Hoe heeft Israël de coronapandemie ‘gehackt’ met opkomende technologieën? Wat maakt het land tot een levendige hub voor innovatieve startups? ICT&health International interviewt Carsten Ovens hierover, uitvoerend directeur van ELNET, het European Leadership Network (Duitse afdeling).
Hoe heeft Israël geprofiteerd van de digitalisering in de gezondheidszorg toen COVID-19 de wereld trof?
“Al in 1995 begon Israël met digitalisering van patiënt- en andere gegevens in het zorgsysteem, inclusief de volksgezondheid. De verplichte ziektekostenverzekering dekt 99 procent van de burgers volledig, die ook over elektronische medische dossiers beschikken. Bovendien zijn de systemen interoperabel, wat het verzamelen en analyseren van gegevens mogelijk maakt.”
“Deze digitale ruggengraat van het zorgstelsel heeft bijgedragen aan de bestrijding van de COVID-19-pandemie. Zo werden de beschikbare gegevens in het systeem aan Pfizer/BioNTech geleverd voor onderzoek naar COVID-19-vaccins. Verschillende landen gebruikten de bevindingen vervolgens om strategieën voor vaccinatie en pandemiebeheer voor te bereiden. Zo profiteerde iedereen van de digitalisering van de infrastructuur.”
Welke sleuteltechnologieën waren bijzonder nuttig?
“Drie groepen technologieën waren nuttig. Ten eerste oplossingen voor monitoring, contacttracering en rapportage. Het Israëlische ministerie van Volksgezondheid werkte samen met GlobeKeeper voor het vrijwillig volgen van het coronavirus om de verspreiding van het virus te vertragen. De app HaMagen – Hebreeuws voor Het Schild – was een van de eerste volgsystemen, snel geadopteerd en veel gebruikt.”
“De groep technologieën voor pandemische surveillance was symptoomdetectie en diagnose - veel interessante tools op dit gebied zijn ontwikkeld door lokale startups. Bijvoorbeeld AI-aangedreven triage op afstand van COVID-19-symptomen in realtime of een app voor vroege detectie van verslechtering van de patiënt door middel van vitale functies.”
“En natuurlijk telegeneeskunde, waarbij patiënten op afstand toegang hebben tot gezondheidsdiensten tijdens een lockdown. We hebben enorme vooruitgang gezien in deze technologieën. TytoCare is bijvoorbeeld een alles-in-één oplossing voor medisch onderzoek op afstand waarmee artsen in contact kunnen komen met patiënten thuis om hun gezondheidstoestand te controleren met behulp van een handig apparaat. Er waren ook eerste proeven met robottechnologieën die zich nog in de vroege ontwikkelingsfase bevinden.”
Welke innovaties moeten er wereldwijd in de gezondheidszorg worden doorgevoerd om de coronacrisis beter te beheersen?
“Ik denk dat alle genoemde technologieën ons al veel mogelijkheden bieden op het gebied van pandemische surveillance. Nu is het tijd om ze te schalen en hun effectiviteit te verbeteren. We zullen de biowetenschappen moeten versterken om ervoor te zorgen dat vaccins snel kunnen worden vervaardigd, bijgewerkt en gedistribueerd wanneer er een nieuwe variant van het virus komt. We moeten veel meer investeren in onderzoek en innovatie, startups ondersteunen bij het ontwikkelen van nieuwe oplossingen voor medicijnen. Ook cruciaal is de intensivering van het werk aan veelbelovende technologieën die zich nog in een vroeg stadium van ontwikkeling bevinden. Ik bedoel in de eerste plaats kunstmatige intelligentie voor het verbeteren van de zorg vanuit huis.”
“We moeten de pandemieaanpak verbeteren door internationale samenwerking, financieringsmechanismen en coördinatie van relevante initiatieven te versterken. We hebben gezien dat hoogontwikkelde landen met betere gezondheidsstelsels de pandemie beter konden beheersen, terwijl ontwikkelingslanden het hardst werden getroffen. Reden is de ongelijke verdeling van middelen zoals maskers of vaccins. Er is veel ruimte voor verbetering.”
Internationale samenwerking is dus misschien wel de belangrijkste kracht tegen deze pandemie?
“We zagen hoe landen aan het begin van de pandemie individueel probeerden een wereldwijd probleem op te lossen. Na verloop van tijd realiseerden we ons dat dit geen zin heeft, aangezien een pandemische reactie alleen werkt als het een wereldwijde, geen nationale actie is. Nu zien we dat multilateralisme helpt om mondiale uitdagingen aan te pakken.”
“Sindsdien hebben we nieuwe samenwerkingsstructuren opgezet en leren we langzaamaan hand in hand te werken. We mogen niet vergeten dat we vaccins te danken hebben aan internationale samenwerking in de wetenschap. Ook zijn er tal van lokale initiatieven die het vermelden waard zijn. Een van hen waarbij ik betrokken ben geweest, is het Duitse Israëlische gezondheidsforum voor kunstmatige intelligentie (GIHF-AI).”
Waar gaat dit initiatief over?
“Kennis- en ervaringsuitwisseling om de positieve impact van kunstmatige intelligentie en machine learning op de medische zorg vorm te geven. Binnen het project delen belanghebbenden die de academische wereld, de industrie, het onderzoek en de politiek vertegenwoordigen hun expertise om te leren hoe ze zich beter kunnen voorbereiden op de volgende golven van de pandemie en - in een langer perspectief - hoe nieuwe technologieën het gezondheidszorgsysteem en de geneeskunde kunnen versterken.”
