Sinds juli 2020 zijn huisartsen wettelijk verplicht om patiënten elektronische inzage in hun medische gegevens aan te bieden. Dit gebeurt vooral online, met behulp van een patiëntenportaal. De studie is uitgevoerd in het kader van het OPEN-programma. Dit programma helpt huisartsen(praktijken) bij online inzage voor patiënten en werkt daarbij samen met regionale coalities. In opdracht van OPEN onderzocht het Nivel via een online vragenlijst de eerste ervaringen met het aanbieden van online inzage en de impact ervan op de werkbelasting in de praktijk.
Samenwerking met Open
Bijna alle ondervraagde huisartsenpraktijken (88%) regelen de online inzage in samenwerking met het OPEN-programma. Men kon zich tot half september 2020 aanmelden voor subsidie via OPEN. Slechts een klein deel (2%) biedt dit op eigen initiatief aan, buiten het OPEN-programma om. 10 procent van de praktijken past geen online inzage toe, maar geeft aan dat wel van plan te zijn. Ruim driekwart van de praktijken die online inzage aanbieden, is in 2020 gestart.
Veel respondenten hebben zich nog geen mening kunnen vormen over de eerste ervaringen met online inzage. Ook over de eerste ervaringen van hun collega’s of patiënten konden zij weinig zeggen. Dit is volgens het Nivel te verklaren door de beperkte ervaring met online inzage. Het percentage respondenten dat ‘weet (nog) niet’ invulde, is het hoogst voor praktijken die in 2021 begonnen met online inzage, en ligt aanzienlijk lager voor praktijken die eerder zijn begonnen. De praktijken die al wel de eerste ervaringen konden delen, gaven veel vaker aan overwegend positief dan overwegend negatief te zijn, vooral de praktijken die hier al langer ervaring mee hebben.
Meer administratieve handelingen
Van de respondenten gaf 44 procent aan dat het aantal administratieve handelingen en het aantal e-consulten is toegenomen door online inzage. Voor zo’n 60 procent van de praktijken nam de tijdsbelasting voor huisartsen en doktersassistenten toe of bleef gelijk. Het aantal consulten in de praktijk en het aantal doorverwijzingen is vooral gelijk gebleven, ondanks het aanbieden van online inzage.
Het onderzoek is gedaan binnen OPEN. Dit versnellingsprogramma van de huisartsenorganisaties InEen, de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) moet huisartsenpraktijken helpen bij het veilig online delen van medische gegevens met hun patiënten.
Dit onderzoek wordt in opdracht van OPEN uitgevoerd door het Nivel in samenwerking met het Radboudumc en Universiteit Maastricht. De vragen over online inzage zijn onderdeel van een grotere arbeidsmarktenquête die het Nivel jaarlijks uitzet. Deze is medio december 2020 verstuurd naar ruim 4.000 huisartsenpraktijken, met daarin twaalf vragen over online inzage en had een totale respons van zo’n 550 huisartsenpraktijken. Dit is de eerste jaarlijkse enquête in een reeks van in totaal drie enquêtes over online inzage.
