Voor innovatieve oplossingen in de zorg wordt geïntegreerde fotonica een doorslaggevende technologie. Hiermee kan de zorg in de toekomst veel toegankelijker én goedkoper worden. Enzyre, een spin-off van het Radboudumc, werkt aan een apparaat dat de stollingsfactor VIII in het bloed onderzoekt. Daarbij speelt geïntegreerde fotonica ook een belangrijke rol.
De belofte dat geïntegreerde fotonica de zorg toegankelijker kan maken is gestoeld op het feit dat patiënten straks zelf thuis onderzoeken kunnen uitvoeren en dus niet meer naar het ziekenhuis hoeven te reizen. Daarnaast is de technologie goedkoper, waardoor de zorgkosten nog verder beperkt kunnen worden.
De technologie kan onder andere gebruikt worden voor het meten van het zuurstofniveau in het bloed, het scannen van een verdachte moedervlek of het maken van een hartfilmpje. Dit zorgt ervoor dat ziektes eerder, en mogelijk ook in een vroeger stadium, ontdekt worden. Ook dat draagt bij aan een daling van de zorgkosten, omdat eerder gestart kan worden met een behandeling, de patiënt waarschijnlijk sneller hersteld en mede daardoor minder zorg nodig is.
Fotonica ontwikkeling bij Enzyre
Enzyre is een startup, en spin-off van het Radboudumc, dat geïntegreerde fotonica gebruikt voor haar zorginnovaties. Zo werkt men daar aan een apparaat dat de stollingsfactor VIII in het bloed onderzoekt. Het bedrijf werd in 2015 opgericht door Waander van Heerde. Naast Enzyre is hij ook nog steeds, parttime, hoofd van het speciale stollingslab van het Radboudumc.
“Onze platformtechnologie zal als eerste ingezet worden voor hemofiliepatiënten. Deze mensen hebben in hun bloed een tekort aan factor VIII waardoor ze een grote kans hebben op bloedingen. Dat kun je heel goed behandelen via injecties waarmee patiënten zelf die hoeveelheid FVIII op het juiste niveau brengen. Met ons apparaat kan de patiënt thuis meten hoe groot dat tekort aan Factor VIII is. Met een aanvullende injectie kan die patiënt het dan zelf snel aanpassen, waardoor de bloeding stopt”, aldus Van Heerde.
De toepassing meet het aantal fotonen in het bloed. Op dit moment wordt dat gedaan met een sensor die op klassieke chips werkt. In de toekomst moet dat mogelijk worden met geïntegreerde fotonica. Het gebruik van fotonische sensors heeft diverse voordelen. Ten eerste wordt het onderzoek goedkoper én sneller en is er minder bloed nodig.
Van Heerde voorspelt dan ook een grote toekomst voor fotonica in de zorg. “De zorg moet goedkoper worden. Dat kan met geïntegreerde fotonica, omdat optische chips sneller zijn, minder energie gebruiken en het hierdoor efficiënter wordt. Door fotonica is het laboratorium niet meer in het ziekenhuis, maar brengen we het bij de patiënt in de huiskamer."
Fotonische chips
Bij fotonica worden lichtdeeltjes, fotonen, gebruikt om informatie over te dragen. De technologie detecteert, genereert, transporteert en verwerkt licht. Fotonica wordt onder andere toegepast in zonnecellen, sensoren en glasvezelnetwerken.
Fotonische chips, of Photonic Integrated Circuits (PICs), integreren de verschillende fotonische (en elektronische) functies in een microchip. Die worden gebruikt in de ontwikkeling van energiezuinige apparaten en worden op een vergelijkbare manier geproduceerd als traditionele chips. Door massaproductie zullen de kosten van fotonische chips dalen.
Een ander voorbeeld van de mogelijkheden die fotonica in de zorg kan ontsluiten stamt uit 2019. Quix, een spin-off van de Universiteit Twente, startte toen met de ontwikkeling van een fotonische chip voor onderzoekers en R&D-afdelingen. Met deze chip moet het onder andere mogelijk worden om complexe berekeningen bereikbaar te maken voor onderzoekers in de zorg. Denk dan bijvoorbeeld aan het doorrekenen van hoe een molecuul functioneert of het kiezen van een medicijn dat precies op het individu is toegesneden.
