Een groot probleem in de geneeskunde vormt het voldongen feit dat als je de ene ziekte effectief bestrijdt er een andere kwaal voor terugkomt. Voorkwam je door het amputeren van ledematen dat soldaten op het slagveld stierven? Werden de pest en cholera uitgeroeid door betere drinkwatervoorzieningen? Dan rukten longontsteking en bloedvergiftiging wel weer op - tot antibiotica hun intrede deden.
Vaccinaties bestrijden nu de grote epidemieën. Kanker en aids grepen hun kans maar zijn inmiddels gewoon chronische ziekten geworden. En versleten gewrichten of complete organen rollen binnenkort uit de 3D-printer of biotechnische weefselkweek.
Wat blijft er over als medische grens? Vooralsnog het brein, de zintuigen en het centraal zenuwstelsel (CZS). Maar ook daar vindt momenteel een ware e-health-revolutie (evolutie) plaats.
Brein, centraal zenuwstelsel en zintuigen
Er is tegenwoordig nog een final frontier, om in Star Trek-termen te spreken: veroudering van het brein en zintuigen plus complexere aandoening van het zenuwstelsel houden stand en nemen zelf gestaag toe door de vergrijzing van de bevolking.
Dementie, alzheimer, vermindering van het vermogen om te zien en horen plus de achteruitgang van het CZS maken van ouderdom geen pretje. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld ook traumatische laesies en ALS of multiple sclerose. Weten e-health en biomechanica / technologie daar straks ook raad mee? Het antwoord luidt alvast een veelbelovend ‘ja’.
Nanobots
De bekende futuroloog Ray Kurzweil voorspelt het al jaren. Nanobots gaan lichaamsstructuren ‘bionisch’ overnemen en/of herstellen. Dergelijke-technologie op medisch verantwoorde schaal is inmiddels al inzetbaar. Kurzweil voorziet dat in 2030 nanobots gewoon door ons lichaam circuleren en behalve het lichaam gezond houden ook de hersenen voortduren opfrissen en met de cloud gaan verbinden.
Dat ‘brain in the cloud’ opent een compleet nieuwe dimensie van communicatie, informatie opnemen, de leefomgeving aansturen en beleving. Rond 2045 zou er dan een zogenaamde ‘technological singularity’ gaan plaatsvinden waarbij mens, AI-robottechnologie en IP-netwerken naadloos met elkaar versmelten.
Implantaten
Kurzweil voorspelde in 2015 de brede opkomst van bionische hersenimplantaten. Die maakten in de jaren 2016-2018 een ware evolutie door. Hersenimplantaten voor het zien en horen, behandeling van Parkinson (deep brain stimulation) zijn ook al gemeengoed geworden. De behandeling van dwarslaesies met behulp van implantaten in CZS is sinds enkele jaren eveneens realiteit.
Relatief nieuw zijn de flexibele (rekbare) plastic elektroden voor breininterfaces (Stanford University) en andere hersenimplantaten. Niet alleen puur verbinden maar ook biologische interactie op celniveau met ingroei van weefsels in de implantaten. Bovendien kan je deze polymeren gewoon met de 3D-printer fabriceren.
Artifical Intelligence
Nog een stap verder gaat het verbeteren van ons brein op basis van AI en machineleren. Dat heeft zo zijn invloed op meerdere fronten:
- Het beter en nauwkeuriger laten uitvoeren van basistaken op het gebied van waarnemen, automatisch handelen en uitvoeren. Dat maakt hersencapaciteit vrij voor andere belangrijkere taken en creativiteit.
- Het verbeteren van de zintuig- en communicatiefuncties. Dat maakt een betere interactie met de omgeving mogelijk en vermindert communicatieproblemen.
- Het stimuleren van (nog) ongebruikte hersengebieden.
- Het aanpakken van zowel fysieke als psychische beperkingen. AI werkt effectief om de barrières heen en kan allerlei stoornissen in onze neurale netwerken en psychische problemen aanpakken.
- Het vergroten van ons leervermogen en intellect.
Ongewenste final frontier?
Maar is deze ‘final frontier’ nu niet juist hetgeen waarvoor al die sciencefiction-auteurs en tal van wetenschappers al jaren waarschuwen? De robotisering van de mens? Daar zit een kern van waarheid in. maar de evolutie gaat als een soort -health-Darwin onverdroten verder.
Wie zich niet aanpast valt straks uit de boot of van de trein. Dan maar gewoon verder evolueren met zelf de ethische touwtjes strak in de handhouden!
Grote commerciële schaal
De ontwikkelingen van e-health bij het menselijk brein zijn niet meer uitsluitend het domein van medische wetenschappers. Commerciële partijen zien er veel brood in. Onlangs haalde Elon Musk van Tesla de pers met Neuralink. Een eigen bedrijf om de techniek van hersenimplantaten te vervolmaken. Dit zowel op het gebied van de implantaten zelf als de interfacing met computers, de cloud en het Internet of Things.
Daarnaast voert Musk hier ook aan dat het hoog tijd wordt om zelf de touwtjes strak in handen te nemen voordat wij als mens links en rechts door de AI-techniek worden gepasseerd. In het ergste geval blijft er dan een inferieure soort, de mens, achter.
Vlak verder landen zoals India niet uit. Achter de schermen gaat het hier om technische grootmachten met veel capaciteit, meer technologie dan je denkt en vooral ook veel inventiviteit. Daar wordt op grote schaal aan neuro-implantaten gewerkt.
Breinimplantaten, nanobots en AI gaan gewoon door met het helpen evolueren van ons menselijk brein en CZS. Een prima manier om beperkingen en ziekten te verhelpen. Weer een final frontier geslecht door e-health. Dat alles moet wel gebeuren met een toeziend en waakzaam oog dat voorkomt dat de technologie er straks met onze menselijkheid vandoor gaat.
