Innovators zijn hard nodig in de zorg. Maar hoe word je een innovator die de gevestigde muren afgebroken krijgt? Allereerst door te ontdekken en te doen. Innovatoren worden niet op school gekweekt; je ontdekt het in jezelf. Het gaat om leiderschap. Schroom vooral niet om baldadig te zijn. Wees continu de vreemde eend in de bijt, voel je zo ongemakkelijk mogelijk en denk het liefst dat iedereen tegen je is. Dan ben je als innovator op je scherpst.
Dat is slechts het begin. Een innovator kan zich bij voorkeur optimaal verplaatsen in een ander en diens zorgvraag. Pas op het moment dat je jezelf echt kan voorstellen hoe zwaar een mantelzorgtaak is - dementerende ouders te verzorgen of een gehandicapt kind op te voeden - ben je in staat om de sleutel te vinden tot innovatie. Verplaatsen in een ander betekent een ongemakkelijk gevoel, het kunnen voelen van de pijn.
Durf en lef tonen
Belangrijk is leren durven. Dus dat je overeind blijft staan nadat je tegen de gevestigde muren aan hebt geschopt. Tegen iemands schenen aanschoppen is niet moeilijk, wel om standvastig te blijven en vast te houden aan jouw droom en doel - zoals Marinus Knoope beschrijft in zijn boek ‘De creatiespiraal’. Zolang je echt aan je droom kan blijven vasthouden en erin blijft geloven, ben je veel beter in staat om deze te realiseren. Het is wel een zeer intensieve cyclus om continu door te gaan en lastig om niet tussentijds het bijltje erbij neer te gooien.
De aanhouder wint
De aanhouder wint. Maar hoe blijf je dan volhouden als innovator? Blijf doorgaan met je ‘queste’. Als je gelooft in een sociale robot of in een andere technologische innovatie, dan zie je daarvan in de praktijk direct het effect. Ook als het niets toevoegt. Heeft niemand er iets aan, stop er dan mee. Brengt het wel waarde, bijt je er dan in vast en laat niet meer los.
Laat je onderweg niet afleiden door wat anderen vinden van jouw ‘queste’. Zolang jij erin gelooft, ga je ervoor. Als een innovatie een mens zelfstandiger kan maken of meer kwaliteit van leven kan bieden, wat heeft een ander daar dan over te oordelen? Houd altijd in gedachten voor wie je met innovatie bezig bent.
Vallen en opstaan
Als innovator sta je geregeld alleen, tenminste zo kan dat voelen. Support vanaf strategische niveau binnen je organisatie is belangrijk. Evenals voldoende draagvlak op de werkvloer. Er moeten anderen zijn die jou en je queste ondersteunen en zonodig beschermen tegen de ‘boze buitenwereld’. Toch moet je vooral op jezelf kunnen rekenen. De vergelijking met ondernemen in Amerika ligt voor de hand. Daar zegt men dat je pas geslaagd bent als ondernemer als je een paar keer failliet bent gegaan. Als innovator moet je eigenlijk een paar keer een heel diep zwart gat kennen en gedacht hebben: ‘hoe kom ik hier in vredesnaam weer uit?’. Vallen en opstaan maakt je sterker en helpt je overeind te blijven in je queste.
Geen excuses
Er zijn geen excuses voor innovators in het niet kunnen najagen van innovatiedromen. Om dingen voor elkaar te krijgen moet je geregeld om alle bestaande regels heen, dingen doorduwen. Maar later heb je diezelfde mensen ook weer keihard nodig. Hoe ga je daar zorgvuldig mee om? De wrijving zit vaak in het feit dat een innovator snelheid moet blijven maken, continu resultaatgericht bezig wil zijn en altijd te weinig tijd heeft voor wat er moet gebeuren om de innovatie tot tastbare realisatie te brengen.
Transparant blijven in wat je doet, het waarom ervan en hoe je dat aanpakt, is dan zeer belangrijk. Als innovator verstoor je vaak het comfortabele patroon van anderen. Niet met de intentie om bewust te dwarsbomen, al kan dat soms zo opgevat worden. Blijf duidelijk in voor wie je innoveert.
