Gebruik van sociale media leidt niet tot slaap- en psychische problemen op de korte of langere termijn. Dat blijkt uit grootschalig Nederlands onderzoek. Bij geen enkele leeftijdsgroep is sprake van een negatieve invloed van gebruik van sociale media. Ook bij eenzame mensen leidt dit gebruik niet tot meer problemen. Wél zijn er aanwijzingen voor een omgekeerd verband. Mensen met psychische of slaapproblemen zouden vaker sociale media gebruiken.
Dit zijn de belangrijkste uitkomsten van een
groot longitudinaal onderzoek van onderzoeksinstituut CentERdata, Tilburg University en de Universiteit van Pavia. De uitkomsten zijn gebaseerd op een representatieve steekproef uit de Nederlandse bevolking (3.486 Nederlanders van 16 jaar en ouder). Volgens de betrokken partijen is niet eerder zo’n omvangrijk onderzoek naar dit onderwerp uitgevoerd.
Mate gebruik centraal
Met een tussenpoos van een jaar is tweemaal uitgebreid aan de onderzoeksdeelnemers gevraagd of ze gebruikmaken van sociale media (zoals WhatsApp, Twitter, Facebook, Instagram, SnapChat). Daarbij werd vooral ingegaan op hoe vaak ze chatten en hoe vaak ze berichten of boodschappen lezen of plaatsen.
Tegelijk zijn psychische en slaapproblemen en eenzaamheid in de periode vóór en ná de twee enquête-momenten in kaart gebracht. Of méér gebruik van sociale media samenhangt met méér psychische en slaapproblemen op de korte of langere termijn, is onder meer onderzocht binnen de gehele onderzoeksgroep, binnen verschillende leeftijdscategorieën, en bij mensen die voorheen wel of niet eenzaam waren.
Geen toename problemen
De resultaten tonen dat mensen die méér gebruik maken van sociale media, niet méér psychische of slaapproblemen hebben op de korte (circa één maand) of langere termijn (circa één jaar). In de achterliggende analyses is rekening gehouden met bestaande psychische problemen, slaapproblemen en eenzaamheid in de periode ervóór, zo stellen de onderzoekers. Daarmee wordt volgens hen voorkomen dat verkeerde conclusies worden getrokken.
Wanneer geen rekening wordt gehouden met reeds bestaande problemen, dan lijken mensen die veel sociale media gebruiken wel meer psychische en slaapproblemen op de korte en langere termijn te hebben. Dit zou verklaren waarom sommige studies die geen rekening houden met al bestaande problemen, wél een effect van sociale media gebruik lijken te vinden. De uitkomsten suggereren verder dat mensen met psychische of slaapproblemen wel vaker sociale media (gaan) gebruiken.
Positieve invloed social media
Diverse recente studies tonen aan dat social media een positieve invloed kunnen hebben op het gebied van geestelijke gezondheid. Zo kan het delen van negatieve emoties door jongeren via social media en feedback die er op wordt gegeven, leiden tot het bijstellen van deze emoties. Dat kwam
vorig jaar december naar voren uit promotieonderzoek van communicatiewetenschapper Carmina Rodríguez Hidalgo aan de UvA.
In oktober 2018 bleek
volgens een proefschrift waarop Edin Smailhodzic aan de Rijksuniversiteit Groningen promoveerde dat onderling contact tussen patiënten via social media leidt tot een betere relatie met de zorgverlener. Vooral wanneer de online interactie van chronisch zieken gericht is op het uitwisselen van emotionele steun, kan dat de band van patiënten met hun dokter versterken.
Publicatie studie
Een publicatie over de studie naar social media is net verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift Computers in Human Behavior: Does social networking sites use predict mental health and sleep problems when prior problems and loneliness are taken into account? A population-based prospective study. In: Computers in Human Behavior. Auteurs zijn: Velden, P.G. van der, Setti, I., Das, M., & Meulen, E. van der (2019).
Openingsmanifestatie van de e-healthweek 2019
Wilt u ook weten hoe, waarmee en met wie de zorg haar toekomst nu al implementeert? Bezoek dan op 21 januari 2019 de jaarlijkse ICT&health Openingsmanifestatie van de e-healthweek. Entreekaarten zijn gratis, maar het aantal nog beschikbare plaatsen zijn beperkt. Dus wacht niet en meld u snel aan want op is op!
