Het is essentieel dat cliënten(raden) meepraten en meebeslissen. Juist ook over de inzet van zorgtechnologie met cliënten in de gehandicaptenzorg. Academy Het Dorp en Vilans ontwikkelden hiervoor binnen de Innovatie-impuls Gehandicaptenzorg een praktische handreiking voor cliënten- en familieraden. Die handreiking blijkt in een duidelijke behoefte te voorzien: een waardevol hulpmiddel om vanuit het cliëntperspectief zorgtechnologie in te zetten.
Zorgtechnologie kan de zelfredzaamheid en zelfstandigheid van mensen vergroten, vertelt Agnes van der Poel, onderzoekscoördinator Innovatie-impuls en werkzaam bij Academy Het Dorp in editie 1 van ICT&health, 2021. "Bijvoorbeeld een app die iemand in staat stelt om zelf te koken of met het OV te reizen. Een robot die helpt om structuur en overzicht in de dag te brengen, of een robotlepel die iemand met een handicap in staat stelt om zelfstandig te eten in plaats van dat iemand hapjes moet geven."
Rol zorgtechnologie bij beperkingen
Krijn Buchly, voorzitter van de cliëntenraad van De Lichtenvoorde, aanbieder van zorg en ondersteuning in de regio Oost-Gelderland, onderstreept dit. “Ook voor mensen met een beperking is het heel belangrijk om gewoon mee te kunnen doen in de maatschappij”, zegt hij. “Zorgtechnologie kan daarin een grote rol spelen, dat zie ik dagelijks om mij heen. Een hulpmiddel om de gordijnen te openen en te sluiten bijvoorbeeld. Een spraakcomputer die het iemand met een spraakbeperking mogelijk maakt te communiceren.
De rol van zorgtechnologie is de kwaliteit van leven van de cliënten te verbeteren, stelt ook Annemiek Dekkers, coach van de cliëntenraad van De Lichtenvoorde. Het raakt de cliënt rechtstreeks, dus is het logisch dat die ook een rol heeft in het beslisproces over de inzet van zorgtechnologie. Onze cliënten zijn ook heel goed in staat om hierover mee te praten, als we de vraagstukken die hierbij een rol spelen maar vertalen in bijvoorbeeld filmpjes, pictogrammen of praktische voorbeelden. Wát we hiervoor het best inzetten, kan van mens tot mens en van locatie tot locatie sterk verschillen."
Handreiking cliëntenraden moet helpen
Kortom: veel zorgorganisaties willen graag meer technologie inzetten. Omdat technologie het leven van cliënten raakt, is het belangrijk dat zij hierover meepraten en meebeslissen. Hoe kun je als cliënten-, bewoners- of verwantenraad proactief meepraten en meebeslissen over technologie? En hoe kun je als begeleider, manager of bijvoorbeeld bestuurder cliënten meer betrekken bij de verschillende stappen die worden doorlopen bij het implementeren van technologie in de zorgorganisatie? De binnen de Innovatie-impuls Gehandicaptenzorg ontwikkelde handreiking cliëntenraden is bedoeld om dit soort vragen te beantwoorden.
Buchly heeft inmiddels kennis gemaakt met de handreiking cliëntenraden, die bedoeld is om cliënten- en verwantenraden gericht te laten meepraten en meebeslissen over de inzet van zorgtechnologie in de gehandicaptenzorg. “Die handreiking is heel goed opgezet”, zegt hij. “Hij omschrijft heel goed wat op het gebied van zorgtechnologie allemaal mogelijk is voor cliënten, met afbeeldingen erbij. Echt heel leerzaam, om je te laten zien wat er allemaal kan. En dat is steeds meer natuurlijk, want de ontwikkelingen op dit gebied gaan erg hard.”
Meepraten over inzet technologie
Iedereen moet kunnen meepraten over de inzet van technologie, stellen Academy Het Dorp en Vilans. Want iedereen heeft een mening, ongeacht het niveau. Om die mening boven tafel te krijgen, biedt een hulpmiddel als de handreiking cliëntenraden, soms uitkomst. Het document schetst bij welke stappen en op welke manier bewonersraden, cliëntenraden en verwantenraden kunnen meepraten en meebeslissen over technologie:
- Stap 1: de visie en het beleid van de zorgorganisatie.
- Stap 2: het vraagstuk en het kiezen van technologie.
- Stap 3: het gebruik van de technologie.
- Stap 4: de evaluatie en het vervolg.
In de handreiking staat per stap informatie en vooral veel inspiratie, aldus de initiatiefnemers. Naast waardevolle tips worden tal van aansprekende voorbeelden aangehaald. En de handige invulkaart met een aantal voorbeeldvragen per stap, helpt gebruikers ook vooruit.
Download de handreiking cliëntenraden.
