In doktersverslagen staan regelmatig voor leken onbegrijpelijke termen. Dat bemoeilijkt onnodig de communicatie tussen arts en patiënt. Een collectief van Gentse wetenschappers heeft daar iets op bedacht en een app, genaamd Spexter, ontwikkeld. Deze kan complexe verslagen omzetten in jip-en-janneketaal, zodat de patiënt beter begrijpt wat er precies met hem of haar aan de hand is.
De Gentse start-up NextGenics heeft een app genaamd Spexter ontwikkeld, waarmee medische documenten begrijpelijker worden voor patiënten. Begin mei 2023 werd het eerste werkende prototype van de app gepresenteerd in het Experimentcafé over dokterstaal in De Krook. De app helpt om moeilijke termen, waar artsen vaak zo tuk op zijn, om te zetten in kraakheldere jip-en-janneketaal.
Dat is nodig ook, want dikwijls staan in verslagen of documenten van dokters bol van de moeilijke termen. Zo’n verslag kun je 'inscannen' in Spexter en vervolgens worden de medische termen in een handomdraai vervangen door makkelijk te begrijpen woorden. In een verslag kan bijvoorbeeld staan dat palpitaties hebt en de app maakt daar dan simpelweg 'hartkloppingen' van.
Zorg 'verstaanbaar' maken
De app kwam tot stand dankzij een bijzondere ontmoeting tussen Marie Spexter en Comon. Comon is een open laboratorium waar wetenschappers en technologen samenwerken met creatieve Gentenaars. Ze bedenken technologische oplossingen op mensenmaat en testen die. Leuk is dat bij Comon iedereen uitvinder is en mee mag doen.
Marie Spexter zag een oproep van Comon om de zorg ‘beter verstaanbaar’ te maken. Ze schreef zich in en werd zo één van de uitvinders tijdens de miniproeftuinen van Comon. In de schoot van Comon, tijdens een vijfdaagse Design Sprint, werd vervolgens de app Spexter geboren die een medisch verslag om kan zetten in jip-en-janneketaal. Op de website van Comon vertelt Marie: "Spexter staat nu nog in de kinderschoenen, maar ik denk dat de app een enorm potentieel heeft.”
Jip-en-janneketaal in Nederland
De Gentse app kun je misschien nog wel het beste te vergelijken met een medisch woordenboek, maar dan wel één dat alle moeilijke termen tegelijkertijd voor je vertaalt. Voorlopig zit de app nog in een testfase en kunnen er enkel cardiologische termen vertaald worden. Maar het is de bedoeling dat de app in de toekomst uitgebreid wordt.
Niet alleen in België maar ook in Nederland wordt trouwens op meerdere plekken hard gewerkt aan het realiseren van begrijpelijke medische communicatie. Nictiz is in dit kader bijvoorbeeld onlangs, begin mei 2023, gestart met een traject om duizenden medische concepten uit de reusachtige medische encyclopedie SNOMED te vertalen naar jip-en-janneketaal. De drijfveer van Nictiz is dezelfde als die van de ontwikkelaars van de Belgische app. Het gaat er simpelweg om dat een patiënt die zijn eigen medische dossier beter begrijpt, meer grip op zijn eigen zorg krijgt en beter kan communiceren met de zorgverlener.
