Het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ, Den Bosch) verwacht de registratielasten voor zorgprofessionals met 15 procent te kunnen verminderen door de inzet van spraakherkenning. Het JBZ baseert de verwachting op een pilot die het afgelopen jaar met 52 neurologen, medisch psychologen en longartsen is gehouden. Hierbij maakt een AI-toepassing automatisch een samenvatting maakt van de gesprekken die met patiënten worden gevoerd.
Als bijkomende voordelen noemt het JBZ dat patiënten makkelijker hun verhaal doen wanneer de behandelend arts niet mee typt, terwijl de arts zelf meer ontspannen kan luisteren tijdens het consult. Zo nemen patiënttevredenheid en werktevredenheid toe. De daadwerkelijke impact van de spraakherkenningstool wordt komend jaar gemeten middels uitgebreide evaluaties met de betrokken behandelaren en patiënten.
Snel leren
Neuroloog Thom Timmerhuis stelt dat de AI-toepassing vooral in het begin bijgestuurd moet worden. Soms was een verslag te lang, soms te kort, soms werden worden verkeerd vertaald – zo werd paracetamol een keer ‘paarse mol’. Maar, stelt de neuroloog: het programma leert heel snel. “Het weet bijvoorbeeld op een gegeven moment ook dat iets niet bij het gesprek hoort. Bijvoorbeeld als er iemand binnenloopt of als de telefoon gaat.”
In totaal hebben de aan de pilot deelnemende zorgprofessionals van de vakgroepen Neurologie, Medische Psychologie en Longgeneeskunde in januari en februari van 2025 zo’n 1400 transcripties gemaakt: vaak van gesprekken die langer dan een half uur duurden en veel tijd kostten om uit te werken. Vanwege de goede ervaringen doen nu ook Kindergeneeskunde en Chirurgie mee, vertelt Hanneke van Heijst, projectleider strategie en innovatie.
Vervolgstappen
Timmerhuis zou als volgende stap in het gebruik van het AI-systeem van Autoscriber wensen dat het automatisch een vervolg van een behandeling plant, zoals een MRI van het brein aanvragen of een consult bij de plastisch chirurg. Projectleider Van Heijst stelt dat het op termijn zeker mogelijk zal zijn om automatisch orders klaar te zetten op basis van de informatie in het gesprek.
“De zorgprofessional hoeft dan alleen nog een bevestigend vinkje te zetten. Eigenlijk is dit een opstap naar andere mogelijkheden. Daarnaast wordt mogelijk dat de medische verslaglegging in voor patiënten begrijpelijke taal wordt omgezet. En we gaan er naar toe dat de zorgprofessional op basis van het gesprek advies krijgt van een slim algoritme dat gevoed wordt door allerlei wetenschappelijke artikelen.”
Transformatieprojecten mProve
Het gebruik van spraakherkenning met AI in de spreekkamer is één van de transformatieprojecten binnen het mProve zorgtransformatieprogramma, waarin de mProve-leden samenwerken aan toekomstbestendige zorg. MProve omvat Rijnstate, Albert Schweitzer ziekenhuis, Isala, Jeroen Bosch Ziekenhuis, Máxima MC, Noordwest Ziekenhuisgroep en Zuyderland.
Door innovatieve, arbeidsbesparende technologieën slim in te zetten, zoals spraakherkenning, willen de mProve-ziekenhuizen oplossingen ontwikkelen voor grote uitdagingen als personeelstekorten en de toenemende zorgvraag. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis en Rijnstate (Arnhem) namen het voortouw en draaiden als lead ziekenhuizen een gezamenlijke pilot. Op basis daarvan wordt nu gekeken of en hoe verdere opschaling mogelijk is.
Groeiende inzet AI
In meer Nederlandse ziekenhuizen wordt generatieve AI ingezet om administratieve lasten en werkdruk te verminderen. Topklinische opleidingsziekenhuis Medisch Centrum Leeuwarden (MCL, sinds januari 2025 met Tjongerschans samengegaan tot Frisius MC) voerde in 2024 in dit kader een spraakherkenningsprogramma in. Het ging onder meer om het geautomatiseerd verwerken van verslagen in het elektronisch patiëntendossier (EPD). Dragon Medical One, de AI-gedreven oplossing van Nuance stelt MCL-artsen in staat tijdens een consult of controleafspraak met een patiënt hun verslag rechtstreeks in het EPD te dicteren. Dit zou tot 45 minuten per dag aan tijd besparen.
Het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg en Waalwijk en het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) werken samen om met inzet van AI-toepassingen de werkdruk van medewerkers te verlichten. Onder de noemer ‘Kunstmatige intelligentie in het epd vermindert de administratielast’ integreerden het ETZ en het UMCG AI in het EPD.
Een generatieve AI-toepassing schrijft conceptantwoorden op vragen van patiënten, die zorgverleners vervolgens alleen nog maar hoeven te checken en te versturen. Dit scheelt het ziekenhuis veel tijd en administratie, maar verzekert patiënten toch van een goede zorg. Want, zo zeggen de ziekenhuizen, als zorgverleners minder tijd hoeven te besteden aan administratieve taken, is er meer tijd voor de patiënt. Zo maakt de technologie de zorg weer menselijker én persoonlijker.
VWS wil meer AI
Zorgminister Fleur Agema heeft al meermaals benadrukt de inzet van AI in de zorg te zien als een belangrijke manier om zorgpersoneel te ontlasten en zo het tekort aan personeel in de zorg te verlichten. In het regeerakkoord worden de mogelijkheden van generatieve AI zelfs als ‘revolutionair’ omschreven. Het kabinet investeert daarom 162 miljoen euro voor het regelen van de randvoorwaarden voor technologische vooruitgang in de zorg.
