In het HagaZiekenhuis zijn op initiatief van een apotheker en een specialist longoncologie de protocollen rond chemotherapie nog eens goed tegen het licht gehouden. Door enkele veranderingen aan te brengen is de chemotherapie voor patiënten nu minder belastend geworden, verloopt de behandeling effectiever én blijft er meer tijd over voor begeleiding van de patiënt.
Patiënten met kanker krijgen vaak chemotherapie als behandeling. Bij het HagaZiekenhuis gebeurt dit nu net iets anders dan voorheen, waardoor de therapie minder belastend wordt. De patiënten krijgen niet meer in het ziekenhuis via een infuus hun medicatie tegen misselijkheid, maar al vooraf als ze nog thuis zijn. Tevens zijn er enkele veranderingen doorgevoerd waardoor de behandeling minder tijd kost.
Cytostatica bij chemotherapie
De medicijnen die bij chemotherapie worden gebruikt heten cytostatica. Cytostatica stoppen of remmen de groei van kankercellen in het lichaam of breken deze af. Apotheker Bert Storm: “Samen met artsen, apotheek en verpleegkundigen hebben we de behandeling met cytostatica verbeterd.”
Voorheen kregen patiënten, die in het ziekenhuis waren voor een chemokuur, eerst medicijnen tegen misselijkheid. Dat ging via een infuus. Daarna, na wisseling van het infuus, werd pas de chemomedicatie toegediend. Soms slikte de patiënt thuis ook nog een tablet tegen misselijkheid. “Zo’n dubbele dosering is dus in veel gevallen niet nodig”, vertelt Bert Storm. “Uit ons onderzoek blijkt dat je in de meeste gevallen prima thuis al meerdere tabletten tegen misselijkheid kunt innemen. Toedienen via het infuus hoeft dan niet meer.”
Minder infuuswissels
De meeste patiënten slikken nu alleen thuis nog tabletten tegen misselijkheid. Ze krijgen van de apotheek een handige medicatierol mee, waarin de tabletten verpakt zijn per innamemoment. In het ziekenhuis starten de patiënten meteen met de chemomedicatie. Daardoor kunnen ze ook weer sneller naar huis. Doordat een infuuswissel niet langer nodig is, heeft de verpleegkundige meer tijd om de patiënt te begeleiden én is de kans op infectie kleiner. De apotheek hoeft door de verandering minder infuuszakken voor te bereiden.
Meer tijd voor de patiënt
Waar mogelijk zijn de doorlooptijden van chemo-infuus na het uitvoerig controleren van de protocollen, waar mogelijk versneld. Dat levert voor patiënt en medewerkers wederom tijdwinst op en dat is voor iedereen prettig. Hiernaast zijn er nu minder controlerondes tijdens de chemokuur. “Tijdens de chemokuur controleren de verpleegkundigen regelmatig de bloeddruk, hartslag en ademhaling van de patiënt. Soms worden 10 controlerondes voorgeschreven. Maar uit ons onderzoek blijkt dat die zelden allemaal nodig zijn. De vrijgekomen tijd kan de verpleegkundige aan de patiënt besteden”, legt Bert Storm uit. Hij hoopt dan ook dat andere ziekenhuizen dit voorbeeld van Haga zoveel mogelijk zullen navolgen. “Het kost flink wat tijd om het allemaal goed te regelen, maar het is de moeite ruimschoots waard.”
Chemotherapie en innovatie
Niet alleen in het HagaZiekenhuis wordt hard gewerkt om chemotherapie te innoveren. Het Amsterdam UMC heeft bijvoorbeeld een cytostaticarobot die het werk van verpleegkundigen verlicht die de chemo bereiden. Tevens wordt op diverse plekken onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om chemotherapie thuis op de bank te kunnen ondergaan. In de praktijk gebeurt dit in sommige gevallen al bij de Gelderse Vallei waar zorgprofessionals met een zogeheten Oncocar bij mensen thuis komen.
