Nederland stevent af op een tekort van ruim 140.000 zorgmedewerkers in 2031, berekende onderzoeksbureau ABF onlangs. Ook met de wegebbende impact van de coronapandemie, dreigt de zorg vast te lopen door vergrijzing en personeelstekorten. Een zorgwekkend vooruitzicht, waar ik graag een ander beeld tegenover zet. Ik geloof in toegankelijke en betaalbare gezondheidszorg voor iedereen, waarin technologie volledig is geadopteerd en functioneert als hulpmiddel om bedden vrij te maken, patiënten monitoring vanuit huis mogelijk te maken, infecties te verminderen en kostbare tijd vrij te maken voor artsen en verpleegkundigen die ze aan patiënten kunnen besteden.
De werkdruk was al hoog. Door de uitval onder zorgpersoneel dat ziek is of besmet thuiszit door de omikron-variant, en inmiddels oploopt tot wel 20 procent, loopt de werkdruk alleen maar verder op. In plaats van nog meer te vragen van zorgmedewerkers, moeten we kijken naar manieren om hen te ontlasten. Telemedicine biedt een concrete optie om de pandemische paraatheid en de weerbaarheid van de Nederlandse zorg te versterken.
Thuisopname van patiënten zorgt voor minder druk op de ziekenhuizen in een mogelijke najaarsgolf van Covid19, maar helpt ook in het opvangen van andere pandemieën en het behandelen van mensen met chronische medische aandoeningen. Dit zorgt niet alleen voor verlichting van de werkdruk en ruimte voor inhaalzorg. Het zorgt ook voor een flinke kostenbesparing.
De gemiddelde kosten van een bed op een verpleegafdeling kost 500 euro per dag. ING berekende onlangs dat ongeveer 45 procent van de ziekenhuiszorg, zorg voor chronische patiënten is. Volgens de bank kan Nederland drie miljard euro per jaar besparen in 2030 – vooral aan personeelslasten - als 20 procent van de chronische zorg buiten het ziekenhuis zou plaatsvinden. Dat is een besparing die technisch nú al georganiseerd zou kunnen worden. Met rigoureuze opschaling van digitale zorg kan over 3 jaar al 30 procent van alle zorg thuis plaatsvinden.
Tijd en handen vrijmaken
We kunnen tijd en handen vrijmaken als we dat willen. Het moeten nog steeds de naaste zorgverleners zijn die voor ons zorgen als we in het zieken- of verpleeghuis liggen. Maar met technologie en andere workflows kunnen we ons veel slimmer aanpassen.
Op dit moment wordt meer dan 40 procent van de arbeidstijd in de zorg besteed aan administratie. Geen verdere digitalisering betekent nog meer administratieve lasten, het verrichten van (onnodige) extra onderzoeken en een grotere kans op vermijdbare medische en medicatiefouten, die 1.100 Nederlandse levens per jaar kosten.
Drie extra uren per dag
Dit werd me duidelijk toen ik het verpleeghuis Lindholm in Denemarken bezocht in verband met opnames voor een documentaire. We voerden een experiment uit waarbij het personeel een microfoon gebruikte om te praten met een medewerker – als substituut voor spraaktechnologie- die de documentatietaak uitvoerde, terwijl de anderen persoonlijke zorg verleenden in plaats van in IT-systemen te typen.
Het experiment was een groot succes en leverde drie ‘extra’ uren per dag op, zonder concessies te doen aan de registratie en kwaliteit. Ik ben ervan overtuigd dat soortgelijke initiatieven op veel andere plekken in de zorg een groot verschil kunnen maken. Dat was ook mijn boodschap toen Netcompany samen met de Danish Heart Association politieke topkandidaten uitnodigde voor een gezondheidsdebat. Hier was er brede politieke steun voor het feit dat een nieuwe manier van denken over workflows en het gebruik van technologie de weg is naar het betaalbaar en bemensbaar houden van de zorg voor iedereen.
Telemedicine
Samen met dr. Thea Kølsen Fischer en haar onderzoeksgroep in het Nordsjællands Hospital heeft Netcompany My e-Hospital ontwikkeld. Een patiënt-managementsysteem voor zorgplanning dat artsen en verplegers in staat stelt om patiënten op een computer, tablet of mobiele telefoon te monitoren. En een speciale my e-Hospital app die patiënten kunnen downloaden op hun telefoon of tablet om hun gezondheidstoestand aan het ziekenhuis te rapporteren. In hun thuisomgeving controleren patiënten elke dag zelf hun hartslag, temperatuur, ademhalingsfrequentie en zuurstofverzadiging.
De app stuurt de metingen van de patiënt naar het ziekenhuis, waar een algoritme de gezondheidstoestand van de patiënt in de gaten houdt en indien nodig alarm slaat. Patiënten kunnen via de app ook zelf contact opnemen met de medische staf, zowel via de telefoon als via videoconsultatie. Deze inzet van telemedicine bespaart bezoeken aan ziekenhuis of huisarts waardoor zeer waardevolle tijd vrijgemaakt wordt voor artsen en verplegers.
Menselijke hulpbronnen beter gebruiken
Door gebruik te maken van technologie zoals telemedicine en data kunnen we ook de administratieve taken vergemakkelijken en daardoor meer handen vrijmaken voor de zorg - terwijl we tegelijkertijd belangrijke kennis vergaren over wat werkt in onze behandeling. Ik zie elke dag hoe technologie het leven en werken van mensen verbetert. Dat geldt ook in de zorg. Maar om te slagen, is het nodig dat we naar de basis durven te kijken. Want met goed management en moderne technologie kunnen we de menselijke hulpbronnen die we hebben veel, veel beter gebruiken.
