De ouderenzorg ziet zich de komende tien jaar voor steeds meer uitdagingen geplaatst. Er komen veel veranderingen af op de sector, zoals op het gebied van technologie, de wijze van zorg verlenen en de inzet van medewerkers. Tegelijkertijd blijft de levensverwachting in Nederland toenemen, is de financierbaarheid van de zorg twijfelachtig en leidt vergrijzing leidt tot een toename van de zorgvraag op alle gebieden.
In het licht van al deze ontwikkelingen deed organisatieadviesbureau Morgens onderzoek naar de ouderenzorg van de toekomst: Hoe ziet de ouderenzorg er over 10 jaar uit? Wat kunnen zorgorganisaties doen om bij te dragen aan de ouderenzorg van morgen? En wat zijn daarbij de grootste uitdagingen? Morgens bracht in kaart wat de belangrijkste thema’s zijn in ‘de ouderenzorg van morgen’ door middel van literatuuronderzoek, interviews met beslissers in de zorg en een online survey onder managers en medewerkers van ouderenzorginstellingen.
Trends
Uit deze inventarisatie kwamen drie belangrijke trends naar voren:
- De levensverwachting in Nederland blijft toenemen. De verwachting is dat in 2040 een kwart van de Nederlanders 65-plusser is.
- De financierbaarheid van de zorg is twijfelachtig. Bij ongewijzigd beleid en uitvoering stijgen de uitgaven voor zorg in 2040 tot 174 miljard euro, een verdubbeling ten opzichte van de huidige situatie.
- De vergrijzing leidt tot een toename van de zorgvraag op alle gebieden.
Thema’s
Uit het onderzoek blijkt dat daarnaast zes thema’s de ouderenzorg van morgen bepalen: andere vormen van ouderenzorg, technologische ontwikkeling, kwaliteit van leven, zorg thuis, eigen verantwoordelijkheid van ouderen, en preventie en welzijn.
Zo gaat de digitalisering van de (ouderen) zorg steeds sneller. Zorgprocessen veranderen en er is steeds meer mogelijk om mensen optimaal te ondersteunen bij het ouder worden. Dit draagt bij aan de kwaliteit van leven, maar het vraagt ook andere werkzaamheden en vaardigheden van professionals. In het onderzoek geeft 34 procent van de respondenten aan dat verzorgend en verplegend personeel met de inzet van meer technologie 20 procent of meer tijdwinst kan behalen.
De ouderenzorg van morgen vindt ook meer in de thuissituatie plaats. Ouderen blijven hierdoor in hun vertrouwde omgeving met bekende mensen om zich heen, behouden bestaande sociale contacten en bepalen zelf hun dagritme. Interventies in de thuissituatie vinden (mede met behulp van leefstijlmonitoring) eerder plaats, zodat dure behandeling en (onnodige) opname in een zorginstelling voorkomen worden.
Uitdagingen
Als grootste uitdagingen bij de totstandkoming van de ouderenzorg van morgen, zien zorgmedewerkers personeelstekorten, de adaptie van nieuwe technologie en digitalisering en vertrouwengericht werken in plaats van controlegericht.
Vanuit verschillende actielijnen kunnen de ouderenzorgorganisaties aan de slag om trends, thema’s en uitdagingen op te pakken, stelt Morgens-partner Petra van Zeeland: “Zet in op technologie en innovatie, streef naar sociale inclusie en zorg dat zowel ouderen als de ouderenzorg beter voorbereid zijn op het ouder worden. Netwerkzorg is de basis van de toekomstige ouderenzorg en hanteer positieve gezondheid en persoonsgerichte zorg als uitgangspunten.”
