Het kabinet werkt aan een wet om meer samenwerking over zorgdomeinen heen te stimuleren (Wet langdurige zorg, Wet maatschappelijke ondersteuning en Zorgverzekeringswet). Met deze wet moet het voor de inkopende partijen meer lonen om te investeren in preventieve maatregelen om duurdere zorg te voorkomen of uit te stellen. Digitale toepassingen worden steeds belangrijker in de overgang van zorg naar preventie. Ook hier geldt echter dat opschaling vaak belemmerd wordt door een gebrek aan domein-overstijgende financiering.
Het ‘wetsvoorstel domein-overstijgende samenwerking’ wordt begin maart 2021 ter consultatie via internet aangeboden. Dit betekent dat alle geïnteresseerden vanaf dat moment zes weken de tijd hebben om hier op te reageren. De resultaten van de internetconsultatie moeten het volgende kabinet (op 17 maart zijn de Tweede Kamerverkiezingen) helpen in de besluitvorming over het wetsvoorstel.
Samenwerken voor aansluiting zorg
Gemeenten, zorgkantoren en zorgverzekeraars zijn opdrachtgever en financier in het stelsel van (langdurige) zorg en ondersteuning en zijn meer dan ooit op elkaar aangewezen. Door de hervormingen in de langdurige zorg is de ouderenzorg namelijk opgeknipt in drie domeinen, waardoor de partijen moeten samenwerken om te borgen dat de zorg zo goed mogelijk aansluit op de wensen van de cliënt.
Om goede gezondheid voor zoveel mogelijk burgers te kunnen waarborgen en de zorg betaalbaar te houden, is het volgens de overheid logisch dat gemeenten, zorgkantoren en zorgverzekeraars elkaar in de regio op bepaalde inhoudelijke thema’s opzoeken en samenwerken. Door in te zetten op preventie kan veel (duurdere) zorg voorkomen worden.
Die inzet is echter niet altijd vanzelfsprekend, omdat de kosten van preventieve activiteiten vaak in het ene domein vallen en de baten in het andere. Zo zijn de kosten voor gezamenlijke initiatieven voor preventieve maatregelen vaak voor rekening van de gemeenten en de zorgverzekeraar, terwijl de zorgkantoren ook financieel gebaat zijn bij de resultaten van dergelijke initiatieven, doordat zwaardere en/of duurdere zorg voorkomen kan worden. Hiervoor is het nodig dat er financiële manoeuvreerruimte is om afspraken over de domeinen heen te maken.
Domein-overstijgende initiatieven
Het bovengenoemde wetsvoorstel moet het mogelijk maken dat zorgkantoren mee-investeren in deze samenwerkingsverbanden. Zo kunnen zij bijdragen aan de gezamenlijke domein-overstijgende initiatieven waarvan ook zij de vruchten plukken. Ook stimuleert dit zorgkantoren om preventieve maatregelen te monitoren en evalueren, zodat zij kunnen leren en verbeteren in het herkennen van doeltreffende en doelmatige maatregelen. Voorbeelden zijn initiatieven die bevorderen dat ouderen langer zelfstandig kunnen blijven wonen, waardoor ze minder snel een beroep hoeven te doen op Wlz-zorg.
In ICT&health 1 (februari/maart 2021) onderstreepten bestuursvoorzitter Jolanda Buwalda (VVT-organisatie Omring) en Maurice van den Bosch (OLVG-ziekenhuis Amsterdam) het belang van domein-overstijgende financiering van zorginnovatie voor succesvolle ketenzorg. Zij hebben hier al eerste stappen in gezet op het gebied van samenwerking tussen mensen in cure en care en het vernieuwen van processen. Technologie speelt hierbij een belangrijke faciliterende rol, maar nu is het tijd voor de volgende fase: contractinnovatie en passende financiering. “Ketenfinanciering in plaats van gesegmenteerde financiering per instelling is een must.”
