KNO-artsen van het Erasmus MC hebben voor het eerst in Nederland een complexe ooroperatie voorbereid met een gepersonaliseerd, 3D-geprint bot van de patiënt. Dankzij deze innovatieve aanpak konden zij vooraf oefenen op het exacte model van het aangetaste bot, inclusief ontsteking. De techniek biedt nieuwe mogelijkheden voor precisiechirurgie en betere voorlichting van patiënten bij complexe ingrepen.
Voor het Erasmus MC betekent dit een innovatieve mijlpaal in de voorbereiding op complexe KNO-chirurgie. Voor het eerst in Nederland oefenden artsen een ooroperatie op een op maat geprint 3D-model van het mastoïd – het bot achter het oor – dat specifiek was gebaseerd op de anatomie én de aandoening van de patiënt. De technologie biedt nieuwe perspectieven voor gepersonaliseerde zorg, vooral bij zeldzame en risicovolle ingrepen.
Oefenen op 3D-model
De casus betrof Joris Jutte (33), bij wie een zeldzame, aangeboren variant van cholesteatoom werd vastgesteld. Deze chronische middenoorontsteking met destructieve eigenschappen bevond zich dicht bij de hersenen, wat de operatie extra complex maakte. KNO-arts Hylke van der Toom kon dankzij het 3D-model de ingreep vooraf oefenen, wat resulteerde in meer precisie, minder risico’s en een beter geïnformeerde patiënt.
De technologie is ontwikkeld binnen het Erasmus MC in samenwerking met TU Delft. Klinisch technoloog Bart Cornelissen en KNO-arts Mick Metselaar gebruikten kunstmatige intelligentie om uit CT-scans automatisch patiëntspecifieke 3D-modellen te genereren, compleet met gekleurde weergaven van kritieke structuren zoals zenuwen en bloedvaten. Hierdoor hoeven deze kenmerken niet langer handmatig aangebracht te worden, wat het proces efficiënter én nauwkeuriger maakt. In deze video legt KNO-arts Hylke van der Toom uit hoe de nieuwe aanpak met het 3D ‘oefenmodel’ werkt.
Meerwaarde nieuwe aanpak
Tot voor kort oefenden artsen met generieke 3D-geprinte modellen op basis van één ontwerp. Dankzij de nieuwe aanpak kunnen nu unieke anatomieën én pathologieën worden nagebootst, wat vooral bij complexe casussen – zoals die van Jutte – van onschatbare waarde is. “Het gaf rust dat ik wist wat ik kon verwachten. Bovendien kon ik de patiënt vooraf beter informeren,” aldus Van der Toom.
Jutte is blij dat hij als eerste van deze techniek kon profiteren. “Als dit anderen helpt, is dat alleen maar positief.” Het Erasmus MC is momenteel het enige ziekenhuis in Nederland dat gepersonaliseerde 3D-modellen inzet voor KNO-chirurgie, maar de verwachting is dat deze aanpak breder navolging krijgt in de toekomstgerichte zorgpraktijk.
In 2023 werd in het Meander Medisch Centrum met succes een niertumor verwijderd met behulp van een 3D-model. Daardoor konden chirurgen de tumor en omliggende bloedvaten nauwkeurig in kaart brengen, wat een nierbesparende operatie mogelijk maakte omdat beter kon worden ingeschat dat er bij een gedeeltelijke verwijdering van de nier nog voldoende bloedtoevoer over zou blijven voor het behoud van een redelijke nierfunctie.
