Therapieland en Huisartsenpraktijk Oude Turfmarkt hebben een online programma ontwikkeld dat patiënten moet ondersteunen bij het afbouwen van antidepressiva. Stoppen met dergelijke medicatie blijkt in de praktijk namelijk vaak lastig. Het programma biedt onder meer ingormatie over afbouwen en de gevolgen hiervan en een terugvalpreventieplan. Beide partijen hopen op een bredere inzet van de e-health module ‘Afbouwen Antidepressiva’.
Jaarlijks gebruiken ongeveer een miljoen Nederlanders antidepressiva. Patiënten die antidepressiva gebruiken na een periode waarin ze weer klachtenvrij zijn, mogen stoppen met deze medicatie. In de praktijk blijkt dit vaak moeilijk te gaan. Kennisinstituut Nivel schetst in een studie dat antidepressiva bij één op de drie patiënten langdurig worden voorgeschreven. Herhaalrecepten worden makkelijk verstrekt en patiënten zijn bang om terug te vallen, stelt Huisarts Peter Vonk van de Amsterdamse huisartsenpraktijk Oude Turfmarkt: "Een (herhaal)recept voorschrijven is gemakkelijk, maar om nou de rest van je leven pillen te slikken is eigenlijk ook niet de bedoeling." E-health moest hier dus een uitweg bieden.
Begeleiding afbouw antidepressiva
Experts zoeken volgens Vonk al langer naar degelijke oplossingen die helpen bij de begeleiding van het afbouwen van antidepressiva. Tijdens een expertmeeting in november 2019, georganiseerd door het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM), bleek opnieuw dat het ontbreekt aan informatie rondom optimale begeleidingsvormen van deze doelgroep. De handreiking ‘Afbouwen SSRI’s & SNRI’s’ van de KNMP, patiëntenvereniging MIND, NHG en NVvP, geeft wel een aanzet richting een passend behandelplan.
In de praktijk blijkt dat begeleiding echter nog steeds enorm ingewikkeld kan zijn. Vonk hierover: “Aan jezelf werken is vaak lastig, de huisarts heeft ook niet veel tijd beschikbaar om dat te begeleiden, daarom is een uitgebreide ‘gereedschapskist’ zoals in de e-health module gegeven wordt ook zo fijn."
Toegankelijke en eenduidige informatie
Om voor iedere patiënt wel deze optimale zorg te kunnen garanderen, heeft Huisartsenpraktijk Oude Turfmarkt in Amsterdam samen met e-health aanbieder Therapieland een e-health module ontwikkeld onder de naam ‘Afbouwen Antidepressiva’. Huisartsen, psychologen en psychiaters kunnen via Therapieland gebruik maken van de online module, waarin toegankelijke en eenduidige informatie over afbouwen geboden wordt. De arts begeleidt het proces, maar de patiënt kan zelf ook veel doen, schetst Vonk.
De patiënt start in het programma met de voorbereiding, verkent zijn motivatie, maakt een terugvalpreventieplan en krijgt op een rustige manier alle benodigde informatie over afbouwen en eventuele ‘bijwerkingen’. Ook tijdens de afbouw ontvangt de patiënt hulp en ondersteuning. De behandelaar blijft contact met de patiënt onderhouden. Antidepressiva kunnen voorgeschreven worden voor verschillende soorten psychische aandoeningen zoals depressie, dwang en angststoornissen. Het programma is zo gemaakt dat het toepasbaar is voor al deze patiënten om te helpen bij het stoppen met deze medicijnen.
Onderzoek effectiviteit e-health module
Huisartsenpraktijk Oude Turfmarkt en Therapieland stellen te geloven dat het programma kan helpen om het afbouwproces te bevorderen. Zij hopen dan ook dat zoveel mogelijk behandelaren en patiënten gebruik zullen maken van het e-health programma. Daarnaast hebben beide organisaties het voornemen om een onderzoek op te zetten naar de effectiviteit en werking van de e-health module.
Er zijn de afgelopen jaren al met regelmaat e-health- en online toepassingen en programma's ontwikkeld om depressiviteit zelf aan te pakken. Vorig jaar lanceerden het Expertisecentrum Depressie van Pro Persona, de Depressie Vereniging en de afdelingen Psychiatrie en REshape Center van Radboudumc nog ‘Depressie Connect’, online community waar kennis en ervaringen met depressie kunnen worden gedeeld. Het Radboudumc werkte ook mee aan de ontwikkeling van een app die moet voorkomen dat mensen die depressief zijn geweest, een terugval krijgen.
