Search
Close this search box.
Search

Impressie van sociale oplossingen (zoals strategisch geplaatste functies), ruimtelijke oplossingen (zoals zichtlijnen) en technologische oplossingen (o.a. begeleidende sensortechnologie) om slimme en zorgzame wijken te maken die mensen met dementie in zelfredzaamheid ondersteunen.

Innovaties in wijk bieden mensen met dementie meer vrijheid

Het huidige zorgsysteem is gefocust op het vermijden van ongewenste situaties. Angst hiervoor laat weinig ruimte voor het stimuleren van gezond gedrag, vooral in de zorg voor de meest kwetsbare mensen in onze samenleving. Een consequentie is dat mensen met vergevorderde dementie vaak in gesloten woongroepen van verpleeghuizen wonen. Dit terwijl de meeste zorgorganisaties een beweging van ā€˜van ziekte naar gezondheidā€™ omarmt en het idee onderschrijven om senioren met dementie onderdeel van de samenleving te laten zijn. Dus is de vraag: hoe kunnen mensen met dementie op een veilige manier van meer vrijheid genieten en zelfstandig door onze woonwijken bewegen?
In Nederland zijn concepten zoals ā€˜dementievriendelijke wijkenā€™ en ā€˜leefcirkelsā€™ – die mensen met dementie bewegingsvrijheid bieden – al vrij bekend. De wens om mensen met dementie te helpen zo vrij en veilig mogelijk te leven, is met komst van de Wet zorg & drang geleidelijk aan het evolueren naar een ander stadium van ontwikkeling. Vooralsnog tellen veel verpleeghuizen echter nog gesloten afdelingen. Deze transitie van een veilige zorgomgeving naar het ā€˜leven in veilige vrijheidā€™ vraagt om het herzien en herinrichten van ons zorgverleningsproces.

Ondersteunen mensen met dementie

Sociale, ruimtelijke en technologische aspecten spelen hierbij een belangrijke rol. De ontwikkeling van technologieĆ«n die mensen met dementie ondersteunen in hun zelfredzaamheid, gaat razendsnel. Verschillende domeinen werken aan oplossingen die een balans bieden tussen vrijheid en veiligheid van mensen met dementie en daarmee verlaging van zorgdruk bij de zorgverlener en mantelzorger. Enkele technologieĆ«n op dit gebied worden al toegepast. Bijvoorbeeld een ā€˜tagā€™, gecombineerd met een GPS-tracker, die bepaalt waar een (verpleeghuis)bewoner mag gaan. Deze oplossing geeft een signaal af wanneer mensen buiten de vastgestelde ruimte komen, zodat ze opgehaald kunnen worden. Dit betreft vaak het vrij lopen in de eigen (groeps)woning, binnenterrein, gemeenschappelijke ruimten/ restaurant van de woonzorgomgeving en in enkele gevallen een stukje in de wijk.

Tegengaan onvrijwillige zorg

Maar om de rechten van mensen met dementie als wijkbewoners te effectueren en ā€˜onvrijwillige zorgā€™ tegen te gaan, is een integrale aanpak in verschillende woonzones nodig (Figuur 1). De grootste zone ā€“ de wijk ā€“ heeft geen vaste grenzen en is het moeilijkst te bewaken.  
Figuur 1: Zones van een slimme en zorgzame woonomgeving.
    Deel Academy ziet ā€˜empathische en zorgzameā€™ wijken als een integrale oplossing. Onderzoekers en studenten van de Technische Universiteit Eindhoven hebben praktijkvoorbeelden verzameld en oplossingen bedacht om deze wijken op een senior- en zorgvriendelijke wijze vorm te geven. Deze oplossingen kunnen controlerend van aard zijn, of juist senioren met dementie ā€˜verleidenā€™ tot een actievere levensstijl.
  1. De eigen (groeps)woning.
  2. Binnenterrein.
  3. Gemeenschappelijke ruimten/ restaurant van de woonzorgomgeving.
  4. De wijk.
Wat het oplevert: geen dichte deuren en hoge hekken, maar een open netwerk van straten en pleinen – begrensd door een ā€˜digitaal hekā€™ – dat mensen met dementie beschermt en ondersteunt. Dit monitorende en stimulerende sociaal-technologische systeem, een symbiose van AI en sensortechnologie, ondersteunt de ruimtelijke inrichting en is een sociale kracht die mensen met dementie in de wijk begeleidt. In het kader van het ZonMw project GELIJK (2018-2022) werden, in samenwerking met partners uit DEEL (o.a. Livinglab project ā€˜SLIMme wijk Waalreā€™) diverse multidisciplinaire workshops gehouden. Tijdens deze workshops zijn barriĆØres, voordelen en randvoorwaarden besproken met professionals uit (ouderen)zorg, wonen, gemeentelijk beleid, technologie, (ruimtelijk) ontwerp. Ontwerpoplossingen voor Slimme en Zorgzame wijken die bewegingsvrijheid van senioren met dementie beogen te stimuleren, zijn gebaseerd op de resultaten van deze workshops, best-practices studies en afstudeeronderzoeken van masterstudenten Architectuur van de Technische Universiteit Eindhoven. Lees het complete artikel in ICT&health editie nr. 3, die vanaf 16 juni verschijnt.
Erik peters

ICT&health World Conference 2024

Ervaar de toekomst van de gezondheidszorg tijdens de ICT&health World Conference van 14-16 mei 2024!Ā Claim alvast jouw ticketĀ en dompel je onder in baanbrekende technologieĆ«n en innovatieve oplossingen. Ga in gesprek met collega-experts en verken de kracht van wereldwijde samenwerkingen.

Deel dit artikel!

Lees ook
AI
Hoe AI urologische problemen bij babyā€™s voorspelt
acute zorg
Zorgsector pleit in kamerbrief voor betere databeschikbaarheid
Datalek Zuyderland
Datalek bij Zuyderland Medisch Centrum
verpleegkundige
1 op 5 zorgmedewerkers wil zonder ICT werken Ā 
Parkinson Punt Zuyd
Website Parkinson Punt Zuyd gelanceerd
Narcolepsie
Nieuwe app voor brede behandelaanpak narcolepsie
Zorgorganisatie ZuidOostZorg pioniert in haar verpleegklinieken ondertussen al volop met de inzet van Medido medicijndispensers.
Verpleegklinieken pionieren succesvol met medicijndispensers
AI-opleiding
AI-opleiding voor medewerkers ETZ
zelfherstel
Zebravis onderzoek werpt nieuw licht op behandeling blindheid
Transparantie zorg
Politiek eist meer transparantie over kwaliteit van zorg
Volg jij ons al?