Samen met het Zuyderland ziekenhuis zijn TNO, het CBS en CZ er in geslaagd om te bewijzen dat gevoelige data tot meerdere bronnen gemeenschappelijk geanalyseerd kunnen worden zonder dat die data daadwerkelijk gedeeld hoeven te worden. Dit betekent dus dat de privacy en vertrouwelijkheid van de data niet in het geding komen. De technologie die dat mogelijk maakt is gebaseerd op cryptografische technieken en het maken van goede samenwerkingsafspraken.
Door de nieuwe technologie kunnen grote hoeveelheden data maximaal gebruik worden voor het verbeteren van de zorg zonder dat daarvoor onderlinge datadeling nodig is. De geslaagde proef in het Zuyderland opent deuren voor het sneller verifiëren van innovaties. Dit resulteert uiteindelijk in een kortere 'time-to-market' van deze (zorg)innovaties.
“Zorginnovaties zijn ontzettend belangrijk voor de zorg, maar niet iedere innovatie is even waardevol. Dankzij deze nieuwe technieken kunnen we beschikbare data betekenisvol maken. We kunnen sneller bepalen welke innovaties ook daadwerkelijk waarde toevoegen aan de zorg, zodat de patiënt goede, passende zorg krijgt op de door hem gewenste wijze. Maar we weten ook eerder welke innovaties kunnen bijdragen aan het beheersen van de stijgende kosten van de zorg, of de druk op het zorgpersoneel kan verminderen”, vertelt Tjerk Heijmens Visser, Strateeg Digitale Innovatie.
Wetgeving staat datadeling in de weg
Zorgorganisaties, instellingen en onderzoekers verzamelen steeds meer data. Die data wordt vaak verspreid over de verschillende instanties opgeslagen. Het combineren van databronnen kan van groot belang zijn voor de maatschappij. Privacy wetten staan datadeling echter steeds vaker in de weg. Bovendien spelen daarbij ook de maatschappelijke zorgen over privacy en vertrouwelijkheid een rol.
Het ontbreken van de mogelijkheid om datadeling in te zetten betekent voor de ontwikkeling en innovatiekracht binnen de gezondheidszorg dat het in bepaalde gevallen ingewikkeld is om inzicht te verwerven. Inzichten die zouden kunnen leiden tot veranderingen in de zorg zoals deze nu standaard geleverd wordt.
Multi Party Computing
Een mogelijke oplossing voor het datadeling probleem is het zogenoemde Multi Party Computing. Een technologie die al in de jaren 80 van het vorige millennium ontwikkeld werd binnen de academische wereld. Het toepassen van deze technologie in de praktijk is echter altijd een forse uitdaging.
"De samenhang tussen techniek en procesafspraken voorkomt dat informatie over individuen wordt onthuld. MPC is een ‘gereedschapskist’ met cryptografische technieken, die het mogelijk maakt dat meerdere partijen gezamenlijk aan data kunnen rekenen, alsof ze een gedeelde database hebben. Doordat de data is versleuteld, kunnen er statistische berekeningen op worden losgelaten en inzicht uit data worden gehaald, zonder dat de partijen andermans data kunnen inzien. De procesafspraken zorgen ervoor dat alleen geautoriseerde partijen berekeningen kunnen uitvoeren. Tevens worden de berekeningen zowel vooraf, gedurende, als na de uitvoering hiervan getoetst aan deze afspraken om te voorkomen dat gevoelige informatie wordt onthuld", zo beschrijven de samenwerkende partijen de technologie voor datadeling die in de praktijktest toegepast én bewezen werd.
Succesvolle praktijktest
TNO heeft nu samen met het CBS, CZ en het Zuyderland ziekenhuis voor het eerst in Nederland aangetoond dat deze technieken ook in de praktijk gebruikt kunnen worden op persoonsgegevens. En dan op zo'n manier dat het ook voldoet aan de hoogste normen van de bescherming van de persoonsgegevens van burgers.
Met de praktijktest willen de partijen de betrouwbaarheid en nauwkeurigheid van het ontwikkelde decentraal platform valideren. Voor die validatie is de effectiviteit gemeten met bijzondere persoonsgegevens van patiënten die een e-health app gebruiken binnen Zuyderland. De praktijktest is zoals gezegd succesvol verlopen. De betrokken partijen hebben inzicht kunnen kringen in de impact van de e-health app op de zorgketen. In totaal is de data van 4350 patiënten geanalyseerd. Met de test is aangetoond dat deze nieuwe vorm van data analyseren tot completere inzichten leidt dan wanneer deze analyses op basis van één dataset zijn uitgevoerd.
Lees ook het achtergrondartikel over het initiatief van TNO, CZ, het CBS en het Zuyderland ziekenhuis in ICT&health 5, die op 21 oktober verschijnt.