En hoe wordt AI al gebruikt in de Israëlische gezondheidszorg?
“Er zijn ruim 700 digitale startups in Israël, waarvan 85 procent AI-oplossingen toepast. AI is de snelst groeiende technologie binnen de digitale gezondheidssector. Als we diep in het Israëlische digitale ecosysteem duiken, zullen we erkennen dat wetenschappers en ingenieurs die AI-toepassingen voor diagnose en behandeling ontwikkelen, sterke steun hebben van de overheid, bijvoorbeeld het ministerie van Volksgezondheid. Dankzij het programma dat in 2018 door de overheid is gelanceerd, wordt tot 270 miljoen dollar geïnvesteerd in startups die werken aan AI-gestuurde oplossingen.”
“Wat innovatie-ontwikkeling drijft, zijn farmaceutische bedrijven die samenwerken met startups om AI-systemen en computationele biologie voor geneesmiddelenonderzoek te ontwikkelen - om sneller en efficiënter nieuwe behandelingen te vinden, waarbij experimenten op dieren worden vermeden.”
Israël is een hub geworden voor digitalisering en innovaties in de gezondheidszorg en trekt internationale startups en durfkapitaal aan. Je noemde al cruciale factoren zoals investeringen en samenwerkingen. Welke andere factoren maken Israël zo aantrekkelijk voor vernieuwers?
“In de eerste plaats onderwijs. Aangezien militaire dienst verplicht is, kunnen de beste talenten in wiskunde of natuurkunde hun interesse ontwikkelen in de Israëlische strijdkrachten, waar ze de beste training krijgen over informatietechnologieën. Daarna besluiten velen van hen om IT-gerelateerde onderwerpen te studeren aan een van 's werelds toonaangevende universiteiten die Israël heeft en hun loopbaan voort te zetten in de publieke of private sector.”
“Ten tweede begon Israël al jaren geleden mondiaal risicokapitaal aan te trekken. De oprichters van Israël herinvesteren hun winst vaak in het startup-ecosysteem, zodat het verder kan groeien. Geld en hubs trekken nieuwe innovators aan, nieuwe investeerders versnellen de ontwikkeling van nieuwe producten, enzovoort. Dit is een zichzelf in stand houdend systeem van innovatie in de gezondheidszorg en vele andere sectoren zoals financiën of gebieden zoals cyberbeveiliging. Bovendien is de mentaliteit van de Israëli's - ‘doe het gewoon’ en ‘groot dromen’ - van belang. Zo’n aanpak bevat veel creativiteit als het gaat om het oplossen van problemen, vooruitgang en het verbeteren van dingen. De mix van deze kenmerken maakt Israël zo innovatief. We hebben meer dan 60 unicorns, wat de schaal van het ecosysteem aantoont.”
In 2018 keurde de Israëlische overheid een nationaal digitaal gezondheidsproject van 266 miljoen dollar goedgekeurd, met als doel digitalisering van de medische dossiers van alle inwoners en gebruik te maken van big data. Maar hebben bewoners vertrouwen in datagedreven zorg?
“Er is veel vertrouwen in data en de beschikbare applicaties. Burgers zijn gewend om apps of software te gebruiken op basis van data. Hoewel de Europese AVG niet is aangenomen in Israël, zijn gegevensgerelateerde voorschriften even streng. Burgers kunnen er dus zeker van zijn dat hun persoonsgegevens goed worden beschermd.”
“De privacybeschermingswet uit 1981 regelt een aantal essentiële zaken. Daarnaast stelt het ministerie van Volksgezondheid ook hoge eisen. Toen bijvoorbeeld gegevens uit het zorgsysteem werden gedoneerd aan Pfizer/Biontec voor de ontwikkeling van vaccinaties, omvatte de reikwijdte van de informatie geen persoonlijke details, maar alleen relevante informatie over immuunrespons, antilichamen, leeftijd, medische geschiedenis, enz. Israël heeft ook een ‘hands-on" mentaliteit - als de toepassing succesvol is, betekent dit dat het ook ‘veilig is, wat ook het vertrouwen vergroot.”
Laten we het hebben over het Duitse Israëlische gezondheidsforum voor kunstmatige intelligentie (GIHF-AI), opgericht door het European Leadership Network (ELNET). Wat verwacht je van het initiatief?
“Het doel is om kennisoverdracht over het verbeteren van de gezondheidszorg en het leven van individuen te bevorderen door gebruik te maken van AI en moderne technologieën. We hebben drie werkgroepen geïdentificeerd die ons zullen helpen bij het ontwikkelen van beleidsaanbevelingen. De eerste richt zich op technologie en beveiliging en behandelt onderwerpen als interoperabiliteit, beschikbare gegevens, robuuste gegevensbescherming en ethische normen. De tweede groep gaat de uitdaging van regulering aan. Op zo'n gevoelig gebied als persoonsgegevens hebben we een regelgevend kader nodig voor digitale gezondheid, AI-gebaseerde toepassingen.”
“Last but not least richt de derde groep zich op communicatie en vertrouwen. We willen de vraag beantwoorden: wat is er nodig om het vertrouwen in AI tussen verschillende belanghebbenden in zorgstelsels te versterken? Op termijn zal GIHF-AI verschillende experts uit Duitsland en Israël – en op termijn ook uit andere Europese landen – met elkaar verbinden.”
Lees hier het artikel op de website van ICT&health International.