Bedenk dat als je hetzelfde resultaat wilt bereiken als voorheen, dat je dan vooral moet doen wat je voorheen altijd deed. Het is niet erg om dingen eens totaal anders te doen, het bekende gezegde ‘vraag niet om toestemming maar om vergeving’ indachtig. Een innovator moet voorbeeldgedrag tonen, zodat ook anderen durven op te staan voor hun dromen en disruptief durven te zijn. Samen sta je sterker en voel je je veiliger. Wees dat voorbeeld als innovator.
Geef innovatie gezicht en stem
Gebruik degene voor wie je innoveert (de zorgbehoevende medemens) als structureel bindmiddel. Goede storytelling bij innovatietrajecten is van grote waarde. Laat cliënten zelf vertellen en zien wat een innovatie voor hen betekent. Andere mensen zullen dan veel sneller een dergelijke innovatie accepteren en daar heen gaan waar jij naartoe wil. Hoe meer woorden je nodig hebt, hoe ingewikkelder het vaak wordt. Laat innovatie zien en voor zichzelf spreken. Geef je dromen een gezicht en stem via de mensen voor wie je het doet. Niet omdat je ze overtuigd hebt, maar omdat ze de toegevoegde waarde zelf ervaren en benoemen.
Van achter naar voren redeneren
Spannend aan innovatie is dat je van tevoren niet weet wat eruit voortkomt of wat je gaat tegenkomen. Dat zorgt voor enig ongemak. Het reisplan kan soms pas tijdens de reis gemaakt worden. Op voorhand al alle risico’s en randvoorwaarden vaststellen, remt bij voorbaat het zo hard benodigde creatieve proces.
Beperk je als innovator ook in het onbevangen ervaren en observeren van het onbekende. Het is van belang je te verplaatsen in het leven van een zorgbehoevende en te bedenken “wat kan iemand in jouw toekomstdromen wel en nu nog niet?” Zo stel je voor jezelf het eindpunt van je innovatie vast en kun je stapsgewijs terug redeneren wat er dan voor nodig is om dat doel te behalen. Dat breng je beter in kaart door terug te redeneren dan vooruit.
Beteken elke dag iets
Als innovator word je tijdens je queste volwassener en leer je om je energie vast te houden. Zodat je kunt blijven ‘overleven’ in de bijbehorende spagaat. Je moet tenslotte ook blijven acteren in de bestaande wereld en omgaan met de huidige gevestigde orde. En tegelijk je innovatie baldadigheid volhouden en dingen anders doen dan voorheen.
Probeer elke dag een stukje van het resultaat te bereiken, laat los dat het af en perfect moet zijn. Zo heb je meer aan een robot die steeds iets nieuws kan, dan aan robot die volledig uitontwikkeld is maar na jaren niet blijkt te voldoen aan de vraag van de zorgbehoevende. Probeer als innovator tijdens je queste al zoveel mogelijk te kunnen betekenen voor hen.
Bewaak de balans
Wees je ook bewust van de delicate balans tussen factoren. Innoveren is vaak puzzelen en continu bijstellen, verwachtingen managen, vooruit kijken en communiceren. We vergissen ons vaak in het tempoverschil tussen technologische veranderingen en verwachtingen van mensen. We leven in een wereld van enorme technologische vooruitgang. Maar ook al lijkt alles mogelijk, vaak komen ontwikkelingen nog onvoldoende samen en kan technologie niet aan de verwachtingen van mensen voldoen. Hoe enthousiaster je mensen maakt, hoe groter hun acceptatie en daarmee verwachtingen, hoe meer de kans op teleurstellingen toeneemt als technologie of regelgeving niet in hetzelfde tempo meekomt.
Dwing randvoorwaarden succes zelf af
Het is doodeng om iets te doen zonder gedetailleerd plan. Wanneer vooraf niet van tevoren al helemaal helder is hoe je dat gaat doen. Maar het is wel het meest waardevolle wat je kan gaan doen. Blijf als innovator weg van ‘ik kom hier niet verder doordat de context niet juist is, de omgeving niet meegaat in mijn queste’. Je moet dat zelf afdwingen.
Jij bent de innovator, dus je moet ook zélf de omstandigheden creëren en de voorwaarden scheppen waarbinnen jij jouw dromen het beste kan nastreven. Dat betekent lef, durven en gewoon doen. Stop wel op tijd met tegen de muur aan boksen. Reflecteer tijdig en wees vervolgens creatief in de mogelijkheden om je queste vlot te trekken.
You can do it!
