunnen, en moeten gaan leveren om de druk op de (ouderen)zorg te verminderen en de zorg ook in de toekomst bereikbaar en betaalbaar te kunnen houden. Zo werden enkele maanden geleden enkele succesvolle pilots met digitale triage uitgevoerd bij ouderenzorgorganisaties Groenhuysen en tanteLouise in West-Brabant.
